Cuba en cultuur. Dat beloofde ik ten slotte vorige week. De muziek laat ik daar overigens maar buiten. Daarin ben ik geen expert. Salsa, cha cha cha, de Buena Vista Social Club, ze zijn allemaal van Cubaanse oorsprong, dat weet ik dan wel weer. Maar verder? Nee, ik houd me bij mijn leest, de beeldende kunst. En die hield veel verrassingen in.
Dat ik de nodige muurschilderingen zou tegenkomen? Logisch. Want had de wereldberoemde Mexicaanse macho en muralist Diego Rivera (1886-1975) het muurschilderen in Mexico en wijde omgeving in zijn tijd niet tot grote ontwikkeling gebracht? je weet wel, die Rivera die zo’n onstuimige knipperlichtrelatie had met die andere bekende kunstenaar Frida Kahlo. Juist ja, die van die film van een aantal jaren geleden.
Nou hebben wij natuurlijk ook wel onze muurschilderingen. Maar dat zijn dan meestal van die afzichtelijke graffiti tags. Die “handtekeningen” van, meestal, mannetjes die net als piesende hondjes graag hun geurteken achterlaten. In Cuba zie je dat gelukkig niet veel. Wel heb je daar dan weer de grote billboards en muurschilderingen die de revolutie van Castro en Che Guevara verheerlijken. Maar dat heeft dan toch wel weer iets, vind ik. Zeker als die schilderingen al aan het vervagen zijn. Denk alleen maar aan mijn schilderijen met verweerde muren en je weet waarom.
Daarnaast waren er echter ook heel wat andere uitingen te vinden, van cartoon tot prachtige muur mozaïeken.
Maar dat je op Cuba bij Viñales in de buurt ook de grootste rotswandschildering ter wereld had, dat was dan toch weer nieuw. Een schildering van werkelijk gigantische afmetingen die de ontwikkeling van de mens tot onderwerp heeft en waarbij heel wat verf is uitgesmeerd.
En wat te denken van het Casa de Cultura dat je in elke wat grotere plaats tegenkomt! Met tentoonstellingen van binnen en buitenlandse kunstenaars. Dat geeft toch een goed gevoel, te zien dat de cultuur zo wordt benadrukt. Zonder nadruk op het sociaal realisme dat in het communistische Rusland zo bon ton was.
Alhoewel? Soms was er toch zo’n heldenmonument met heel erg veel revolutionaire held erin. Want de leiders van de 19de eeuwse onafhankelijkheidsoorlogen tegen Spanje worden ten zeerste geëerd.
De grootste verrassingen wachtten echter in Havana. Maar ja, dat kan ook niet anders in zo’n bruisende stad met zo’n rijke historie. Met daarbij nog twee miljoen inwoners op een totale Cubaanse bevolking van elf miljoen. Een aantal daarvan, kunstenaars, hebben zelfs een hele straat omgetoverd in één groot kunstwerk. Werkelijk alle muren van de hoge, omringende flats zijn beschilderd. En in die straat wemelt het van de driedimensionale kunst. Niet dat ’t allemaal overweldigend is, maar het levert een fantastische sfeer op.
Zoiets zouden we in Middelburg ook eens moeten doen. Dat zou een geweldige trekpleister worden. Maar ja, rijksmonumenten, commissies, bureaucratie, subsidiegedoe. Nee, laat toch maar!
Nog zo’n verrassing. In de oude stad van La Habana liep ik plotsklaps rond in een prachtig nieuw museum voor moderne keramische kunst, nog maar net open eigenlijk. Een oud, mooi gerenoveerd paleis dat ooit in bezit was geweest van zo’n gigantisch rijke familie. Want die had je er vroeger heel wat op Cuba, juist in die oude stad natuurlijk.
Dat ze daar goed bezig zijn, bleek wel uit het feit dat ik van het ene museum het andere inliep. Allemaal gerenoveerde familiepaleizen, allemaal vrij toegankelijk. Vaak met oude meubelen ingerichte kamers, geen echt overweldigende collecties, maar door de ambiance heel aantrekkelijk. Zelfs nog een zaal met allemaal oude Singer naaimachines!
De grootste verrassing wachtte echter in het Museo Nacional de Bellas Artes met de moderne Cubaanse kunst en die van de voorgaande paar eeuwen. Maar als ik daarover nu nog ga schrijven, loopt de lengte van dit stukje behoorlijk uit de klauw. Daarover dus maar de komende keer. Tot volgende week.
TOOS
TOOS&ART 