Tagarchief: ansichtkaart

Hoe in Nice een Carré, een Vierkant, net geen echt Vierkant is


in het midden, boven de heg, mijn atelier/appartement in het Palais Venise in Nice

Laatst vroeg iemand aan me “Toos, als je, zoals laatst, voor een flinke tijd in Nice zit, wat doe je daar dan allemaal”. Nou, vooral de accu met het opschrift ‘Creativiteit’ opladen door een beetje heremiet te spelen en daarbij heel veel ruizige ballast uit mijn hoofd te verwijderen. Gewoon mijn hoofd leeg maken, maar ook weer vullen met nieuwe ideeën. Met ter afwisseling van het kluizenaarsbestaan wel voedsel inslaan op de markt voor mijn deur en van tijd tot tijd uit eten te gaan met Franse en Nederlandse vrienden. ’t Is ten slotte wel Zuid-Frankrijk, hè! Dit keer liep er echter ook nog een speciale rode draad door het geheel. Overigens geen ronde maar een vierkante. En het begin van die draad ontstond in 2021 bij het samenzijn op onderstaande foto.

in Galerie Quadrige, Nice

Een samenzijn  met mijn galerist Jean-Paul Aureglia van Galerie Quadrige. Met allicht een drankje en een hapje. ’t Is wel Zuid-Frankrijk, hè! Jean-Paul publiceert naast veel magnifieke livres d’art ook een serie met de naam ‘L’art au carré‘. Kunstboeken in zeer beperkte oplage, gewijd aan maar één kunstenaar. Die speciaal voor zo’n Carré zowel originelen als multiples maakt, kunstwerken in kleine oplage. Zoals bijvoorbeeld steendrukken of etsen. Met daarnaast in dat Carré ook nog twee aparte beschouwingen van kunstcritici  over de kunstenaar.

achterin de galerie waar Jean-Paul met de hand de teksten zet van zijn uitgaven en die drukt op zijn handpers

Al pratend, drinkend en etend met elkaar kwam het idee naar voren om samen ook zo’n ‘L’art au carré‘ over mij te maken. Met daarin 8 steendrukken. Nou, dat leek me wel wat. Maar, zo waarschuwde Jean-Paul, ’t was wel een heel proces, hoor! Met ook veel overleg. Want wel Zuid-Frankrijk, hè!Een gezamenlijk project dus waarbij ik eerst een flink aantal voorbeeldschetsen moest maken waaruit hij dan voor het boek kon kiezen. Nou, Jean-Paul, pas de problème. En vertel me ook maar snel wanneer in 2023 de bijbehorende expositie plaatsvindt.

blad met schetsideetjes

Zo maakte ik eerst, in Middelburg nog, een aantal bladen met daarop allemaal vierkante schetsjes als ideetjes. Bovenstaand blad is daarvan een voorbeeld. Zo’n Carré heeft trouwens wel afmetingen van 25 bij 28 cm. Zodat de steendrukken en originelen ook die grootte moeten hebben. Dus echt vierkant, echt carré? Natuurlijk niet. Maar ja, ’t is natuurlijk wel Zuid-Frankrijk, hè!

screenshot van de Carré-pagina op de website van galerie Quadrige

Die schetsbladen gingen afgelopen oktober mee naar Nice. Waarbij ik heel nieuwsgierig was naar de voorkeuren van JP. Van te voren had levensgezel natuurlijk ook al zijn voorkeuren aangewezen. En wat bleek, heel frappant, JP was ‘t, zonder dat te weten, op één na helemaal met hem eens.

Die acht van JP ben ik in Nice dus, als originelen en voorbeelden voor de steendrukken, verder gaan uitwerken op het juiste net-niet-carré formaat. Met nog een aantal originelen erbij. Binnen de formule van het Carré dienen dat er namelijk 15 te zijn. Ziedaar dus die rode vierkante draad waarover ik hierboven schreef. Waarbij dan ook gelijk weer levensgezel in beeld komt.

Want die blijft bij zo’n langer verblijf van mij in Nice wel helemaal alleen zielig in z’n uppie in Nederland achter. Daarom stuur ik hem ter troost af en toe per post een kaartje. Geen gewoon ansichtkaartje natuurlijk. Nee, een echte originele tekening/aquarel van ansichtformaat. Hij bezit er al een hele verzameling van. Die gewoonte kon ik nu mooi gebruiken om te spelen met mijn ideeën voordat ik ze als onechte carré aan echt goed handgeschept papier toevertrouwde. Want reken maar dat in alle verkrijgbare soorten papier een gigantisch kwaliteitsverschil zit. Hier een voorbeeldje aan levensgezel.

kaartje zoals ik die wel aan levensgezel stuur over de post

En hier wat ik uiteindelijk als origineel creëerde voor JP.

het uiteindelijke origineel op Carré-formaat

Kun je je voorstellen dat ik heerlijk bezig ben geweest in Nice met al die tekeningen? Maar in de tussentijd was ik natuurlijk ook al bezig geweest om afspraken te maken met Hans Van Dijck, mijn steendrukker in Antwerpen (lees deze aflevering er nog maar eens op na). Vlak voor Sinterklaas heb ik in zijn atelier op een grote steen de eerste aanzet kunnen maken voor vier van de acht litho’s.

begin december bezig op de steen met de opzet voor 4 steendrukken die in één keer worden gedrukt en daarna uitgesneden

De eerste aanzet! Dus dit verhaal rond dat net niet vierkante Carré is nog lang niet rond. Oh ja, en die expositie rond mijn Carré staat gepland van 19 oktober tot 18 november 2023. Wel in Zuid-Frankrijk natuurlijk! Maar ongetwijfeld ook met een vervolg in Nederland. Tot volgende week.

TOOS

Een eindigende traditie?


Broulim1 Nee, natuurlijk niet die van Sinterklaas en Zwarte Piet. Die zit zo diep geworteld in onze cultuur, die blijft nog heel lang. Ook met Zwarte Piet erbij. Daarin geloof ik heilig. Ik bedoel hier de traditie van de nieuwjaarssteendruk van Rudolf Broulim. Die is een ietsje minder bekend dan die van onze Sint Nicolaas, maar toch óók heel leuk. Zeker voor degenen die er mee te maken hebben. Waaronder ik dus.

Regelmatige lezers van dit blog “TOOS&ART” weten ‘t, ik werk al een aantal jaren samen met Rudolf Broulim in zijn steendrukatelier te Ekeren aan de noordkant van Antwerpen. Heel wat steendrukken heb ik daar gemaakt in samenwerking met deze zeer ervaren meestersteendrukker van de oude garde. Niet alleen litho’s voor mijzelf maar ook voor zeer gelimiteerde Franse uitgaven van de Ilias en Odyssee van Homerus en de Légende dorée. En ook dat nieuwjaarssteendrukje dus. Dat is een mooi gebaar van Rudolf voor “zijn kunstenaars”. Waarbonder bijvoorbeeld Jan Decleir. Bij ons vooral bekend als acteur in films als Mira, Karakter en Kruistocht in spijkerbroek. Maar in België ook als beeldend kunstenaar. Wij krijgen dan ieder een stukje ter grootte van een ansichtkaart ter beschikking op een grote steen om daar een eigen ontwerp op te maken. In de loop van december  wordt dat in ’t zwart 100x doorgedraaid op de steendrukpers. Zo krijg ik dan honderd originele kunstwerkjes van eigen hand cadeau waarmee ik aan het begin van het nieuwe jaar vrienden en goeie relaties blij kan maken.

Ik heb hier voor de nieuwsgierigen nog een filmpje ingebouwd over het ontstaan van zo’n steendruk  (ook te zien op YouTube met de link http://youtu.be/FllnbULjCqY).

Maar aan alles komt een eind. Want Rudolf gaat er mee stoppen. Op zijn leeftijd, met een lang werkzaam leven achter zich, heeft hij dat ook beslist verdiend. Maar jammer genoeg heeft hij geen opvolger. Steeds minder kunstenaars werken met die prachtige lithotechniek, waardoor er met het steendrukken hooguit nog droog brood is te verdienen. Veel steendrukpersen worden nu zelfs verkocht aan kunstacademies in China, waar de lithografie juist in opkomst is. Natuurlijk blijven er, verspreid over Europa, nog wel wat ateliers over met nieuwe bevlogen steendrukkers aan het hoofd. Maar de oude garde die het vak werkelijk tot in de vingertoppen beheerst, sterft langzaam aan uit.

Broulim3

Overigens, we hebben in ons land in Valkenswaard  nog wel het zeer interessante Nederlands Steendrukmuseum. Onder de bezielende leiding van directeur Frank van Oortmersen en zijn team wordt daar met speciale exposities en demonstraties “de steendruk” in al zijn facetten meer dan levend gehouden. Echt de moeite waard (www.steendrukmuseum.nl).

Broulim5

Een paar dagen geleden zat ik in Ekeren dus waarschijnlijk voor het laatst gebogen over een steen om daar op mijn eigen stukje mijn nieuwjaarsafbeelding te maken. Hoe die eruit ziet? Dat blijft nog geheim. En wie ‘m gaan krijgen? Ook dat blijft natuurlijk nog geheim tot ergens in januari. Wel kan ik al vast verraden dat ie dit keer een heel speciaal doel heeft. Maar welk doel? Inderdaad, ook dat blijft nog geheim. Tot volgende week.

TOOS

www.toosvanholstein.nl

www.toos.biz

YouTube http://bit.ly/ij4Pag