Een week geleden kondigde ik dit al aan, het vervolg van ‘De Mythe van het Kunstenaarsatelier’. Want met die mythe ben ik nog even niet klaar.
Mee door mijn gesprek met collega-kunstenaar Michael Parkes (lees vorige week) besloot ik begin jaren 90 om voor de stilte en beslotenheid van het atelier te gaan. Moest kunnen, schatte ik zo in. Als kind al kon ik me lekker stiekem verstoppen. Dacht ik althans, mijn moeder zal dat anders hebben ervaren. Dan zat ik uren lang in mijn eigen intieme hoekje op de zolder van ons al heel lang geleden afgebroken huisje bij de Oude Toren in Eindhoven. Helemaal in mijn eigen fantasiewereld. Dus die allenigheid in mijn atelier en lekker schilderen? Geen probleem. Maar door toenemend succes groeide ik die atelierkamer in mijn Eindhovense flat echt uit. Dus werd voor gebiedsuitbreiding de grotere woonkamer geannexeerd. Gevolg? De slaapkamer werd woonkamer, de kleinere logeerkamer mijn nachtverblijf en een nog kleiner hok was opeens kunstopslagruimte. Alles draaide dus om dat atelier. Dat op den duur gevoelsmatig toch krimpneigingen leek te vertonen. Om een lang zoekverhaal kort te maken, uiteindelijk verhuisde ik in 2001 naar Middelburg. Naar mijn prachtig verbouwde pakhuis uit 1738. Dat twee jaar daarvoor nog een ongelooflijke klerezooi was.
Voor de goeie orde, in de grote pakhuisruimte op de begane grond lag de rotzooi overal tot aan het plafond opgestapeld. Het atelier van Francis Bacon (1909-1992) was daarbij vergeleken als prettig geordend en bijna leeg te bestempelen. Want aan hem behoorde dat Heilige der Heiligen waar ik vorige week mee eindigde en nu mee begon.
Een beroemd en berucht atelier van een beroemd en berucht kunstenaar. Wiens schilderijen nu onbetaalbaar zijn. Tenzij je deel uitmaakt van dat van de echte wereld losgezongen gezelschap waarvoor geld een volstrekt abstract begrip is. Prachtig en intrigerend werk trouwens. Bacon hoort bij mijn toppers.
Dat atelier van hem is nu én museum én bedevaartplaats. Het is zelfs verplaatst van de Londense wijk Kensington naar zijn geboortestad Dublin in Ierland. Hoe? Een team van archeologen, ja, je leest ’t goed, inventariseerde het geheel en brak het af om ’t propje voor propje, verfblik voor verfblik, penseel voor penseel en verfvlek voor verfvlek opnieuw op te bouwen in Dublin. Daar is het nu als een soort museumstuk te bezichtigen. Met alle 570 boeken en catalogi, 1500 foto’s, 100 versneden doeken, 1300 uit boeken gescheurde pagina’s, 2000 stuks schildermateriaal, tekeningen, stapels brieven, tijdschriften, kranten en lp’s er weer in op de juiste plek.Net zoals vanzelfsprekend alle gecatalogiseerde verfspatten.
Bacon zelf zei hierover ooit ‘Ik voel me thuis hier in deze chaos omdat chaos bij mij beelden doet opkomen’. En daarin kan ik meegaan. Ook ik heb ’t liefst wat chaos om me heen als ik aan het creëren ben. Dat lukt me in een nettere ruimte beslist minder goed. Maar de puinhoop van Bacon? Nee zeg, dat gaat me toch wel iets te ver!
Wat me trouwens ook weer veel te ver gaat, is het andere uiterste. Een uiterste waar de geordendheid, de reinheid en regelmaat helemaal vanaf spat. Figuurlijk dan!
Het New Yorkse atelier van ons aller Piet Mondriaan dus. Gefotografeerd vlak na zijn overlijden in 1944. Met op de ezel nog zijn laatste en niet voltooide werk Victory Boogie Woogie. Het schilderij dat in 1998 na veel onderhandelen door het Haags Gemeentemuseum, nu Kunstmuseum Den Haag, werd aangekocht voor een slordige 80 miljoen. Guldens! Eigenlijk best een koopje. Want alle er op geplakte stukjes papier en tape die Mondriaan nodig had bij zijn scheppingsproces waren bij die prijs inbegrepen. De publieke opiniehel barstte los. ’t Was dat Twiiter nog lang niet bestond anders was het Haagse Verversingskanaal naar de Noordzee door alle bagger volstrekt verstopt geraakt. Waren ze daar nou echt helemaal bezopen, tachtig miljoen!! Wat je noemt boogie woogie ten top. Nu hoor je daar helemaal niemand meer over. Den Haag heeft er sinds een paar weken zelfs een nieuwe verkeerstunnel bij gekregen met de naam Victory Boogie Woogie. Vraag me niet naar de prijs!
Wat dat dan weer te maken heeft met deze monnikencel?
Tot volgende week.
TOOS
Geniet van jouw beschrijvingen
Ineke
LikeLike
Geniet van jouw beschrijvingen.
LikeGeliked door 1 persoon
Dank je wel voor je compliment.
LikeLike
Het atelier van Francis Bacon zag ik in Dublin. In zo’n wanorde zou ik onmogelijk kunnen werken.
Deze vrouw houdt van opgeruimd, dat voelt ook opgeruimd in mijn hoofd.
LikeGeliked door 1 persoon
Wat leuk dat jij dat atelier in werkelijkheid hebt gezien. Ierland staat nog wel steeds op mijn lijstje, maar ja, daar staat nog zoveel op.
LikeGeliked door 1 persoon
We mochten er natuurlijk niet in, enkel kijken door een raampje! Ierland kan ik in ieder geval van harte aanbevelen. Wij bezochten Dublin en Belfast en maakten er twee keer een wandelvakantie in Noord-Ierland. Schitterend land, heel vriendelijke mensen en gezellig de pubs.
LikeGeliked door 1 persoon
Een indrukwekkend verhaal
Zelf probeer ik voortdurend en tevergeefs orde en leegte in mijn woonomgeving te maken.
Waarbij het bij mij thuis een rommeltje blijft.
En ik terugkijkend constateer dat ik op mijn werk altijd beter georganiseerd ben geweest.
Stille groet,
LikeGeliked door 1 persoon
Bij mij is het net andersom: in mijn woonruimte moet het esthetisch geordend zijn terwijl mijn atelier dus best iets slordiger mag.
LikeGeliked door 1 persoon
Ha Toos, even iets rechtzetten (dat is bij dit werk van Piet M. niet eens zo gemakkelijk): Victory Boogie Woogie werd aangekocht door de staat der nederlanden. En bij het gemeentemuseum ondergebracht. Deed die staat toch nog eens iets goeds op kunstgebied! In de One Piece galerie in de Bellinkstraat (middelburg) intussen, is een kleine VBW liefhebber te zien deze maand.
LikeGeliked door 1 persoon
Je hebt met je opmerking natuurlijk helemaal gelijk. Maar in zo’n blog kan ik, gezien de hoeveelheid tekst die ik mezelf toe sta, niet altijd echt helemaal 100% exact zijn.
LikeLike