De schoonheid van architectonisch verval

Teotihuacan, marouflé, 50 cm-70 cm

Nog even en mijn gedurende de laatste weken zeer beperkte internetuitzicht breidt zich weer uit tot de gebruikelijke verre verten. Volgende week bevind ik mij weer boven de internetradarhorizon. Waar ik heb ondergedoken gezeten? Dat komt wel. Nu eerst nog een al eerder klaar gezet stukje. Over de schoonheid van verval. Naast muziek, poorten en Venetië één van die zaken waardoor ik mij altijd al heb laten inspireren.

Hidden culture, olieverf, 60 cm-90 cm

City afternoon, olieverf, 110 cm-120 cm

Porta di Pisa, olieverf, 70 cm-50 cm

Want zeg nu zelf, een afbladderende muur met allerlei door elkaar heen schimmerende, verschillend gekleurde lagen stucwerk, is dat niet schilderachtig prachtig? Of verbrokkelende muren en ruïne- achtige resten van oude, al lang vervallen en onbewoonde steden, ooit gebouwd door nu verdwenen beschavingen? Daar kan ik volop van genieten. Ter plekke kijkend, horend en voelend, maar ook in stilte werkend in mijn atelier in Middelburg of in Nice. Op het doek met paletmes op mijn eigen karakteristieke manier die lagen van zo’n afbladderende muur weer opnieuw te voorschijn toveren, die schoonheid van het architectonische verval proberen weer te geven, een nieuwe oude wereld creëren met olieverf, dat is heerlijk. Tot volgende week.

TOOS

Poorten

Ik verdwijn voor een viertal weken onder de internetradarhorizon. Dat gebeurt vaker, maar zoals gewoonlijk laat ik mijn lezers daarbij niet in de steek. Dus verschijnt er toch elke week een aflevering die ik van te voren heb klaar gezet. Maar noodgedwongen wat korter en anders van karakter. Laat je verrassen.

Toos van Holstein, Zocalo, olieverf 90 cm-120 cm

Regelmatig hoor ik bij mijn werk de opmerking “oh, Toos van Holstein, die met de poorten”. Op zich klopt dat. Want poorten komen regelmatig voor op mijn schilderijen. Zij het op maar een beperkt gedeelte ervan. Maar zoals dat voor mij ook het geval is, laat een poort blijkbaar sterke indrukken achter bij velen. Die poort is dan ook een archetype, een sterk symbool voor het bestaan van de mens.

Toos van Holstein, Dame blanche, olieverf 70 cm-50 cm

Ga maar na. Al duizenden jaren komt ze in allerlei architectonische vormen voor bij allerlei culturen verspreid over de hele aarde. Maar is ’t ook niet een poort die ons bij de geboorte toegang geeft tot het leven? En krijgen mensen met een bijna doodservaring niet vaak een beeld van een tunnel met aan het eind een opening, een poort met heel veel licht erachter?

Daagt ook de fysieke poort de van nature nieuwsgierige mens niet uit om er doorheen te gaan en nieuwe gebieden, nieuwe verten aan de andere kant te ontdekken? Maar symboliseert ze juist ook niet het omgekeerde? De geborgenheid van de thuiskomst? Na een korte of lange reis, na een dag werken of na een avontuurlijke periode?

Te gelijkertijd kun je die poort zien als afweermiddel tegen het onbekende,  tegen gevaar. Dan doen we ‘m dicht uit angst of als afweer tegen de vijand. Je zou kunnen zeggen dat daardoor die poort tegenwoordig ook weer een sterk symbolische functie heeft. Hoe doen we ’t met de poort naar Europa? Open of dicht?

Toos van Holstein, Harmony, olieverf 80 cm-120 cm

Voor mij heeft de poort dus een veelvormige symbolische betekenis. Daarbij vind ik ’t gewoon een heerlijke vorm om van tijd tot tijd op het doek te zetten. Maar dat lukt me alleen als ik mijn poort openzet, er in gedachten of in werkelijkheid op uit ga om de uitingen van andere culturen te absorberen en te verwerken in die schilderijen. Ik denk dan ook dat ik nog lang niet klaar ben met het weergeven van de poort in al haar variaties en alle mogelijke contexten. Mijn slogan is ten slotte niet voor niets “for me art is travelling the mind”. Tot volgende week.

TOOS

Van Zuid naar Noord, van Italië naar Friesland

Zo zit je in Venetië met een expositie, zo in Workum. In het alfabet scheelt ’t maar één letter, in temperatuur een aantal graden, alhoewel ook niet altijd zoals de laatste dagen bleek, en in afstand een rijkelijk aantal kilometers. Maar dat maakt het niet minder leuk. Want ook Workum heeft als één van die Friese elf steden weer een geheel eigen charme. Daarbij was het mooie dat van te voren al vast stond dat ik voor deze nieuwe tentoonstelling in galerie Kesk de atmosfeer en ambiance van Venetië zou meenemen.

Vandaar dat galerie eigenaren Sophie en Klaas Elzinga de titel “De schoonheid van verval” heel passend vonden. Met daarbij de onderstaande tekst die ik jullie niet wil onthouden.

———————————-

De schoonheid van verval

Nebbia a Venezia, olieverf

Wie het werk van Toos van Holstein kent, zal direct begrijpen wat ze bedoelt met “De schoonheid van verval”, de titel van haar expositie bij galerie Kesk. De een zal bij een muur waar het geverfde stucwerk van afbrokkelt en de onderliggende steen te voorschijn komt zeggen “daar moet nodig wat aan gedaan worden”. Een ander, in dit geval Toos, ziet er juist schoonheid in. Een schoonheid die ze op het doek terugtovert bij het schilderen van verweerde muren en van gebouwen waarvan je je kunt afvragen of ze nu wel of niet bestaan. Architectonische vormen en ruimten, met altijd menselijke aanwezigheid, waarvan je weet dat ze er zouden kunnen zijn, ergens op deze aarde, maar waarvan je te gelijkertijd beseft dat ze ontsproten zijn aan het creatieve brein van de kunstenaar.

Vandaar dat de schoonheid en ook het verval van een stad als Venetië Toos van Holstein heel erg aanspreken. Regelmatig toveren het paletmes en penseel in haar hand dan ook een “Venetiëschilderij” op het schildersdoek. Olieverven waarbij je gelijk ruikt en proeft dat ze met die oude Dogenstad hebben te maken. Maar als je daar zou gaan zoeken naar de plek die Toos heeft weergegeven, zul je die nooit vinden. Die bestaat namelijk alleen in haar fantasie. Een gedroomd Venetië.

Overigens nam Toos in de maanden mei en juni nog deel aan een expositie in het reële Venetië tijdens de beroemde kunstbiënnale die daar nu gaande is. Een extra reden om er trots op te zijn dat ze de komende maanden exposeert in Galerie Kesk.

La dolce far niente, olieverf

In deze expositie zal, naast andere, dus een aantal nieuwe “Venetiëschilderijen” te bewonderen zijn, samen met het driedimensionale werk van Toos van Holstein. Want als veelzijdig kunstenaar beheerst zij ook die kunstdiscipline.

———————————-

opbouw van de expositie met hulp van Sophie

Kijk, dan krijg je toch maar mooi een aantal veren in het zitgedeelte van je lijf gestoken. Gelukkig figuurlijk want anders was dat zitten toch wel een probleempje geworden.

Adagio, olieverf

De opening was afgelopen weekeinde, maar de expositie duurt nog tot in september. Dus als je Toosiaanse en Venetiaanse sferen wilt proeven in een aangename Friese ambiance ben je altijd welkom bij Klaas en Sophie op

Sûd 114    8711CX Workum

van woensdag t/m zondag 13-17 uur

uitleg aan openingsbezoekers

op de foto met bewonderaars van mijn werk

Misschien ook een idee om dan maar gelijk die andere tien Friese steden te bezoeken. Van die Elfstedentocht op de schaats komt ’t toch nooit meer. Zeker niet nu zelfs de Paus er van overtuigd is dat er iets met het klimaat aan de gang is. En als er één instituut is op aarde dat denkt op de lange termijn dan is dat toch wel de kerk in Rome. Dus maak ’t je makkelijk en neem de auto in plaats van de schaats voor die Friese Elf Steden. Maar vergeet galerie Kesk in Workum niet. Tot volgende week.

TOOS

Boeddha’s, nog meer Boeddha’s en dan nog veel meer

Boeddhabeelden

 In het Frans hebben ze er twee mooie woorden voor om het verschil aan te geven: artiste en artisan. Kunstenaar en ambachtsman/maker. Is bijvoorbeeld een architect of ontwerper nu een artiste of een artisan? Er lopen heel wat beroemde architecten en designersego’s rond die zichzelf graag onder de eerste categorie geschaard zien, maar ik neig toch meer naar die tweede.  Omdat voor mij kunst en emotie sterk met elkaar verbonden moeten zijn en de artisan veel meer bezig is met gebruiksfuncties. Maar ja, de scheidslijn is soms dun.

Bij mijn reis door Laos en Cambodja werd ik weer eens met dat dilemma van “is het kunst of is het prachtig vakwerk” geconfronteerd. Want je komt daar natuurlijk heel veel Boeddhistische tempels tegen met daarin dus heel veel beelden van Boeddha. En niet alleen in die tempels, vanzelfsprekend ook daarbuiten. Je kunt er zelfs wel eens een beetje Boeddha-moe van worden. Hoeveel honderden miljoenen Boeddhabeelden zouden er in de loop van de eeuwen niet zijn geproduceerd? Allemaal in een beperkt aantal voorgeschreven houdingen. Toch is er dan af en toe ineens weer een beeld dat er uitspringt, dat je door uitvoering en kleur raakt. Het over-overgrote deel is alleen maar artisan-werk, maar is dat af-en-toe beeld dat je raakt dan kunst?

 Ik ben er voor mijzelf niet uit omdat de scheppers van die beelden zo sterk aan voorschriften zijn gebonden. Heb je voor het maken van kunst niet veel meer vrijheid nodig? Waarom maakten in de 15de eeuw in Vlaanderen de zogenaamde Vlaamse Primitieven als Jan van Eyck, Rogier van der Weyden, Hugo van der Goes en Hans Memling de prachtigste werken? Kort door de bocht geformuleerd omdat ze voor een rijke burgerij konden werken en als kunstenaar niet meer alleen van opdrachten van de kerk afhankelijk waren. En geldt datzelfde niet ook voor de opkomst van de Renaissance in  Florence? Ook in die 15de eeuw.

 

Hoe dan ook, ik kwam op mijn tocht in Zuidoost Azië heel veel Boeddha’s tegen en heb daar dus ook heel veel foto’s van. Oordeel zelf maar aan de hand van de selectie hier. Is het werk van een artiste of van een artisan?

Tot volgende week.

TOOS

http://www.toosvanholstein.nl

http://www.toos.biz/

YouTube http://bit.ly/ij4Pag

Facebook http://www.facebook.com/TOOSvanholstein