It giet oan, maar dan wel in Zeeland + andere kunst en seks gerelateerde zaken

It giet oan! Die legendarische Friese woorden hebben al 25 jaar lang niet meer geklonken. Behalve dan op tv als er weer eens nostalgisch wordt teruggeblikt op de laatste Tocht der Tochten. Daarom voel ik me wel gerechtigd ‘it giet oan’ nu te gebruiken voor een Zeeuws gekleurde vooruitblik. Voor de zo langzamerhand ook best wel legendarische Kunst en Cultuurroute Middelburg. Want begon de eerste editie ervan pas twee jaar na die laatste Elfstedentocht, daarna is ie zonder enige onderbreking wel elk jaar opnieuw doorgegaan! Weer of geen weer, altijd vanaf februari elke maand op de 1e zondag. Elf keer per jaar dus. Zij ’t in 2020 en 2021 met enige van regeringswege opgelegde haperingen. Iets met een virus!

openingspagina van de website van de kunstroute in Middelburg

Maar nu mogen we, ook weer van regeringswege en met in achtneming van een paar niet al te moeilijke coronaregels, lekker weer helemaal los. Met het traditionele februari-thema ‘Zeeuwse Gasten’. Daarbij nodigen routedeelnemers een Zeeuwse kunstenaar uit als mede-exposant in hun atelier of galerie. En dan bij wijze van uitzondering naast de zondag ook op de zaterdag. Dit jaar dus op 5 en 6 februari (van 13-17 uur). Ik ga dit keer voor keramist Marion Kamper uit Wissenkerke.

keramniek van Marion Kamper, kan ’t Zeeuwser?

Dat leek me wel interessant omdat ik met haar erbij twee heel verschillende keramieksferen in mijn atelier kan creëren. Met mijn eigen handbeschilderde keramische borden en vazen die ik maakte in het Italiaanse Gubbio en met de strak geometrische 3-dimensionale keramische objecten van Marion die uitnodigen tot spelen. Want je mag er gewoon aan draaien en schuiven. Je mag er eigenlijk zonder enig probleem een nieuwe vorm aan geven. Echt bijzonder. Kom ’t maar proberen in dat weekeinde van 5/6 februari.

links keramiek van Marion Kamper, rechts van Toos van Holstein

verdraaibaar keramisch object van Marion Kamper

routekaart van de kunstroute, met de vele te bezoeken adressen, te downloaden op de site van de kunstroute

Deze week ben ik met levensgezel al bezig geweest met de absoluut noodzakelijke klus van het grondig kuisen van mijn atelier -om dat prachtige Vlaamse woord maar eens te gebruiken- en het gedeeltelijk inrichten ervan. Opdat de objecten van Marion goed gaan uitkomen.

het al vast ingerichte deel van mijn atelier

En mocht je van plan zijn om onze kunstroute te komen bezoeken, het prachtige Zeeuws Museum is gelukkig ook weer open. Net zoals alle andere musea in Nederland.

welkom in het atelier van mijn 18e eeuwse monumentenpakhuis

’t Moet me toch echt even van het hart dat ik behoorlijk pissig ben geweest over dat regeringsbesluit van enkele weken geleden. Zogenaamde doorstroomlocaties als IKEA en de Bijenkorf mochten wel open en musea, ooit ook als doorstroomlocaties aangemerkt, niet. On-be-grij-pe-lijk!!! Dat zou volgens minister Kuipers te maken hebben met het zoveel mogelijk inperken van verkeersbewegingen. Mijn god! Heb je ooit de elke dag volle parkeerplaatsen gezien bij welke IKEA-vestiging dan ook? Een absolute gotspe! Volkomen terecht dat onze cultuursector eindelijk,eindelijk in opstand kwam. Met tot nagelstudio’s en kapsalons omgetoverde theaters en musea waar je zowel lichamelijke als hersengymnastiek kon doen of een kunstmarathon kon lopen. Wat me wel opviel was dat er, voor zover ik weet,  nergens bordelen in de musea werden ingericht om de deuren open te kunnen gooien. Want de sekswerkers mochten er officieel ook weer op los gaan. Gewoon 10 m² vrijmaken, uitgaande van 5 m² per persoon bij een duo. Daar waren toch beslist wel interessante variaties op te bedenken geweest. Maar dan blijkt dat de cultuursector toch best een heel nette sector is die de afgelopen tijd veel te weinig een echte vuist heeft gemaakt. Een les voor de toekomst? Misschien toch maar een grotere mond in een wereld waarin de hardste schreeuwers vooraan staan?

Maar goed, het culturele en kunstzinnige leven wordt godzijdank weer wat vrijer. Toch wil ik je tot leringhe ende vermaeck nog deze vlijmscherpe video van de bekende cabaretier Pieter Derks  voorschotelen. Echt tot het einde uitkijken en luisteren!

Oh ja, en dan nog iets betreffende dat thema ‘Zeeuwse Gasten’. ’t Ziet er naar uit dat we dat thema volgend jaar breder gaan trekken. Waardoor het mogelijk wordt ook kunstenaars van buiten Zeeland als gast uit te nodigen. Dus mocht iemand denken ‘hé, dat lijkt me wel wat’, aarzel niet. Ik sta altijd open voor nieuwe ideeën en kunstavonturen. Tot volgende week.

TOOS

Oh, Oh, Omikron en Neerlands Beroemdste Filosoof van de Kouwe Grond

Van Middelburg even op en neer naar Assen? Of Enschede? Nee, toch net iets teveel van het verre. Maar als ik levensgezel vraag om beide steden in te passen in een zowel familiale, kunstzakelijke als  logistiek verantwoorde Tour des Pays-Bas weet ik dat ’t wel voor elkaar komt. Maar waarom Assen en Enschede? Natuurlijk vanwege ‘Viva la Frida’ in het Drents Museum en ‘Artemisia, Vrouw & Macht’ in het Rijksmuseum Twenthe.

Dat Rondje Nederland was weer eens even noodzakelijk. Er moest kunst van mij naar kopers in Bergen en Nijmegen. Ook had ik beloofd om een keer in Borne (bij Hengelo)gezellig te komen borrelen bij de enthousiaste bezitters van twee recent bij Galerie Álafran (Diepenheim)aangekochte grote Toos-schilderijen. Verder stond er al een familiebezoek in Friesland in onze agenda’s. Terwijl ook zakelijke kunstafspraken in Emmen en Nijmegen moesten worden geëffectueerd. Net zoals het brengen van flink wat werken naar de galerie van museum Musiom in Amersfoort. Voor een nieuwe solo expositie daar. Maar dat verhaal komt nog wel.

Dat alles combineren in een Tour des Pays-Bas met ook Assen en Enschede er nog bij? Geen probleem voor levensgezel.

Alles dus geregeld, zijn we via Bergen in Friesland aangeland, komen Rutte en De Jonge op nota bene zaterdagavond hun zoveelste coronaconference geven. Lockdown! Musea dicht! Vergeet Frida op maandag maar. En Artemisia op dinsdag? Mooi niet dus!

persconferentie of conference, ik weet ’t eigenlijk niet meer

Bij ‘Viva la Frida’, over schildersicoon Frida Kahlo, valt daarmee voor nu wel te leven. Die expositie loopt nog tot 27 maart. En over haar en haar grote liefde Diego Rivera zag ik deze zomer al een prachtige tentoonstelling in het Amstelveense Cobra Museum. Lees hier maar.

een beroemd zelfportret van Artemisia, 1638-39

Maar bij mijn 17e eeuwse schildersheld en dijk van een wijf Artemisia Gentileschi? Vorig jaar boorde Covid-19 mij nog een grootse expositie over haar in Londen door de neus. Zou ik voor het eerst met de Eurostar naar die stad, was alles met hotel en kaartjes voor de National Gallery geregeld, komen er quarantaineregels op dat Brexit-eiland en rijdt die trein ook niet meer. Daaraan wijdde ik vorig jaar juli al een blog.

zie ook maar dit viseo opwarmertje voor de expositie

Met Artemisia zit ’t dus niet mee. Maar ingedachtig de uitspraak van onze beroemdste Filosoof van de Kouwe Grond (oh ja, en ook nog onze Beste Voetballer Ooit) ‘elk nadeel hep ze voordeel’ , houd ik op deze manier natuurlijk wel iets over om naar uit te kijken. Nu maar hopen dat als het Orakel van het Haagse Torentje begin volgend jaar nieuwe Omikron-uitspraken doet, ik het Rijksmuseum Twenthe toch nog kan bezoeken voor de sluitingsdag 23 januari van  ‘Artemisia, Vrouw & Macht’. Dan toch maar gewoon even op en neer van Middelburg naar Enschede? Een halfvol glas is ten slotte beter dan een halfleeg.

En of Assen nog wat later aan de beurt kan komen? Dat zou wel fijn zijn. Dan zou mijn glas zomaar meer dan half vol raken. Ook omdat de stad, buiten het museum, volop meedoet met Frida-uitingen, zo zag ik bij onderstaande foto’s.

muurschildering in Assen vanwege Viva la Frida

veel Frida, maar wel dicht natuurlijk

Trouwens, na al die andere afspraken wel te hebben kunnen afhandelen, met  als laatste het in etappe 4 afleveren van mijn schilderijen bij het Amersfoortse Musiom, voelde ik me in finishplaats Middelburg best wel wat moe.

mijn schilderijen aflevern voor een solo expositie in de galerie van het Musiom die hopelijk ergens in januari van start kan gaan

Hoe zou dat zijn geweest met nog die twee expositiebezoeken erbij? Best nog wel een beetje moeier, schat ik zo in. Eigenlijk dus, op z’n Cruijffiaans, nog zo’n voordeel bij een nadeel.

Nu op naar 2022. Maak er ondanks, of misschien juist dankzij de Omikronvariant een mooie, vuurwerkvrije en gedenkwaardige Oud en Nieuwjaarsviering van.  Tot volgende week.

TOOS

(Van) Holsteinse lijntjes naar Oom Piet, de Zeeuwse Jopie Huisman en Jopie Huisman, de Zeeuwse Piet Rijken

de Schotse Huizen in Veere, onderdeel van Museum Veere

Mijn Middelburgse oom Piet schildert ook! Zo vertelde een collega van levensgezel alweer jaren geleden. Maar ’t kwam er niet van om daar dieper op in te gaan. Later wel,een keer bij die collega thuis. Daar hing namelijk een werk van oom Piet. Een goed geschilderd stilleven. Dat zich daarbij later een ‘Toos’ heeft gevoegd, een opdracht van die collega, is natuurlijk heel leuk. Zomaar een (van) Holsteins lijntje naar de kunst van Piet Rijken (1915-2001), tegenwoordig eigenlijk alleen nog wereldberoemd in Zeeland. En dat vind ik onterecht. Zo zag ik recent bij de nog tot 8 november durende tentoonstelling ‘Verfijnd verleden’ in de Schotse Huizen in Veere. Een expositie gewijd aan ‘oom Piet’. Tot mijn schande had ik van hem nog nooit een overzichtstentoonstelling kunnen bezoeken. Zoals de laatste grote nog tijdens zijn leven in 1995 in het Zeeuws Museum. Maar nu was de gelegenheid daar, zeker ook omdat nog een paar andere zaken me naar Veere brachten. Zoals de nieuwe ‘kerkmeester’ van de Grote Kerk, dat alles overheersende bouwwerk in het stadje, en een persoonlijke inspectie van mijn ‘Reddersmonument’ daar. Kerkmeester en Reddersmonument? Jazekers! Maar dat zijn komende verhalen.

Eerst Piet Rijken. Met die expositie in de prachtige middeleeuwse Schotse Huizen. Gecombineerde Hollandse en Schotse pracht aan de Kaai. Daar waar ’t eeuwen geleden wemelde van Schotse handelslui, Schotse vrachtschepen en Schotse dukaten. De verklaring daarvan? Het zogenaamde Schotse stapelrecht. Maar een verhaal daarover komt misschien nog wel eens.

beelden uit de rijke middeleeuwse periode van Veere in de Schotse Huizen

Een paar van de zalen op de 1e etage in die grote Schotse Huizen, onderdeel van Museum Veere, zijn nu geheel gewijd aan Piet Rijken. Te beginnen met een prachtig groot schilderij op de begane grond.

Piet Rijken, De rode lap (1974)

detail uit ‘De rode lap’

Een magisch realistisch werk uit 1974 waarin ‘Oom Piet’ heel mooi zijn fascinatie voor vergankelijkheid, natuur en milieuvervuiling verwerkte. Maar voordat hij dit zo kon, waren er al heel wat jaren verstreken. Gegrepen door de kunst had hij na de Tweede Wereldoorlog zijn baan bij de politie opgezegd om zich als autodidact helemaal te storten op het aanleren van de oude schilderstechnieken. Met succes.

Zeeuwse boerin (1953)

Zelfportret (1955)

De Dom van Veere (1955)

Gezicht op Zoutelande (1973)

Het vergeten portretje (1979)

Stenen vruchtenmand (1982)

Nou was dat realistische fijnschilderwerk in de periode van de jaren 50/60 natuurlijk helemaal not done. ’t Was Cobra en abstractie wat in de officiële kunstwereld de klok sloeg. Maar buiten dat circuit waren er nog heel veel liefhebbers van figuratie. Piet Rijken verkocht goed. Zoals op de tentoonstelling ook wel blijkt uit de vele schilderijen die door particulieren zijn uitgeleend. Dat geldt niet voor vier werken die in bezit zijn van het museum. Geschilderd naar aanleiding van de vondst van een oude beerput in een van de Schotse Huizen in 1995. Rijken vereeuwigde de daarin gevonden voorwerpen zodat je nu én die vondsten én zijn schilderijen daarvan in één blik kunt vatten.

de voorwerpen uit de beerput op de voorgrond, drie van de schilderijen erachter, let ook op dat houten bord

Oude wijnflessen met koperen schaaltje (1995)

Stilleven uit 1998 dat me sterk deed denken aan de wereldberoemde Italiaanse schilder Morandi

Hierdoor en door de stijl van Piet Rijken kon ik niet anders dan ook denken aan een andere, veel bekendere autodidact. Workumer Jopie Huisman (1922-2000). Achtereenvolgens plateelschilder, vertegenwoordiger in een metaalhandel, vodden en metalen koopman en ten slotte kunstenaar met zelfs een aan hem gewijd museum in zijn geboorteplaats Workum (Friesland). Een flamboyant figuur met de juiste connecties die regelmatig in tv-programma’s verscheen met zijn sappige verhalen. Maar iemand die ook kon schilderen. Vooral oude spullen die hij tegenkwam in zijn lompenhandel en dan bewaarde.

Vandaar dus mijn associatie met hem bij het zien van stillevens van Rijkens.

Eigenlijk zouden hij, de man die veel minder openbaar optrad, en Jopie Huisman eens een gezamenlijke expositie in Workum moeten krijgen. Ik zie ’t al helemaal voor me. Met een publicitair aansprekende titel. In het Engels natuurlijk, dat scoort beter. ‘The Art Battle of the Year: Piet Rijken, de Zeeuwse Jopie Huisman en Jopie Huisman, de Friese Piet Rijken’.

En mijn (van) Holsteinse lijntje naar Jopie Huisman (zie de titel)? Het Jopie Huisman Museum verhuisde naar een paar panden er tegenover. In het vrijgekomen monumentenpand vestigden Sophie en Klaas Elzinga een aantal jaren later hun Galerie Kesk. Met daarin een permanente ruimte voor mijn schilderijen.

uitladen voor een expositie bij Galerie Kesk in het voormalige Jopie Huisman Museum

deel van mijn eigen zaal daar

De galerie bestaat niet meer, maar ik kan dus in alle eerlijkheid stellen dat ik heb geëxposeerd in het oude Jopie Huisman Museum. Zo zie je maar weer hoe in onze wereld gigantisch veel verbindende lijnen zijn  te ontdekken. Zoals tussen Oom Piet, Jopie Huisman en ondergetekende.

TOOS   

De Duiker, het Meisje en de Hond

Op doorreis van Friesland naar huis maakte ik afgelopen zaterdag een tussenstop in Breukelen. Bij Galerie Peter Leen. En toen ik daar mijn aluminium meisje zag staan op haar trapje (foto hierboven) dacht ik ineens ‘stom, stom, zet ik mijn meisje wel op een trapje en vergeet ik zelf zo’n ding mee te nemen’. Want dat zou daar in het Noorden verrekte handig zijn geweest. Waarom? Nou, ik was vrijdag in Ljouwert. Of op z’n Nederlands, Leeuwarden. Voor de manifestatie daar met de Reuzen van het Franse straattheatergezelschap Royal de Luxe. Verkeren in grote mensenmassa’s is niet echt mijn ding, maar dit mocht ik toch niet missen. Ljouwert is ten slotte niet voor niks dit jaar Culturele Hoofdstad van Europa en daar had ik tot nu toe nog niks aan gedaan. Iets waarin beslist verandering moest komen

Dus wilde ik het optreden van drie van Royal de Luxe’s gigantisch uit de kluiten gewassen marionetten, de Duiker, het Meisje en de Hond, live meemaken.

de Duiker nog in het water

het Kleine Reuzenmeisje en de Hond in ruste

Die 11 meter lange duiker zou om 11 uur vrijdagmorgen uit het water omhoog komen. Maar al tegen tienen bleken er ter plekke dichte en dikke rijen aan de waterkant te staan. Aanschuiven was het enig mogelijke in een daarna alsmaar uitgroeiende en steeds meer dichtslibbende mensenmassa. Vandaar dus in Breukelen dat veel te late idee van een trapje! Nu was ’t moeizaam om toch nog iets te kunnen zien, te fotograferen en te filmen. Daarmee vergeleken viel ’t op andere plekken langs de route in de loop van de dag dan weer mee. Hieronder vind je het resultaat van die filmerij dat nu ook op mijn YouTube kanaal staat (https://youtu.be/1aZU_knBRF4).

Ik heb er trouwens wel enkele videootjes van anderen in verwerkt. Met die bijna 100.000 bezoekers op vrijdag kon je ten slotte niet zomaar overal gaan en staan en tussendoor kruipen. Maar het was alleszins de moeite waard. De magie van zo’n mega-gebeurtenis kun je alleen maar voelen door er zelf ook te zijn. Dat is zoiets als die vibraties waar schilder Terpen Tijn, dat bekende karakter uit de Tom Poes strips, het altijd over had. “Eh … dinges!Vat je makker”. Zo’n magie die je af en toe ook overvalt bij toneelvoorstellingen, popconcerten of opera’s. Je moet er bij zijn om ’t te kunnen voelen.

het Meisje ’s morgens nog in slaap voor het station in Leeuwarden

de Duiker op stap in de stad

Lilliputters helpen de Duiker een handje

Nou, die vibraties, die magie waren volop aanwezig. Hoe al die op en rond de reuzenmarionetten heen en weer springende Lilliputters ze in beweging en tot leven brengen is echt fantastisch. Vooral hondje Xolo is daarbij heel speciaal. Nou ja, ….hondje? Kijk maar naar de scene in de video waarin Xolo en een echte hond elkaar besnuffelen. Overigens een video van een ander die dat toevallig meemaakte langs de route.

de Duiker in middagslaap

het meisje onderweg naar haar slaapplaats voor vrijdagnacht

de Hond vergezeld haar

overal een gigantische Reuzendrukte

Het heeft een lieve duit gekost om Royal de Luxe naar Leeuwarden te krijgen, zo’n 3,5 miljoen euro. Maar daarvoor heb je duidelijk ook wat. Die miljoenen zijn overigens al weer dik terug verdiend. Als je zag hoe alleen al op die vrijdag, de minst drukke van de drie Reuzendagen, de horeca draaide als een tierelierend orgel en las welke extreme prijzen werden betaald voor de laatste vrije hotelkamers, dan heeft Leeuwarden een gouden greep gedaan. En daarbij heb ik ’t nog niet eens gehad over die expositie van Escher in het Fries Museum. Want daar was ik natuurlijk ook. Daarover echter later. Tot volgende week.

TOOS

Sint Nicolaas en zijn Nederlandse mafkezen

Église Saint Laurent in Nogent-sur-Seine

Recent liep ik rond in de Église Saint Laurent in Nogent-sur-Seine en bedacht me ineens dat we in Nederland met z’n allen toch eigenlijk wel een uitzonderlijk en heerlijk stelletje mafkezen zijn. Dat ik in Nogent-sur-Seine was, een stadje in het champagnegebied, heeft een reden die hier nog wel eens ter sprake zal komen. Om bij voorbaat alcoholisch getinte misverstanden te voorkomen, ’t heeft niks te maken met dat bruisende spulletje.

De mafkezengedachte daar in Nogent hangt echter direct samen met de foto hieronder. Met daarop een schilderij dat al een paar honderd jaar in die Église Saint-Laurent hangt en waarop Sinterklaas staat afgebeeld. Twee keer zelfs.

schilderij met Sint Nicolaas, eind 18de eeuw

In het katholieke Frankrijk zie je die Saint Nicolas schilderijen veel meer dan in ons calvinistische landje. Net ook als in Italië. Maar ja, daar liggen dan ook zijn nog steeds ruim aanbeden, in de 12de eeuw uit Turkije weggeroofde oude knoken. Opgeslagen in een tombe van de basiliek van Bari. Ten minste, dat nemen we aan. Want van Turkse kant werd kort geleden ineens beweerd dat hij mogelijk nog steeds daar ligt. Heimelijk verborgen in een ondergrondse ruimte van de oude Sint Nicolaas kerk in het vroegere Myra. De plaats waar hij in de 4de eeuw bisschop was. In alle haast zouden de knokenrovers het verkeerde gebeente hebben meegenomen. Zie je dat al voor je? Erdogan die onze Nederlandse nationale heilige gaat uitbuiten!

archeologisch onderzoek in Demre (Turkije) aan de kerk van Sint Nicolaas

Maar waarom zijn wij eigenlijk een lekker stel mafkezen? Nadat Maarten Luther begin 16de eeuw allerlei godsdienstoorlogen op gang had gebracht met de verkondiging van zijn 95 stellingen, zijn we hier in Nederland een protestante natie geworden. Bij de beeldenstormen is op heel wat heiligenafbeeldingen de geloofswoede uitgeoefend. Weg ermee! Heiligen gaan we niet meer aanbidden. Duivelsgedoe! En wat zien we dit jaar? Komt er in Dokkum met een stoomboot zo’n heilige aan met een mijter met kruis op zijn hoofd en een kardinaalrode mantel om. Hoe katholiek wil je ’t hebben? Daarbij wordt hij ook nog eens door het stadsbestuur hartelijk welkom geheten en door duizenden ouders met hun kinderen uitbundig toegejuicht.

Toos van Holstein, steendruk St. Nicolas

Zouden ze dat destijds in datzelfde Dokkum met Sint Bonifatius ook zo hebben gedaan? Nou, zeker niet! Die werd door de ongelovige Friezen op gewelddadige wijze naar de hemelpoort van Sint Petrus verwezen. En nu? Nu staan al die protestanten en niet-meer-zo-erg-protestanten, ja, zelfs horden ongelovigen, een duidelijk katholieke heilige volop toe te juichen en te zingen. Hoe maf kun je zijn!

Oké, nu even serieus. Want eigenlijk heeft Sinterklaas zoiets best wel verdiend. Op dat schilderij staat hij op de achtergrond in vol kerkelijk ornaat bij een haven. Maar op de voorgrond geeft hij, anoniem gekleed, heel stiekem een geldbuidel aan een vader van drie dochters. Die kon zo zijn dochters redden van de prostitutie omdat hij voor geen van hen ook maar een losse duit als bruidschat te vergeven had. Tja, die goeie ouwe, romantische tijden. Zie hier gelijk ook de link naar die buideltjes met chocolademunten die de afgelopen tijd de Sinterklaasvakken in de supermarkt vulden.

Onze Sint verrichtte trouwens nog heel veel andere heldendaden. In stukken gesneden kinderen weer ongeschonden uit een pekelvat toveren. Of een kind redden dat per ongeluk door de moeder in een pan kokend water terecht was gekomen. Noem dat maar eens geen kindervriend. Of stoere zeemannen redden van een schip dat in een storm dreigt onder te gaan. En een hongersnood voorkomen door graan wonderbaarlijk te vermenigvuldigen. Zeg nou zelf, zo’n held verdient ’t toch om te worden toegejuicht?

reliëf in kerk in Nogent met de Sint die zeelieden redt van een heftige storm

Toch is dat toejuichen ooit wel kantje boord geweest. Want in onze 17de eeuwse Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden waren er behoorlijk wat van die stijf hervormde dominees die het klaarzetten van een klomp of schoen geloofsschennerij vonden. Profane afgoderij! Daar moest van hen zelfs een geldelijke boete op komen te staan. Maar gelukkig kwam ’t niet zover. We waren dan wel protestants maar er heerste officieel ook godsdienstvrijheid. Je mocht best katholiek zijn als je ’t maar niet al te uitbundig vierde. Zo was schilder Jan Steen (1626-1679) gewoon rooms. Maar hij moest wel kunnen leven. Daarom is ’t interessant dat hij zowel een katholiek als een protestants getint Sinterklaas- schilderij heeft gemaakt. At hij van twee geloofswalletjes? Waarschijnlijk wel. Hoe Nederlands wil je ’t hebben? Hieronder het katholieke schilderij.

Het meisje op de voorgrond heeft duidelijk een heiligenpop in handen. En het kleine kind rechtsboven houdt een soort speculaaspop van Sint vast. Nou niet direct reformatorisch. Maar op de protestante versie is al die roomsigheid plots verdwenen. Mooi toch? Die echte VOC-mentaliteit?

De vroegere geloofstweedeling speelt nu bij Sinterklaas geen enkele rol meer. Hoe kronkelig kan dus het historisch pad zijn. Wel schijnen er tegenwoordig wat probleempjes te zijn met Zwarte Piet. Maar dat is een ander verhaal. Tot volgende week.

TOOS

Alma-Tadema: de kringloop van roem en vergankelijkheid in de kunst

Fries Museum in Leeuwarden

Sir Lawrence Alma-Tadema

Even een quiz-vraag. Wie was de beroemdste en bekendste Nederlander in Engeland rond 1900? Antwoord? Geen twijfel mogelijk. Dat was Sir Lawrence Alma-Tadema (1836-1912). Geboren als Laurens Alma Tadema in het Friese dorpje Dronrijp. En eigenlijk ook geboren als kunstenaar. Want de drang tot tekenen en schilderen zat er al op jonge leeftijd in. Uiteindelijk beroemd, rijk en gevierd kunstenaar geworden in Londen. En als je dan ook nog geridderd wordt tot Sir behoor je echt tot de Victoriaanse society. Met natuurlijk de bijbehorende feesten in je grote, zelf ontworpen villa. Waarin ook een prachtig atelier met grote ramen en met aluminiumverf beschilderd  koepeldak om via reflectie een prachtig, helder en zonnig licht te krijgen. Ja, dat Friese jongetje had ’t aardig voor elkaar.

schilderij met daarin verwerkt de koepel van Alma-Tadema’s atelier, maar dan zonder aluminiumverf

Maar had je rond 1950 in Londen zijn naam laten vallen, dan had met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid iedere Londenaar je mistig aangekeken. Wie zei u? Alma-Tadema? Nee, nooit van gehoord. En nu? Nu waren een poos geleden in alle Nederlandse bushokjes  affiches van zijn grote expositie in het Fries Museum in Leeuwarden prominent aanwezig! Een expositie die over een aantal maanden na Wenen ook Engeland aandoet. Met andere woorden, ’t kan verkeren.

gigantische affiche in museumhal, zie mij maar links bovenaan

Die trend van beroemd naar onbekend naar weer beroemd is trouwens al een aantal jaren gaande. Dat bleek wel toen ik in 1997 de overzichtstentoonstelling van Alma-Tadema in het Van Gogh Museum bezocht. Sinds die tijd is zijn werk aan een steile opmars bezig. Met als gevolg nu die grote expositie in zijn geboorteprovincie. Ook die mocht ik natuurlijk niet missen. Zeker omdat ik toch in Friesland moest zijn vanwege een niet kapot te krijgen oersterke familiale Sinterklaastraditie.

Wat in het Van Gogh Museum niet was te zien en nu wel is het schilderij “Mozes gevonden”. Een van de grootste schilderijen die Alma-Tadema maakte.

Mozes gevonden, 1904

Dat werk uit 1904 illustreert op uitstekende wijze die kringloop van roem en vergankelijkheid. Ergens in de jaren 50 vond iemand het namelijk in een Londens steegje, vlakbij een galerie daar. Een echtpaar had het schilderij voor een paar honderd pond gekocht. Maar dan alleen vanwege de prachtige gouden lijst er omheen. Met die mierzoete kitsch op het doek hadden ze niks van doen! Ze namen dus de lege lijst mee en het opgerolde doek belandde in dat steegje waar een galeriemedewerker het vond. Die bood het gratis, let wel, gratis, aan diverse musea aan. Maar niemand wilde ’t hebben. De clou van het verhaal? Juist dit schilderij is recent geveild voor bijna 36 miljoen dollar. De hoogste prijs ooit betaald voor een werk van Sir Lawrence! Ik zou wel eens willen weten hoe de gevoelens hierover zijn bij de nazaten van dat echtpaar uit de jaren 50. Lijkt me best interessant.

De rozen van Heliogabalus, 1888

Ingang van het theater, 1866

Wat Alma-Tadema zelf van al dit gedoe zou hebben gevonden? Geen idee natuurlijk. In ieder geval heeft hij tijdens zijn leven volop verdiend aan en genoten van zijn schilderscarrière. Dat hij al snel na zijn dood in 1912 wegzakte in de populariteitspolls van de kunst is eigenlijk ook wel te begrijpen. Kubisme, de gevolgen van het impressionisme, het heftige kleurgebruik van de Duitse expressionisten en Franse Fauvisten, de kunstwereld was in rep en roer. Weg dus met die compositorisch zo afgewogen en vaak wat zoetige schilderijen van Sir Lawrence. Daarnaast was de wereld ook nog heftig in beroering. Denk aan de Eerste Wereldoorlog. Woelige tijden dus waarin bevallige Egyptische, Romeinse en Griekse dames in lange, soepel vallende en regelmatig wat doorschijnende gewaden, liggend, zittend en lopend in steeds historisch verantwoorde monumentale stedelijke of villa-achtige setting en weidse panorama’s niet veel meer te zoeken hadden.

Sappho en Alcaeus, 1881

Maar regisseurs van Romeinse spektakelfilms hebben hem nooit uit het oog verloren. Zijn schilderijen vormden vaak uitgangspunten voor bekende filmscènes. Kijk maar eens naar deze foto uit het epos van De Tien Geboden. Die blockbusterfilm uit 1956 van Cecil B.De Mille met Charlton Heston en Yul Brynner.

beeld uit De Tien Geboden

En kijk dan nog eens naar dat schilderij “Mozes gevonden”. Zo laat die tentoonstelling in het Fries Museum op een heel knappe manier nog veel meer overeenkomsten zien tussen Alma-Tadema’s schilderijen en latere films. Zelfs het veel recentere “The gladiator” heeft leentjebuur gespeeld. Een aanrader, die expositie. Nog tot begin februari.

Wist je overigens dat onze Sir en Friese schilder zijn achternaam Tadema in Londen combineerde met zijn tweede voornaam Alma tot Alma-Tadema? Nou, ik ook niet. Dat deed hij om gelijk onder de A vooraan te komen in allerlei alfabetische rangschikkingen. Niet alleen een goeie schilder, die Tadema, maar ook een slimme zakenman. Tot volgende week.

TOOS

Van Zuid naar Noord, van Italië naar Friesland

Zo zit je in Venetië met een expositie, zo in Workum. In het alfabet scheelt ’t maar één letter, in temperatuur een aantal graden, alhoewel ook niet altijd zoals de laatste dagen bleek, en in afstand een rijkelijk aantal kilometers. Maar dat maakt het niet minder leuk. Want ook Workum heeft als één van die Friese elf steden weer een geheel eigen charme. Daarbij was het mooie dat van te voren al vast stond dat ik voor deze nieuwe tentoonstelling in galerie Kesk de atmosfeer en ambiance van Venetië zou meenemen.

Vandaar dat galerie eigenaren Sophie en Klaas Elzinga de titel “De schoonheid van verval” heel passend vonden. Met daarbij de onderstaande tekst die ik jullie niet wil onthouden.

———————————-

De schoonheid van verval

Nebbia a Venezia, olieverf

Wie het werk van Toos van Holstein kent, zal direct begrijpen wat ze bedoelt met “De schoonheid van verval”, de titel van haar expositie bij galerie Kesk. De een zal bij een muur waar het geverfde stucwerk van afbrokkelt en de onderliggende steen te voorschijn komt zeggen “daar moet nodig wat aan gedaan worden”. Een ander, in dit geval Toos, ziet er juist schoonheid in. Een schoonheid die ze op het doek terugtovert bij het schilderen van verweerde muren en van gebouwen waarvan je je kunt afvragen of ze nu wel of niet bestaan. Architectonische vormen en ruimten, met altijd menselijke aanwezigheid, waarvan je weet dat ze er zouden kunnen zijn, ergens op deze aarde, maar waarvan je te gelijkertijd beseft dat ze ontsproten zijn aan het creatieve brein van de kunstenaar.

Vandaar dat de schoonheid en ook het verval van een stad als Venetië Toos van Holstein heel erg aanspreken. Regelmatig toveren het paletmes en penseel in haar hand dan ook een “Venetiëschilderij” op het schildersdoek. Olieverven waarbij je gelijk ruikt en proeft dat ze met die oude Dogenstad hebben te maken. Maar als je daar zou gaan zoeken naar de plek die Toos heeft weergegeven, zul je die nooit vinden. Die bestaat namelijk alleen in haar fantasie. Een gedroomd Venetië.

Overigens nam Toos in de maanden mei en juni nog deel aan een expositie in het reële Venetië tijdens de beroemde kunstbiënnale die daar nu gaande is. Een extra reden om er trots op te zijn dat ze de komende maanden exposeert in Galerie Kesk.

La dolce far niente, olieverf

In deze expositie zal, naast andere, dus een aantal nieuwe “Venetiëschilderijen” te bewonderen zijn, samen met het driedimensionale werk van Toos van Holstein. Want als veelzijdig kunstenaar beheerst zij ook die kunstdiscipline.

———————————-

opbouw van de expositie met hulp van Sophie

Kijk, dan krijg je toch maar mooi een aantal veren in het zitgedeelte van je lijf gestoken. Gelukkig figuurlijk want anders was dat zitten toch wel een probleempje geworden.

Adagio, olieverf

De opening was afgelopen weekeinde, maar de expositie duurt nog tot in september. Dus als je Toosiaanse en Venetiaanse sferen wilt proeven in een aangename Friese ambiance ben je altijd welkom bij Klaas en Sophie op

Sûd 114    8711CX Workum

van woensdag t/m zondag 13-17 uur

uitleg aan openingsbezoekers

op de foto met bewonderaars van mijn werk

Misschien ook een idee om dan maar gelijk die andere tien Friese steden te bezoeken. Van die Elfstedentocht op de schaats komt ’t toch nooit meer. Zeker niet nu zelfs de Paus er van overtuigd is dat er iets met het klimaat aan de gang is. En als er één instituut is op aarde dat denkt op de lange termijn dan is dat toch wel de kerk in Rome. Dus maak ’t je makkelijk en neem de auto in plaats van de schaats voor die Friese Elf Steden. Maar vergeet galerie Kesk in Workum niet. Tot volgende week.

TOOS

4 Van Gogh’s en 1 van Holstein

Afgelopen zaterdag vierde ik het Sinterklaasfeest in Friesland en dan is een omweggetje naar galerie Kesk in Workum een voor de hand liggende actie. Eigenaren Sophie en Klaas Elzinga vertegenwoordigen mij al een paar jaar met hun galerie in het Noorden des lands en dan is ’t altijd goed even bij te praten. Bij Friese koffie en Fries gebak. Dat bijpraten was nu zeker de moeite waard want er hangen ten slotte tegenwoordig een viertal Van Gogh’s in hun galerieruimte. In combinatie dus met mijn werk. Nou, dat overkomt je als kunstenaar niet vaak. Hangen naast Vincent van Gogh. Niet onaardig toch? Overigens moet ik wel zeggen dat die werken in de galerie kopieën zijn van de echte die ergens in een kluis staan. Want ga er maar aanstaan, echte Van Gogh’s verzekeren!  Alhoewel, echt?

Samen met Sophie Elzinga bij de 4 Van Gogh’s en die Van Holstein

Daar zit nu net het grote pijnpunt voor Sophie en Klaas. Want alleen als het Amsterdamse Van Gogh Museum een Van Gogh label wil plakken op een vermeend werk van Van Gogh, dan pas is ’t een echte Van Gogh. Wereldwijd. En dat wil het Van Gogh Museum dus niet. Ondanks heel veel feiten die er voor pleiten.  Daar zit natuurlijk een onverkwikkelijk verhaal achter.

De Aardappeleters van Van Gogh

In 1884 woont Vincent in Nuenen. In deze periode, waarin het beroemde “De aardappeleters” ontstaat, trekt hij veel op met amateurschilder Anton Kerssemakers. In een brief uit die tijd van Vincent aan zijn broer Theo schrijft hij “Heb nog een schilderijtje gemaakt zo groot als de knollenpluksters in de sneeuw, van de korenoogst. Een maaier en een vrouw die opbindt”. Laat nu net zo’n schilderijtje, niet gesigneerd trouwens, bij Kerssemakers achterblijven als Van Gogh in 1885 vertrekt naar Antwerpen. Samen met nog drie andere, ook niet gesigneerde werken van vrijwel dezelfde afmetingen.

“Een maaier en een vrouw die opbindt” uit de brief van Van Gogh

Dat alles is feitelijk geheel onomstreden. Via de familie Kerssemakers komen de schilderijen ten slotte in bezit bij een familie Keunen. Die probeert in de jaren 90 van de vorige eeuw de schilderijtjes door het Van Gogh Museum als echt te laten erkennen. Volstrekt achteloos wordt hun verzoek terzijde geschoven.

Anderen, zoals de conservator van het Rijksbureau voor Kunsthistorische Documentatie, raken wel overtuigd van de echtheid. Met dat soort belangrijke mensen in zijn vaarwater wil Senior Researcher Van Tilborgh dan uiteindelijk de schilderijen wel onderzoeken. Intussen heeft de familie Keunen al aan Sophie en Klaas gevraagd of die hun belangen willen behandelen. Ze zijn al dat jaren durende en vertragende gedoe helemaal spuugzat.

Modern technisch materiaalonderzoek wijst één ding uit. Alles, doek, ondergrond en pigmenten wijst naar één persoon, Vincent Van Gogh. Eitje dus! Ja, dat had je gedacht. De Senior Researcher acht in 2006, na twee jaar onderzoek, de variatie in de penseelstreek te weinig, vindt die niet bijzonder trefzeker en weinig spontaan terwijl er ook te weinig contrast en durf in kleurgebruik is. Wat is hier subjectief, wat objectief? Weer wat jaartjes later weet hij echter te melden dat Van Gogh in zijn Nuenense tijd nog geen eigen stijl had en experimenteerde met verschillende stijlen. Tja, wat moet je daar dan weer mee?

Nog een foto van Sophie en mij bij die schilderijen

Het televisieprogramma Pauw raakt geïnteresseerd. Afgelopen oktober zou de directeur van het Van Gogh Museum daar in discussie gaan met Sophie en Klaas. Maar wat doet deze directeur? Vlak voor de uitzending weigert hij om met hen aan één tafel te zitten. In de uitzending zelf mag Sophie nu nog een paar opmerkingen vanuit het publiek plaatsen. Doet de directeur dat vanuit sterkte of juist zwakte? In ieder geval is duidelijk dat de leiding van het museum de hakken in het zand zet. Eerlijk of oneerlijk? Ik ben gezien de feiten geneigd tot het laatste. Maar die Van Gogh’s zijn intussen dus nog steeds niet erkend.

Ik ga er voorlopig toch maar vanuit dat ik hang bij een paar echte Van Gogh’s. Gemaakt in de omgeving van Nuenen, het dorp waar ik een flink deel van mijn jeugd heb gewoond. En dat is een leuke gedachte. Nietwaar? Tot volgende week.

TOOS

Kunstmaand Ameland

 

Ameland

Een aantal maanden geleden schreef ik er al over. Over mijn plotsklapse bezoek aan Ameland. Om daar een paar locaties te bezoeken die in het kader van de Kunstmaand Ameland beschikbaar waren voor een expositie van mij. Curator van dat evenement, Anita van Os, wilde mij er namelijk graag bij hebben. Mijn keus was snel gemaakt. De middeleeuwse Sint Magnuskerk van Hollum. In 1569 verwoest door de Watergeuzen, in de 17^de eeuw weer opgebouwd en sinds die tijd Nederlands Hervormd. Een prachtige kerk waar nu de hele maand november mijn werk hangt. Want dan speelt de Kunstmaand Ameland zich af, al weer voor de 18^de keer. Op allerlei locaties verspreid over het hele Waddeneiland. Met beeldend kunstenaars van diverse disciplines uit diverse landen.

de kerk in Hollum

Als thema geldt deze keer “Terug naar de kust”. Daarbij moest ik direct denken aan Odysseus, de oude Griekse held van Homerus die telkens weer aanspoelt in nieuwe verre oorden om daar avonturen te beleven.   En omdat ik toch al met die Odyssee bezig was, is een deel van mijn expositie in de kerk dus gewijd aan hem. Maar voor alles hing zoals ik dat voor ogen had?

Ik wilde op de verticale platte verdikkingen in de kerkmuren twee schilderijen onder elkaar hangen, stevig met elkaar verankerd. Met andere woorden, systeempje bedenken en laten uitvoeren door mijn “huissmid” in Friesland die al veel voor mij heeft gedaan in de loop der jaren.

aan het werk in de smidse

Afgelopen donderdag begon dus mijn eigen Odyssee met een volgeladen auto richting Friesland om in zijn werkplaats het systeem uitproberen. En het werkte!

Daarna op vrijdag met de veerboot naar Ameland. Om daar het werk op te gaan hangen en te laten ophijsen langs die zuilen via een moeilijk hanteerbaar systeem ergens van bovenuit de kerkzoldering. Maar daar zullen we ’t nu maar niet over hebben. Het hangt goed en dat is het voornaamste.

Op zaterdag de officiële opening en terug naar “mijn kerk” om te praten met de vele bezoekers. Door het heerlijk zonnige weer, met bijbehorend licht door de kerkramen op de muren, kon je daar de prachtige foto’s maken. Hieronder een impressie.

 Zondag en maandag had ik gereserveerd om zoveel mogelijk locaties van andere kunstenaars te bezoeken. Zoals die van stadsgenoot Janpeter Muilwijk. Toch leuk om elkaar op Ameland als twee Middelburgse kunstenaars tegen te komen.

Nu ik weer terug ben in Middelburg kan ik alleen maar concluderen dat die Kunstmaand Ameland absoluut een bezoek waard is. Je beleeft het eiland op een heel andere, bijzondere manier. Tot volgende week.

TOOS

 

 

 

 

 

 

 

 

Zondag en maandag had ik gereserveerd om zoveel mogelijk locaties van andere kunstenaars te bezoeken. Zoals die van stadsgenoot Janpeter Muilwijk. Toch leuk om elkaar op Ameland als twee Middelburgse kunstenaars tegen te komen.

Nu ik weer terug ben in Middelburg kan ik alleen maar concluderen dat die Kunstmaand Ameland absoluut een bezoek waard is. Je beleeft het eiland op een heel andere, bijzondere manier. Tot volgende week.

TOOS

Wat gaat er in Ljouwert gebeuren?

 Dit jaar moest ik er nog een heel eind voor weg (zie afleveringen eind juni en begin juli), in 2018 niet meer. Voor wat? Nou, die Culturele Hoofdstad van Europa dus. Dit jaar Marseille, maar in 2018 Ljouwert. Oftewel  Leeuwarden. Eindelijk weer eens ” Fryslân boppe” zullen ze daar in het Noorden nu wel denken nadat de laatste echt grote overwinning op de Hollanders die was bij de slag bij Warns in 1345. Nu hebben ze trouwens zowat heel Nederland overwonnen. Want in een eerdere ronde waren de kandidaten Den Haag en Utrecht al afgevallen. En nu ook nog de overgebleven steden Eindhoven en Maastricht.

Blijkbaar maakt zo’n strijd om de titel Culturele Hoofdstad van Europa heel wat los bij politici en cultuurbobo’s. Eigenlijk best tegenstrijdig. Aan de ene kant bezuinigen Rijk en gemeenten  heftig op cultuur en moeten allerlei kunstinstellingen tot op het bot hun vlees en vet wegsnijden en mensen ontslaan. Aan de andere kant wilde Eindhoven in samenwerking met bijvoorbeeld Den Bosch en Breda wel 140 miljoen op tafel leggen om er een leuk cultureel jaar van te maken in 2018. Voor Maastricht mocht ’t wel een onsje minder met 80 miljoen, terwijl Leeuwarden het wilde doen voor ‘maar’ 56 miljoen. Probeer met zo’n tegenstrijdig beleid maar eens draagvlak te creëren in een stad. In Leeuwarden is dat blijkbaar aardig gelukt. Toen de uitslag in Amsterdam bekend werd gemaakt door de betreffende Europese commissie stonden in het centrum van Leeuwarden zo’n 3000 mensen te wachten op de uitslag.

Interessant is natuurlijk dat het geld ’t dus niet heeft gewonnen, maar dat de commissie is gegaan voor het motto ‘minskiep’, Fries voor gemeenschapszin.  De organisatie heeft zich zelfs ten doel gesteld om in Leeuwarden 35% van de inwoners dagelijks te doen handelen naar dat ideaal ‘minskeap’. Best knap hoor!  Maar wat gebeurt er nu als in de evaluatie na 2018 blijkt dat dit maar 25% is geworden? Daar wordt dan vast wel een positieve kreet voor gevonden. Dat deed Onno Hoes, burgemeester van Maastricht, ook: “We hebben dit niet verloren, we hebben dit niet gewonnen.” Laat ik nu altijd gedacht hebben dat bij een wedstrijd die niet is geëindigd in een gelijkspel er òf gewonnen òf verloren is. Hoe zuur kunnen druiven zijn.

Overigens ben ik, waarde dames en heren bestuurders van de verliezende steden, nu wel benieuwd naar de bestemming van al die miljoenen die er toch nog bleken te zijn. Cultuur misschien? Tot volgende week.

TOOS

www.toosvanholstein.nl

www.toos.biz

 

YouTube http://bit.ly/ij4Pag

Vissers van Arnemuiden hadden ongelijk

 De afgelopen week moest ik twee keer denken aan een uitspraak van vissers van Arnemuiden begin dit jaar. Volgens een vriend van mij dan. Dus ik heb ’t niet uit de eerste hand.

De eerste keer was toen ik bij klanten van mij, die intussen vrienden zijn geworden, in stralend weer een goed glas wijn zat te drinken in hun tuin en een nieuwe kunstaankoop van hun kon bewonderen. Een stenen sculptuur tussen het weelderige tuingroen.

En de tweede keer was in Friesland. In Grou. Ik moest in het Noorden zijn voor kunstzaken en dacht “waarom niet even kijken bij de expositie van mijn BuitenKunst bij Werpsterhoeke”. Dat centrum voor het luxe buitenmeubelensegment. Daar hangen op de hekken rond de showtuin een aantal van mijn alu-dibonds. Die kunstwerken van mij die weer en wind van het Nederlandse klimaat prima kunnen doorstaan.

Ook daar was het zalig weer. Lekker warm, een briesje en uitbundige klimop rondom mijn kunst. De eerste foto’s laten dat duidelijk zien.

Maar toen we die dibonds daar begin april ophingen, was ’t bij een koude noordoostelijke wind nog kaal en beslist zeer onaangenaam. Ondanks een dikke laag kleren. Een wereld van verschil dus. De foto’s van toen getuigen ervan.

Maar wat heeft dat nu met die vissers van Arnemuiden te maken? Volgens het verhaal roken die aan de lucht dat de zomer koud en nat zou worden. Dat op zich is natuurlijk heel knap. Aan de hand van de reuk van de lucht een weersvoorspelling voor lange termijn doen. Toch is ’t maar goed dat er geen Arnemuidse Almanak is als variant op die van Enkhuizen. Want die had ik toch mooi in de prullenbak gemikt. Geniet dus maar van deze mooie zomer. En die Arnemuidse vissers? Niet nemen met een korreltje zout, maar met een heel pond. Of ze moeten hun reukorgaan laten nakijken. Tot volgende week.

TOOS

www.toosvanholstein.nl

www.toos.biz

 

YouTube  http://bit.ly/ij4Pag

Een’ Tour de Toos’ in plaats van Tour de France

Martinikerk, Franeker

Kesk-Art, Bolsward

 Het spektakel van de Tour de France is in zijn laatste week. En dat het een spektakel is, heb ik tijdens mijn “schildersverblijf” in Nice kunnen meemaken toen daar zo’n twee weken geleden de ploegentijdrit werd verreden. Drie dagen lang  lag de beroemde boulevard Promenade des Anglais en dus ook het verkeer volledig overhoop. Maar ja, een stad moet er natuurlijk wel iets voor over hebben om die Tour te mogen ontvangen.

Dan is het toch aangenaam rustiger bij de, overigens veel langer durende, Tour de Toos. Bestaat die dan? Jazeker! Maar wel alleen dit jaar. Want toevalligerwijs is er deze zomer werk van mij te zien op vier locaties in het noordelijk deel van Nederland. Om die alle vier te bezoeken kun je dus etappe- gewijs een soort Tour de Toos uitzetten in een geheel persoonlijke volgorde. Als de etappeplaatsen Franeker, Grou en Workum in Friesland en Nibbixwoud in Noord-Holland er maar in op zijn genomen. Voor herkenningspunten heb ik hier wat plaatjes van expositieruimten rondgestrooid.

Museum Art-Land, Nibbixwoud

Het overkomt een kunstenaar niet vaak dat er tegelijkertijd zoveel exposities draaien met werk van haar of hem. Voor mij is ’t in ieder geval de eerste keer. ’t Was dan ook wel een kwestie van doorwerken en alles logistiek goed organiseren om dit voor elkaar te krijgen. Maar met het resultaat ben ik beslist tevreden.

 En juist omdat dit zo bijzonder is, is er ook een twee pagina’s groot artikel over mij en mijn werk verschenen in het juli/augustus nummer van de KunstKrant. Dat is een kunstblad met grote oplage en  verspreiding over heel Nederland. Bij galeries, musea, culturele centra, enz. Niet slecht dus. Zeker niet omdat de voorpagina ook nog eens geheel in beslag wordt genomen door een schilderij van mij (zie foto).

Dit artikel met foto’s is een grote ruimtevreter en daardoor niet zo geschikt voor dit blog. Maar voor de nieuwsgierigen kan ik het volgende doen. Vraag het artikel gewoon even aan via mijn e-mailadres toos@toosvanholstein.nl  en ik stuur het toe als een pdf-je. Alle gegevens over de verschillende tentoonstellingen staan er ook in opgenomen. Tot volgende week.

TOOS

www.toosvanholstein.nl

www.toos.biz

YouTube  http://bit.ly/ij4Pag

Veren in een bepaald lichaamsdeel

Het kunstenaarsego, dus ook dat van mij, vindt het niet erg om van tijd tot tijd gestreeld te worden. Of iets plastischer uitgedrukt, af en toe een veer in je kont, kan beslist geen kwaad. Niet te veel tegelijk natuurlijk, want dat zit dan weer moeilijk.

Zo stond er recent een artikel van een halve pagina in de Leeuwarder Courant over mijn expositie “Helden” in de Martinikerk van Franeker.  Met als titel “Interactieve tentoonstelling”. De schrijfster sloeg daarmee op een enthousiaste manier de spijker op de kop. Want ik heb in die tentoonstelling naast allerlei persoonlijk getinte teksten bij de werken ook verschillende keren een zogenaamde QR code toegevoegd. Zo’n vierkante barcode waarop  je je smartphone kunt richten, die dan direct verbinding maakt met bijvoorbeeld een website of YouTube- filmpje. Op die manier kunnen bezoekers van de expositie direct on line nog meer informatie krijgen over mij en mijn kunst, over het maken van steendrukken en mijn TOOS-doodles en TOOS-the movie bekijken.  Dat de recensente  daarnaast ook heel positief was over  bijvoorbeeld schilderijen als “Michaël” en “Legend” (zie de bijgevoegde foto’s) is ook nog mooi meegenomen.

Altijd prettig, zulke gratis publiciteit in een gerenommeerd regionaal medium als die Leeuwarder Courant.

Maar ik werd helemaal gelukkig toen ik van de vrijwilligers in de Martinikerk hoorde dat er binnen een maand tijd al 3500 bezoekers waren geweest en de commentaren in het gastenboek las. Daarvan wil ik jullie, als lezers van dit blog, een kleine selectie niet onthouden omdat ik er best trots op ben.

– Prachtige schilderijen van een schilderes met een diepe ziel, in een prachtige kerk.

– Eine tolle Kirche und schöne Ausstellung.

-Prachtige, kleurrijke rondgang door de geschiedenis van grote namen en mythologische figuren.

– Geweldig, wat een energie zit er in deze schilderijen, zo positief.

– Ik vind die meisjes van Mevrouw Toos van Holstein heel mooi. Maar ook alle schilderijen van haar.

– Mis felicitationes, muy interesante exposicion.

– Super moaie tserke, in plaatsje. En safolle te sjen. Geweldig. (in het Fries dus)

– Moai, tige ynspirearjend (nog even wat Friese les)

– Het is adembenemend.

– Schitterend, ook het kleurgebruik van u.

Zo zou ik nog wel even kunnen doorgaan. Maar laat ik niet overdrijven. Op de terugweg vanuit Friesland zat het toch al wat moeilijker door al die veren in dat bepaalde lichaamsdeel. Tot volgende week.

TOOS

www.toosvanholstein.nl

www.toos.biz

 

YouTube  http://bit.ly/ij4Pag

TOOS voor buiten in Grou

In de loop van 2010 begon ik er mee. Met de Buiten-Kunst van TOOS. Dat was in de aanloop naar mijn grote expositie “TOOS-de ontdekkende mens” in 2011 in fort Rammekens bij Vlissingen. Als ik daar een half jaar lang mijn olieverfschilderijen zou tentoonstellen, had ik ze daarna bij het grofvuil kunnen zetten. Want kou, vocht en zout leveren, voorzichtig uitgedrukt, nu eenmaal geen optimale omstandigheden op. Dus ontwikkelde ik mijn Buiten-Kunst met werk op het plaatmateriaal alu-dibond, monoprints op handgeschept papier en beelden gegoten in kunststof. Hang of zet ze maar buiten in de tuin, binnen in de sauna of de badkamer en er is niks aan het handje. Dat is de afgelopen paar jaar wel gebleken. Kijk voor meer informatie ook maar op mijn site www.toos.biz .

Vorig jaar hing een aantal van die alu-dibonds bij Palladio in Heinkenszand, dat topbedrijf in het luxe segment voor de buitenmeubelen. In Nederland heb je trouwens maar een klein aantal zaken van dat niveau. Daarbij hoort ook Werpsterhoeke (www.werpsterhoeke.nl) in het Friese zeilcentrum Grou. Eigenaresse Grytsje Dijkstra, een echte Friezin dus, zag ’t helemaal zitten. Tot in november van dit jaar mijn Buiten-Kunst bij haar in het bedrijf, zodat haar klanten kunnen zien hoe ze hun eigen veranda en tuin een kunstzinnige uitstraling kunnen geven.

Dat betekende even hard doorwerken in beslist nog geen lenteachtige omstandigheden met die bekende koude oostenwind van de laatste weken. Het groen had er dan ook nog geen zin in om al uit te spruiten. Maar dat zal waarschijnlijk over een paar weken bij Grytsje’s  Open Dagen op 27 en 28 april wel anders zijn.  Zelf ben ik er dan ook om de bezoekers uitleg te geven.

Dat wordt overigens een druk weekeindje voor me. Want op de zondagmorgen van die 28ste april wordt mijn grote expositie “Helden” in de Martinikerk van Franeker geopend. Voor de logistiek  gelukkig ook in Friesland. Zouden er de komende tijd dus meer afleveringen verschijnen in “TOOS&ART” over mijn activiteiten in Fryslân? Vast en zeker.

Hierbij ook nog maar even wat meer gegevens over die tentoonstelling van TOOS in Grou:

Werpsterhoeke, De Seize 2, 9001 XT Grou, open woensdag t/m vrijdag 10-17.30 uur, zaterdag 10-17 uur.

Tot volgende week.

TOOS

www.toosvanholstein.nl

www.toos.biz

YouTube  http://bit.ly/ij4Pag

Van zuidelijke naar noordelijke sferen

Ik ga vandaag even een paar weken terug in de tijd. Want ja, bij zo’n wekelijks blog schiet er soms noodgedwongen wel eens iets bij in als andere zaken voorrang vragen. Zoals dus dat Italiaanse truffelcentrum Norcia en de expositie daar in het Museo Castellino met ook werk van mij. Lees er de twee laatste blogafleveringen maar op na.

Maar die paar weken terug was ik nog druk bezig in een heel ander, vlakker, groener, waterrijker en truffelloos gebied van Europa, met ook een heel andere taal. Friesland namelijk! Ik schreef al eerder over mijn tentoonstelling die er daar zit aan te komen in de middeleeuwse Martinikerk in Franeker. Om er  straks, en dat is eind april, mijn werk goed tot uiting te laten komen, moest er nog wat meetwerk worden verricht. Hoeveel strekkende meters muur hebben de vakken tussen de prachtig grote en oude  grafstenen die er tegenaan staan? Hoeveel werken van welke formaten kan ik daar op een esthetisch verantwoorde manier ophangen?

Ook wilde ik nog rubbings maken op een paar van de grafstenen die in het koor in de vloer zijn verwerkt. Prachtig toch, als je dan van de koster in alle vertrouwen zo’n ouderwets grote sleutel krijgt van de toegangspoort en je gang kunt gaan. In alle rust en in alle stilte in zo’n cisterciënzer bouwwerk van eeuwen geleden. In een behoorlijke kou ook trouwens, zo in de winter! Maar geen gotische kerk natuurlijk zonder een oud café direct om de hoek. Om de bloedstroming weer op gang te krijgen.

En daarna nog op naar Elfstedenstad Workum, naar Galerie Kesk-Art (http://www.kesk-art.com). Waar Sophie en Klaas Elzinga vorig jaar hun galerie startten in een prachtig 17de eeuws patriciërspand, waar politieke goeroe Hans Wiegel de opening toen verrichtte en waar ik een eigen zaal kreeg voor mijn schilderijen. Dat laatste is dit jaar ook weer het geval. Maar dan natuurlijk wel met vers werk. Sjouwen dus en helpen met ophangen.

De start van het nieuwe kunstjaar bij Kesk-Art is intussen geweest. Echt de moeite waard, dat Workum met zijn oude sfeer, het Jopie Huisman Museum en natuurlijk Kesk-Art. Bij de middeleeuwse kerk daar stikt het trouwens ook van de horeca! Tot volgende week.

TOOS

www.toosvanholstein.nl

www.toos.biz

YouTube  http://bit.ly/ij4Pag

Ik ben een ZeBra

Ooit sprak John Kennedy in Berlijn de historische woorden “ich bin ein Berliner”. Dat was natuurlijk bedoeld als een statement. Maar als ik van mijzelf zeg “ik ben een ZeBra”, is dat zondermeer een feit. Dat woord staat in Zeeland namelijk voor de grote groep inwoners die oorspronkelijk uit Brabant afkomstig is, Zeeuwse Brabanders.

Als ZeBra moet ik voor allerlei zaken nog regelmatig in Brabant zijn. Want daar ligt de oorsprong van mijn kunstcarrière en daar heb ik dus automatisch nog veel contacten.

Reed ik een paar weken geleden een Tour de Fryslân, nu was er afgelopen week een korte Tour de Brabant waarbij ik onder andere Veghel en Goirle aandeed. In Veghel zit namelijk Beeldengieterij TENAX. En dat is het bedrijf waar mijn kunststof beelden perfect in allerlei kleuren kunnen worden gegoten. Nu heb ik van “mijn meisje”, zoals ik haar in gedachten altijd noem, een paar nieuwe exemplaren nodig. Maar omdat ik bij haar ooit besloot nooit tweemaal dezelfde kleur te gebruiken, is het toch wel handig om met bovenbaas Ronnie van Grunsven de juiste kleurnummers af te spreken. Naast ook nog enkele andere details. Zoals bijvoorbeeld de afleverdatum over een paar weken.

In Goirle moesten ook zaken worden besproken. Zaken rond een expositie van mijn werk daar in november in Galerie & Kunsthandel de Leeuwenhoeve. Kunstverzamelaar John Theuws en zijn partner Erica Dodde zijn daar een poos geleden met die galerie gestart. Ze combineren er hun uitgebreide verzameling met solo exposities van hedendaagse kunstenaars.

Getipt door een oud-galeriehouder kwamen ze op mijn pad. Bij onze eerste kennismaking, alweer een tijdje geleden, klikte het direct. Met dus als gevolg die tentoonstelling over een paar maanden. En het mooie is dat ik nu uit hun collectie een greep mag doen om die te combineren met mijn werk. Moet je je voorstellen, ik kan grasduinen tussen werken van wereldberoemde en museale kunstenaars als bijvoorbeeld Penck, Dennis Oppenheim, Karel Appel, James Croak, Matisse, Combas en vroege, en dus de beste, werken van Corneille. Wordt vervolgd, dat is duidelijk! Tot volgende week.

TOOS.

www.toos.biz

www.toosvanholstein.nl

YouTube  http://bit.ly/ij4Pag

Een Tour de Fryslân met een Brooklyn-afslag

Niet alleen al die moderne communicatiemiddelen vragen veel aandacht, zoals ik vorige week schreef. De persoonlijke contacten zijn in mijn kunstenaarsleven zeker zo belangrijk. Galeriehouders, klanten, fans en kunstliefhebbers gewoon echt ontmoeten. Niks geen Facebook, Twitter, e-mail of telefoon. Niks geen virtuele realiteit maar gewoon die van vis-à-vis. Maar daarvoor moeten dan wel kilometers worden gemaakt.

Aan mijn levensgezel, mijn mano di tutti, kan ik ’t rustig overlaten daarvoor een logisch logistiek programma in elkaar te draaien. Eind vorige week kreeg daardoor Friesland de nadruk. In dat Fryslân lagen diverse afspraken te wachten.

Zo is in Galerie Kesk-Art in Workum al sinds de opening in maart één van de zalen gewijd aan mijn werk (zie op YouTube mijn video http://youtu.be/xqo3WMpU6Lo ). En dan kan ’t geen kwaad om met galerie-eigenaren Sophie en Klaas Elzinga bij koffie en heerlijk Workums gebak opgedane ervaringen en ook wat schilderijen uit te wisselen. Het nuttige met het aangename verenigen dus!

 Daarna door naar nog een andere van die Elf Friese Steden. Naar Franeker en de  middeleeuwse Martinikerk daar. In die kerk ga ik volgend jaar zomer, zoals ’t er nu naar uitziet, een heel speciale en grote expositie maken. Ik deed dat al eerder in 1996 en 2004. Heel spannend om daarvoor nieuwe ideeën te ontwikkelen. Maar dan is het toch wel nuttig om weer eens uitgebreid in die prachtige en grote kerkruimte rond te lopen. ’t Is ten slotte niet niks als daar gedurende een aantal maanden zo’n 15.000 bezoekers komen.

Ten slotte naar Drachten om daar bij liefhebbers van mijn werk een opdracht door te spreken. Wel natuurlijk bij een goed glas wijn en een heerlijke maaltijd! Weer dat nuttige en aangename.

 Zaterdag op de terugweg nog even langs bij Galerie Peter LeenXL in het Nederlandse Brooklyn. Breukelen dus. Want die New Yorkse wijk dankt zijn naam aan dat oude Hollandse stadje. Peter wilde graag mijn Pink Lady in zijn galerie hebben. Nou, mijn eigenwijze roze meisje zag ’t wel zitten daar de show te stelen. Tegelijkertijd was dit een mooie gelegenheid een expositie af te spreken voor ergens in de loop van 2013.

En op zondag? De Middelburgse Kunst en Cultuurroute. Nu maar weer eens een week van stilte en van schilderen in mijn atelier. Tot volgende week.

TOOS.

www.toos.biz

www.toosvanholstein.nl

YouTube  http://bit.ly/ij4Pag

FEEST!

Afgelopen zondag 4 maart was het dus feest voor Sophie en Klaas Elzinga. Ook voor mij trouwens. Voor hen ging een droom in vervulling met de officiële opening van hun Galerie Kesk-Art in Workum. En voor mij was het heel prettig erbij te mogen zijn met een zaal gewijd aan mijn schilderijen. Een ruimte waar tot voor kort het werk van de bekende Friese kunstenaar Jopie Huisman( 1922-2000) werd getoond. Maar, zoals ik een aantal weken geleden al schreef, is het druk bezochte Jopie Huisman Museum verhuisd naar de overkant van de straat. Daardoor kwam het Sleeswijckhuys, een prachtig  patriciërspand  uit de 17^de eeuw, vrij. Nu hangt en staat het dus opnieuw weer vol met kunst.

Dat is voor Sophie en Klaas natuurlijk niet zomaar van een leien dakje gegaan. Bij zo’n project komen er altijd onvoorziene problemen op je pad. De verlichtingsarmaturen die je bestelt, willen maar niet komen. In dat Sleeswijckhuys, één van de vele rijksmonumenten die in Nederland worden beheerd door de bekende vereniging Hendrick de Keyser, mag je niet zomaar ergens een spijker in de muur slaan. De grote zolderruimtes zodanig opknappen dat  kunst er echt goed tot haar recht komt vergt dus veel denkwerk en vakmanschap.  Ook alles eens een keer weer goed schoonmaken en opnieuw schilderen kost heel veeltijd. Enzovoort, enzovoort. Dan ben je daarna wel toe aan een feestje.

Enkele honderden genodigden mochten daar van Sophie en Klaas aan meedoen. Overigens pas echt nadat Hans Wiegel, politiek coryfee en oud-commissaris van de Koningin in Friesland, de officiële opening had verricht.  Het werd een geanimeerde middag in Workum. Kunst van niveau in alle ruimten, muziek, wijn, hapjes van een in Friesland gerenommeerd restaurant. En daarbij  nog verkoop. Want dat laatste is voor de galeriehouders en voor mij als kunstenaar toch zeker niet van belang ontbloot!

De tijd sinds zondag was te kort om een video in elkaar te zetten van deze vernissage. Maar het materiaal is er wel, dus ik ga mijn best doen om die bij de volgende blogaflevering te kunnen tonen. Dan kan iedereen die niet was uitgenodigd ’t nog een beetje meebeleven op YouTube. Tot volgende week.

TOOS.

www.toosvanholstein.nl

www.toos.biz

YouTube http://bit.ly/ij4Pag

De Workum Connectie

 

 

 

 

 

 

 

Workum? Is dat niet één van die bekende Friese Elf Steden? Inderdaad! Zij ’t dat de kans van een passage bij de Tocht der Tochten op schaatsgebied dit jaar toch niet meer als bijster groot kan worden ingeschat.

Maar wat heb ik met Workum te maken? Tot voor kort nog niet zoveel, alhoewel je er op kunstgebied sinds 1986 het bekende Jopie Huisman Museum hebt. Per jaar trekt dat meer dan 50.000 bezoekers die er de werken van die bekende Friese schilder komen bekijken. En daar kom ik om de hoek kijken. Want tot voor enige tijd was dit museum gevestigd in een prachtig en groot 17^de eeuws monumentenpand. Nu is het verhuisd naar een rij panden er recht tegenover en stond dat zogenaamde Sleeswijckhuys tot voor kort te wachten op een nieuwe gebruiker.

 Sophie Elzinga, van oorsprong Brabantse, zag hierin een prachtige kans om, na een aantal jaren acclimatiseren op het Friese land, een droom waar te maken. Galerie Kesk-Art (www.kesk-art.com) ! Maar hoe kent Sophie mij dan weer? Nou, mij persoonlijk kende ze niet, wel echter mijn werk. Ooit had familie van haar een werk van mij gekocht in een galerie in Knokke. Daar kwam toen nog eens een tweede “Toos” bij, Sophie zag ook af en toe mijn schilderijen bij galerie Lambèr in Valkenswaard en liefhebberde en handelde zelf in antiek en kunstwerken uit 19^de en 20^ste eeuw. Voor haar was het absoluut duidelijk toen de plannen voor die eigen galerie in Workum vorm begonnen te krijgen. “Ik wil Toos er heel graag bij hebben, bij de opening van mijn nieuwe galerie”. Nadat ik had kennis gemaakt met Sophie en haar man Klaas en het Sleeswijckhuys had gezien, kon ik niet anders dan ’t met haar eens zijn.

 Dus nu gaat er deze week een aantal schilderijen van mij richting Workum waar ik een hele zaal ter beschikking heb in dat oude Jopie Huisman Museum. Op zondag 4 maart vindt de officiële opening voor genodigden plaats door Hans Wiegel. Wordt natuurlijk vervolgd!

Tot volgende week,

TOOS.

www.toosvanholstein.nl

www.toos.biz

YouTube http://bit.ly/ij4Pag