Zielnaakt Vervolg

Vorige week beloofd, nu uitgevoerd. Het vervolg met mijn blootgegeven kunstenaarszieltje. In het interview bij mijn expositie ‘De Wereld als Schouwtoneel’ in Theater De Wegwijzer in het Zeeuwse Nieuw- en Sint Joosland. Opnieuw verluchtigd met kunstwerken van mij die én in De Wegwijzer én in andere galerieën hangen. Plus nog wat Zeeuwse oudig- en, niet onbelangrijk, Niçoise nieuwigheden.

Toos van Holstein, Building the future (olieverf 60-60 cm), in Theater De Wegwijzer in Nieuw- en Sint Joosland

Vorige week eindigde ik met onderstaande vraag, nu wel met antwoord.

Hoe ga jij te werk bij het maken van kunst?

“Er is niet echt een vast proces met stappen die ik altijd doorloop. De inspiratie zit in mij. Het moet eruit. En hoe dat precies gaat… Ik ben wel een beetje een einzelgänger. Als ik schilder, dan moet mijn lief niet in de buurt zijn. Maar verder: het gebeurt gewoon. Mensen vragen ook wel eens: hoe lang doe je over een schilderij? Daar is geen peil op te trekken. Als ik bezig ben met olieverf en dat is nog nat, dan moet ik wachten. Dan kan ik het schilderij nog eens rustig beschouwen, of verder gaan met een ander werk dat hier in het atelier staat. Verder schaven. Soms zijn de schilderijen zo klaar, maar ze kunnen hier ook twee jaar staan. En dan ineens denk ik: dit is het!”

Toos van Holstein, What’s happening (olieverf 80-120 cm), in Galerie Persoon in Eersel

Toos van Holstein, Daar bij de kust (mixed media op aludibond, 70-100 cm), in Galerie Drentsche Aa in Balloo

Toos van Holstein, Promising (olieverf 160-120 cm), in Galerie Peter Leen XL in Breukelen

Een aantal jaren geleden maakte Toos in samenwerking met een Franse uitgeverij een aantal schilderijen gebaseerd op de Ilias en de Odyssee, de Griekse heldendichten. Ook was ze destijds bezig met een expositie in Fort Rammekens. Dat viel prachtig samen met ‘Odiezee’, de rockopera die Theater De Wegwijzer in 2014 in datzelfde oude zeefort opvoerde.

onderdelen van mijn grote expositie ‘Odyssee’ in 2014 in Fort Rammekens i.s.m. Theater De Wegwijzer rond het grote spektakelstuk ‘O die zee’

Sindsdien is er altijd een band gebleven tussen Toos en De Wegwijzer, en nu volgt er dus opnieuw een expositie in het theater in Nieuw- en St. Joosland.

Hoe bereid je zo’n expositie voor?

“Ik krijg alle vrijheid bij de inrichting, maar ik heb van tevoren nog niet helemaal uitgedacht wat precies waar moet komen. Meestal neem ik een aantal werken mee en dan kijk ik ter plekke wat het beste in de ruimte past. Dat doe ik nu dus ook. Maar er zitten altijd werken bij in de sfeer van de plek. Ik heb een tijdje als chauffeur van een band door het land gereden, en dan zag ik ze altijd spelen vanuit de coulissen. Op pad zijn met muzikanten heeft mij ook geïnspireerd tot kunst. Dus er zullen zéker een paar muziekschilderijen tussen zitten.”

Toos van Holstein, Your own world (olieverf 80-80 cm), in Theater De Wegwijzer

© 2022 Theater De Wegwijzer / Tekst: Jurry Brand / Foto via Toos van Holstein

Aldus dan dít interview. Want ………… Ik ga dit jaar nog eens een keer echt uitgebreid de snijtafel op om kunstzinnig te worden ontleed en doorgezaagd. En dat heeft te maken met bijgaande foto van een paar dagen geleden.

Gemaakt in Nice, waar ik nu voor een paar weken zit. In het drukdomein van galerist en uitgever Jean-Paul Aureglia. In Galerie Quadrige. Vanwege voorbereidingen voor mijn expositie daar in oktober/november rond de uitgave van een ‘eigen’ livre d’art in de serie ‘L’art au Carré’. Een poos geleden noemde ik dat hier ook al eens in verband met het creëren van een serie steendrukken speciaal voor die uitgave. Maar een Frans kunstboek met alleen kunst en zonder tekst? Kom op zeg, dat is vloeken in de Franse kunstkerk in het kwadraat.

De tot nu toe acht delen van die serie, over beslist niet de minste Franse kunstenaars (maar dat wordt nog wel een ander verhaal), zijn allemaal opgezet volgens een vaste formule. Waar twee grote artikelen onderdeel van uit maken. Nu over ene Toos van Holstein. Één van die twee artikelen is per definitie van de hand van Raphaël Monticelli. Bekend schrijver en kunstcriticus in Zuid-Frankrijk. Die Raphaël dus gaat mij en mijn kunst uitgebreid ontleden en uitbenen. Of ik benieuwd ben naar zijn bevindingen? Reken maar!    

en reken ook maar dat Nice niet alleen werken is

Straks terug in Nederland spoed ik me weer naar het steendrukatelier van Hans Van Dijck. In april wil ik de vereiste acht Carré-steendrukken af hebben. Maar is alles dan klaar? Nééééé, bij lange na niet. En dat heeft te maken met ‘Coloured Black’. Een uitgebreid project van mij dat zich, juist in Nederland, rond dat Carré gaat afspelen. Tot volgende week.

TOOS

Die goeie, ouwe Homerus komt aardbevend Noordoost Groningen een hart onder de riem steken

Waarom iets makkelijk doen als ’t ook moeilijk kan? Dat idee krijg ik wel eens bij ambtelijke stukken die qua taalgebruik zo moeilijk in elkaar steken dat je er geen steek van begrijpt. Of ken je die kunstverhalen van recensenten waarbij je je afvraagt wat je eigenlijk aan het lezen bent? Maar dat wordt nog wel eens een ander verhaal. In deze aflevering volg ik voor één keertje maar de meer gebruikelijke uitdrukkingsvorm ‘waarom iets moeilijk doen als ’t makkelijk kan’.

Want net deze week gaat er weer een Nieuwsbrief van mij de computer uit naar zeer veel e-mailadressen waarvan de bezitters graag op de hoogte blijven van mijn exposities. Dit keer is dat er eentje in Bad Nieuweschans, in het Noordoosten van Groningen. Het gebied waar de bodem nog wel eens wil rommelen en de bevolking terecht de NAM en de overheid de maat neemt. Maar dat terzijde.

Een blog-makkie dus deze week. Want ik neem gewoon die Nieuwsbrief over, kwestie van kopiëren en plakken. Met stiekem toch nog één extra foto er tussendoor. Raad zelf maar welke. Tot volgende week.

TOOS

 NIEUWSBRIEF TOOS van HOLSTEIN
mei/juni 2021

Toos van Holstein, Sirène, olieverf 90-100 cm

Homerus doet Bad Nieuweschans aan op zondag 6 juni

De galeriewereld mag langzaam aan weer ontwaken van de Haagse regelaars. Daardoor doet de oude Griekse bard Homerus, zelfs duizenden jaren na zijn dood, nu zowaar toch nog het oosten van de provincie Groningen aan. Bad Nieuweschans, om nauwkeurig te zijn. Of nog nauwkeuriger, Galerie WiekXX. Gelegen aan het oude exercitieterrein van wat tijdens de Tachtigjarige Oorlog in 1628 werd aangelegd als het verdedigingsbolwerk Langeakkerschans, later Nieuweschans geheten en nu dus Bad Nieuweschans genoemd. Want dat er zich al weer jaren een bekend en drukbezocht thermenbad/hotel bevindt, moet natuurlijk wel duidelijk worden gemaakt.

Toos van Holstein, Penelopé, aquarel/olieverf op papier 45-30 cm

Maar goed, Homerus dus. Henriëtte en Frans, de galeristen van WiekXX schreven ergens vorig jaar hun kunstenaars aan met de vraag of ze wilden meedoen met een groepstentoonstelling rond  schrijver Homerus en zijn befaamde Ilias en Odyssee.

Nou, dat was bij mij niet tegen dovemansoren gezegd. Niet voor niets heb ik meegedaan aan het illustreren met steendrukken van nieuwe Franstalige uitgaven van beide boeken bij mijn galerie Quadrige annex uitgeverij La Diane Française in Nice. Niet voor niets heb ik mij regelmatig door zijn werken laten inspireren tot schilderijen. En niet voor niets had ik daar in Nice een expositie over  de ‘L’Odysée d’Homère’. Nu komen er dus bij WiekXX, te midden van de werken van medekunstenaars, een aantal Homerus-schilderijen van mij te hangen en zijn die Franstalige edities er te bekijken. Twee volumes L’Iliade en twee volumes L’Odyssée. Met o.a. mijn steendrukken erin.

de vier volumes en één van mijn steendrukken bij de Ilias

De opening van de expositie vindt plaats op zondag 6 juni om 15 uur. Welkom, welkom. Meer gegevens staan onderaan deze Nieuwsbrief.

met meestersteendrukker Rudolf Broulim werkend aan mijn litho’s voor de Odyssee

Mogen, vele weken na de blijkbaar essentiële  IKEA en Primark, eindelijk de blijkbaar niet-essentiële musea weer open?

Ik ben niet zo van het vastnagelen van mensen op hun uitspraken. Maar die gotspe van minister Hugo de Jonge ga ik nooit meer vergeten! Dat je best een dag zonder een museumbezoek  kunt en dat je dan in plaats daarvan een leuke DVD kunt opzetten, Eén dag? Hoeveel maanden al niet! Wat een ongelooflijk dédain naar kunstwereld en kunstenaars. Ik zou nog veel meer willen zeggen, maar doe dat toch maar niet.

Op het moment van schrijven van deze Nieuwsbrief begint ’t er op te lijken dat 5 juni misschien D-day gaat worden. Eindelijk, eindelijk. Ik weet dan al vast wel naar welke tentoonstellingen ik toe zou willen. Deze Nieuwsbrief is er niet zo geschikt voor te melden welke, mijn blog ‘TOOS&ART’ des te meer. Wil je meer weten over mijn toekomstige kunstavonturen en belevenissen? Dan naar https://toosvanholstein.wordpress.com/category/toos-van-holstein/. Daar kun je je er ook makkelijk op abonneren.

Toos van Holstein

‘for me art is travelling the mind’

Homerus- Ilias & Odyssee opening zondag 6 juni 15 uur

de expositie loopt van 6 juni tot 16 juli

Galerie WiekXX, open vr, za, zo 12-17 uur

Voorstraat 50, 9693 EH Bad Nieuweschans

https://www.wiekxx.nl/

website www.toosvanholstein.nl        

e-mail: toosvanholstein@xs4all.nl

wekelijks blog ‘TOOS&ART’ https://toosvanholstein.wordpress.com/

ook actief op Facebook, LinkedIn,Twitter, Pinterest, Pictify, Tumblr en Instagram

De gemeenschappelijke deler van Alexandrië, Cambridge, Den Haag, Parijs en Nice

Wat kunnen die steden uit het rijtje in de titel nu met elkaar gemeen hebben? Nou, bijvoorbeeld dat er allemaal grote bibliotheken staan met daarin veel, héééél veel boeken. Zoals bij de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag. En overal groeit dat aantal boeken. Ook in de KB van ‘s-Gravenhage. Ik weet dat zeker want heel onlangs hebben ze er in ieder geval twee bij gekregen. Van mij namelijk. Twee speciale kunstboeken die, en dat is nou echt de gemeenschappelijke deler, ook in die andere steden aanwezig zijn.  

KB in Den Haag

De oorzaak bij de KB zit ‘m in de zogenaamde Collectie Koopman. Nog nooit van gehoord? Ik tot voor kort ook niet. Tot ik een berichtje las in ‘BK-informatie’, het vakblad voor beeldende kunstenaars. Daarin stond een piepkleine aankondiging voor een bijeenkomst met uitleg over die Collectie Koopman. Wat bleek? Dat is een grote verzameling Franse kunstboeken, originele brieven, foto’s en handschriften. Ooit aangelegd door Louis Koopman (1887-1968). Met de nadruk op bijzondere uitgaven van Franse auteurs, geïllustreerd door kunstenaars. En daaronder niet de minsten! Picasso, Braque, Chagall, Degas, Miró, ‘onze’ Kees van Dongen, Matisse, Max Ernst. Louis Koopman liet zijn hele verzameling na aan de KB, samen met een flinke pot dukaten om de collectie te kunnen blijven updaten. Er zijn zelfs tentoonstellingen van geweest in bijvoorbeeld Brussel en New York.

Die bijeenkomst leek me dus wel wat, zeker gezien het feit dat ik als kunstenaar ook betrokken ben bij dat soort uitgaven via mijn Galerie Quadrige in Nice. Daarover heb wel vaker eens iets geschreven in dit blog.

bijeenkomst in de KB

Op dus naar de Koninklijke Bibliotheek op de juiste dag. Daar heb ik geen spijt van gekregen. Paul van Capelleveen, de beheerder van deze zo’n 10.000 items omvattende collectie, bleek een heerlijk bevlogen verteller die ons uiteindelijk heel veel wijzer de KB weer liet verlaten.

kunstboeken en boekjes in allerlei formaten

dav

Maar ik bleek hem ook nog wat wijzer te kunnen maken. Want hoewel hij dus een legaat ter beschikking heeft om de Collectie Koopman nog steeds verder uit te breiden met hedendaagse kunstboekuitingen, bleek hij nog nooit te hebben gehoord van ‘mijn’ galerie Quadrige en de bijbehorende uitgeverij La Diane Française.  Het gevolg daarvan?

 Een paar weken geleden zaten levensgezel en ik op de KB-kamer van Paul geanimeerd te praten over Franse kunstboeken, de Franse kunstwereld en mijn eigen bijdragen daaraan. En daar weer het gevolg van? Dat wat ik in mijn inleiding al schreef. De Collectie Koopman is nu uitgebreid met twee uitgaven die ik heb geïllustreerd met steendrukken. De ‘Edda ou Monuments de la Mythologie& de la Poësie des anciens du Nord ‘ uitgegeven in 2007,en La Légende Dorée, Sainte Catherine (25 novembre) uit 2010. Ik voel me daarbij best een beetje trots!

bij Paul van Capelleveen op zijn kamer in de KB

Want zo zitten mijn bijdragen aan het Franse livre d’art nu toch maar mooi in die prachtige nieuwe, gigantisch grote bibliotheek van Alexandrië, het eeuwenoude Trinity College in Cambridge waar je in de hal tegen een beeld van de grote natuurkundige Newton aanloopt, de Nationale Bibliotheek van Frankrijk in Parijs, bijna vanzelfsprekend in de Bibliothèque Louis Nucéra van Nice en nu ook in de Koninklijke Bibliotheek van onze Hofstad. Pas mal!

deel van de bibliotheek in Nice

Tot volgende week.

TOOS

Homerus en Dante bij mij te gast op Bevrijdingsdag 5 mei

mijn atelier aan de Korendijk 56

Of ’t echt waar is weet ik niet, maar het verhaal klinkt goed. Namelijk dat, toen in 1999 de maandelijkse KCRM (Kunst&Cultuurroute Middelburg) ontstond, een aantal winkeliers en de gemeente op het idee kwamen dit te combineren met ook een maandelijkse koopzondag. Die bestond nog niet in de Zeeuwse hoofdstad waardoor het op de Dag des Heeren meestal stervensrustig was in de stad. En dan wordt er door bepaalde lieden nog beweerd dat kunst weinig toevoegt aan de maatschappij, die zelfs ondergraaft en dat kunstenaars alleen maar hun hand ophouden voor subsidie. Over uilskuikens gesproken!

Maar of dat koopzondagverhaal klopt? Daarover kunnen de oprichters van de kunstroute vast wel meer vertellen. Ik kon pas mee gaan doen in 2002. Wat in ieder geval wel klopt is dat ‘onze’ kunstroute nog veel meer heeft veroorzaakt. Wat te denken van ‘VÓLkoren’ in het eerste weekeinde van juni?

VÓLkoren vorig jaar op het Abdijplein

Ooit een thema dat werd opgezet door het routebestuur, nu een grote zelfstandige organisatie die dit jaar op 1 en 2 juni zo’n 170 koren kan laten optreden. Reken maar dat het muziekplezier er weer vanaf gaat spatten op al die 27 verschillende locaties  in de stad.

Of wat te denken van ‘MIDDELBURG BOEKENSTAD’? Altijd op de 1e zondag van mei. Nu dus op Bevrijdingsdag 5 mei.

de boekenmarkt op de Markt voor het stadhuis

Ook zo’n onderdeel van de kunstroute dat al jaren zelfstandig draait. Het marktplein voor het prachtige gotische stadhuis is dan omgetoverd tot één gigantische boekenstal. Maar niet alleen daar.

Want diverse deelnemers aan de kunstroute gaan graag mee in dat boekengeweld omdat ze zelf ook ‘iets hebben met boeken’. Onder anderen mijn persoontje.

affiche van de routedeelnemers aan ‘Middelburg Boekenstad’

Dus is zondag 5 mei voor mij reden een aantal zeer gerenommeerde schrijvers uit te nodigen. Zoals de oude Griek Homerus. Niet de minste toch om uit zijn graf te laten opstaan? Of de Italiaan Dante Alighieri. Ook niet uit te vlakken in de wereldliteratuur vanwege zijn brede kennis over Hel, Vagevuur en Hemel. Over een paar Germaanse goden en wat katholieke heiligen heb ik ’t dan nog niet eens. Waarlijk een boeiend gezelschap dat ik graag laat praten via hun teksten en de steendrukken die ik maakte bij hun boeken en verhalen. Nieuwe boekuitgaven die ik maakte in samenwerking met uitgeverij La Diane Française in Nice.

stapel met ‘mijn’ boeken

Dat ik daarbij graag uitleg geef over de boeiende steendruktechniek spreekt voor zich. Eigenlijk heel jammer dat die meer dan twee eeuwen oude techniek in de kunst langzaam aan het verdwijnen is. Maar ja, werken in een grote pers ten koste van je rug, in samenwerking met een echte meester steendrukker, is natuurlijk wel iets anders dan in je uppie in een makkelijke bureaustoel gaan zitten photoshoppen.

aan het werk in de grote steendrukpers in het Nederlands Steendrukmuseum in Valkenswaard

Toos van Holstein, steendruk Entrada

Misschien had de oplettende lezer bij dat jaartal 1999 als start van de kunstroute wel de associatie  ‘hé, da’s 20 jaar geleden’. Klopt dus helemaal! En reken maar dat we dit gaan vieren. Met een extra feestje.  Een speciale kunstmanifestatie in augustus in de eeuwenoude Abdijgangen en de geheimzinnige crypten onder het Abdijplein. In het echte hart van de oude stad met het mooiste plein van Nederland. Oké, misschien ben ik daarin enigszins bevooroordeeld maar kom dat idee dan zelf maar eens toetsen in augustus . Ik houd jullie op de hoogte van de ontwikkelingen. Tot volgende week.

TOOS

Dante en Homerus te gast bij TOOS als Middelburg op 6 mei Boekenstad is

affiche van dit jaar

Eens per jaar op de eerste zondag in mei is Middelburg een echte Boekenstad. Vanuit verre streken, zelfs uit Vlaanderen, komen zo’n 130 handelaren in allerlei soorten en maten naar de Markt. Daar waar zich ook al heel lang één van de mooiste en grootste boekhandels van Nederland bevindt. De Drukkerij. Nog nooit bezocht? Dan mis je wat. ’t Is maar dat je ’t weet! Maar dat terzijde.

Zelf voeg ik ook het nodige toe. Maar dan wel in mijn atelier aan de Korendijk. Met als gasten onder anderen de Griek Homerus, de Italiaan Dante Alighieri, de goden uit de IJslandse Edda en heiligen als Sint Nicolaas en Catharina van Alexandrië? Best een interessant gezelschap, nietwaar?

embleem van de kunstroute

Die boekenmarkt is een spin-off van onze maandelijkse Kunst en Cultuurroute in Middelburg. Ooit een thema, dat uiteindelijk zoveel succes had dat de organisatie ervan na een aantal jaren op eigen benen kon staan. Maar die boeken zitten natuurlijk nog wel steeds in de genen van de kunstroute. Vandaar dat een aantal ateliers en galerieën zich zondag 6 mei ook werpt op het boek. Maar vanzelfsprekend wel kunstzinnig. Kijk maar op de website https://www.kunstroutemiddelburg.nl/.

Daar zul je dus ook mijn atelier aantreffen. Want naast schilderijen heb ik ook wel een en ander in huis op boeken in combinatie met kunst. Van de oude Grieken via de middeleeuwen tot aan vandaag de dag. En dat allemaal dankzij mijn Galerie Quadrige in Nice. Eigenaar Jean-Paul Aureglia blies er nieuw leven in uitgeverij La Diane Française die ooit al samenwerkte met nu dooie maar nog steeds beroemde kunstenaars als Salvador Dali, Leonor Fini en André Masson.

Hij stelde zich als levensdoel om naast nieuwe teksten ook eeuwenoude literaire pijlers onder onze hedendaagse Westerse beschaving uit te geven.  In de vorm van het livre d’art. Een in la douce France veel meer dan in Nederland voorkomend soort kunstboek. Uitgaven in zeer beperkte oplage, geïllustreerd met multiples. Originele kunstwerken zoals etsen, houtsneden, gravures, steendrukken en zeefdrukken. Allemaal losliggend en daardoor met het handje uitneembaar.

mijn ‘verzamelde werken’ in de boekenvitrine in mijn atelier

Bij dat levensdoel van Jean-Paul ben ik als kunstenaar nu al een flink aantal jaren betrokken. En daardoor kan ik dus mooi meespelen met Middelburg Boekenstad. Met zeefdrukken bij hoofdstukken uit de 14de eeuwse Divina Commedia van Dante. Met steendrukken bij de duizenden jaren oude verzen in de Ilias en Odyssee van bard Homerus. Met steendrukken bij de ook al heel oude Scandinavische sagen en legenden uit de Edda. Ooit in de 12de eeuw opgetekend in IJsland. En met steendrukken bij een paar heiligenlevens uit de Legenda Aurea.

zeefdruk bij de Divina Commedia

een steendruk bij de Edda

De Legenda Aurea? Ja! Een boek dat in Nederland niet zo bekend is, maar in de middeleeuwen het meest gelezen boek was na de Bijbel. Met uitgebreide levensbeschrijvingen van het gigantische aantal heiligen dat de Roomse Kerk in de loop der eeuwen had verzameld. Zoals onze eigenste Sint Nicolaas. Toen nog zonder zijn Piet. Verwacht in mijn afbeeldingen dus geen zwarte of in wat voor kleur dan ook geveegde of gestreepte helpers van hem.

Ook Santa Catharina, die zorgde voor mijn eerste voornaam, heb ik kunstzinnig onder handen genomen. Maar dan wel die van Alexandrië. Want het Toscaanse Siena heeft ook een 14de eeuwse heilige van die naam. Eveneens heel sterk vereerd, maar mij een te kwezelachtig typje. Nee, dan mijn naamgenoot Catharina van Alexandrië van rond het jaar 300!

een steendruk bij de levensbeschrijving van Sainte Catharina d’ Alexandria

Een zeer wijze, onafhankelijke, standvastige en gelovige vrouw die met haar heldere verstand zelfs mannen wist te overtuigen. Ga er maar aan staan! Maar ja, ze moest ’t wel met de marteldood bekopen. Volgens de legende dan natuurlijk. Kijk, dat zijn vrouwen die me inspiratie opleveren.

Benieuwd? Kom dan 6 mei naar de Korendijk 56. Daar krijg je niet alleen uitleg over die prachtige steendrukkunst maar kun je ook de bijbehorende livres d’art bekijken. Allemaal nog ouderwets met losse loden lettertjes met de hand gezet door Jean-Paul en pagina voor pagina op de handpers gedraaid. Wel in de Franse taal. Maar zoals gezegd, alle apart genummerde en gesigneerde bijbehorende multiples liggen er los in. En is kunst niet een soort universele taal? Tot volgende week.

bezig in het atelier van meestersteendrukker Rudolf Broulim bij Antwerpen

TOOS

Inspiratie II

Ik heb even een pauzestop ingelast van een paar weken, waarbij internet achter de horizon is verdwenen. Maar van te voren heb ik wel een enkele korte afleveringen neergezet. Met schilderijen van mij waarvoor ik inspiratie opdeed uit de wereldliteratuur. Literatuur van en voor alle tijden.

Daarin mag dan natuurlijk de aloude Griek Homerus niet ontbreken. Ten slotte heb ik in Frankrijk met een aantal steendrukken mijn deel geleverd aan het illustreren van een nieuwe uitgave in beperkte oplage van zijn Ilias en Odyssee. Uitgegeven bij mijn galerie/uitgeverij in Nice, Galerie Quadrige/La Diane Française.

Homerus, olieverf, 180 cm-80 cm

Homerus 

Bezing, godin, de wrok van Peleus’ zoon Achilles,

die verwenste, die talloze rampen de Grieken bezorgde

en veel krachtige levens voorwierp aan Hades

van helden, en henzelf tot prooi maakte voor honden

en alle vogels- zo ging Zeus’ wil in vervulling-

vanaf het moment dat een ruzie uitbrak tussen

de leider der mannen Agamemnon en de stralende Achilles.

 

(uit de Ilias van Homerus)

 

Tot volgende week.

TOOS

De lange arm van Homerus

de Ilias en Odyssee in de vitrine in mijn atelier

Had die goeie ouwe, rondtrekkende en verhalen vertellende bard Homerus ’t ruim 28 eeuwen geleden ooit kunnen bevroeden? Dat beeldend kunstenaars, filmregisseurs en toneelmakers zich nu nog steeds laten inspireren door wat hij toen op schrift stelde? De Ilias en de Odyssee. In ritmische zangen en verzen gegoten geschiedenissen, mondeling van bard op bard doorgegeven. Avonturenverhalen die toen ook al eeuwenoud waren. En had hij kunnen bedenken dat ik daar komende zondag 4 juni aandacht aan geef in mijn atelier bij de Middelburgse Kunst en Cultuurroute?

Nee, vast niet! Want hadden wij, om maar wat te noemen, 28 jaren in plaats van 28 eeuwen geleden ook maar het flauwste vermoeden van het ritueel dat zich nu veelvuldig voor onze ogen afspeelt? Een ritueel waar hele volksstammen zich op straat, in trein, bus of bioscoop om de haverklap aan overgeven. Volledig gebiologeerd en zonder oog voor de omgeving met hun vingertjes over oplichtende schermpjes vegen. Zowel lopend, staand als zittend. Daarbij ook nog vaak luidop in zichzelf pratend met geluidgevende dopjes in hun oren. Geluid dat, zo schat ik met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid in, vast niets met de verzen van Homerus heeft te maken. Nee, dat vermoeden hadden we vast niet. Dus valt die goeie, ouwe bard in dat opzicht helemaal niets kwalijk te nemen.

paar steendrukken uit de Ilias

Hoe ik voor die kunstroute op 4 juni ineens op Homerus kom? Ten eerste, en trouwe lezers weten dat, omdat ik een stevige band met hem heb via mijn galerie in Nice. Waarmee ik heb samengewerkt aan nieuwe, geïllustreerde uitgaven van de Ilias en Odyssee. Maar er is nog een belangrijk ten tweede. Een dikke week geleden bevond ik mij op Malta. In de begin 19de eeuw gebouwde Nationale Bibliotheek van hoofdstad Valetta. Daar bleken ze een ruime collectie heel oude drukken van de Odyssee en de Ilias te bezitten . Waaronder zelfs een kostbare en zeldzame vroege Venetiaanse uitgave uit 1499. Maar ook ontdekte ik dat ze er op Malta behoorlijk trots op zijn dat de grote Griekse held Odysseus een aantal jaren doorgebracht zou hebben op Gozo. Het tweede eiland van de archipel van de Repubblika ta”Malta. Ja, ik heb ook nog wat Maltees opgestoken.

Nationale Bibliotheek in Valetta, Malta

Op dat Gozo, of Ogygia zoals het in de Odyssee heet, werd hij jaren gevangen gehouden door tovenares Calypso. Die was hopeloos verliefd op hem geworden nadat hij op haar eiland aanspoelde na een schipbreuk. Gevangen is daarbij overigens een nogal betrekkelijk begrip. Want Odysseus zou, niet geheel onvrijwillig, een paar kinderen bij haar verwekken. Maar uiteindelijk beschikten de goden op de top van hun Olympus toch maar dat hij weer naar zijn paleis op Ithaka mocht. Waar zijn eigen Penelope al jaren smachtend op hem zat te wachten.

Komt bij dit alles mogelijk de vraag op waarom ik op dat verre Malta verkeerde? Dat is weer een heel ander verhaal.

paar steendrukken uit de Odyssee

Hoe ik op 4 juni aandacht ga geven aan Homerus? Ik heb vier dikke volumes van die Ilias en Odyssee met daarbij door mij gemaakte steendrukken. En natuurlijk schilderijen die erop zijn gebaseerd. Schilderijen die voor zich spreken. Maar ik wil daar best wel wat aan toevoegen. Overigens niet in de vorm van verzen en zangen zoals Homerus dat deed. Lijkt me echt beter van niet. Maar als je die dag Middelburg ingaat, heb je best nog wel kans een aantal woeste zeemansgezangen op te vangen. Want het is Middelburg VÓLkoren. Zo’n spin off van de kunstroute die een eigen leven is gaan leiden. Met overal zangkoren van overal vandaan. Daarbij zitten vast ook shantykoren. Van die groepen mannen die uit volle borst zeemansliederen ten gehore brengen. Soms al honderden jaren oud. Je zou je er de bemanning van het schip van Odysseus zo bij kunnen voorstellen. Ruige, moedige zeevaarders voor geen kleintje vervaard. Waarbij ik wel ’t lichte vermoeden heb dat de meeste van die shantykoorleden de zee nog nooit voor ’t echie hebben meegemaakt.

Sirene, olieverfschilderij gebaseerd op de Odyssee

En wat mijn eigen Odyssee betreft? Die duurt nog wel even. Want ik heb in overleg met Jean-Paul Aureglia van die galerie Quadrige in Nice besloten om samen met hem nog twee unieke exemplaren van, op z’n Frans, L’Odysée te maken. Twee boeken in groot formaat, elk geïllustreerd met 25 originele aquarellen. Voor de Ilias deed ik dat al eerder. De lange arm van Homerus reikt dus nog steeds over de eeuwen heen, zeker ook naar mij. Wie weet tot 4 juni en in ieder geval tot volgende week.

TOOS

Surrealistische realiteit in Boijmans

Salvador Dali, Mae West lippensofa, op “Gek van surrealisme” in Museum Boymans

 

 

Kun je ’t eigenlijk nog wel surrealisme noemen als je een surrealistisch moment hebt tijdens het rondlopen op de grote tentoonstelling “Gek van surrealisme” in het Rotterdamse Museum Boijmans van Beuningen?  Want is zo’n surrealistisch moment daar dan eigenlijk niet normaal?  Ik had ’t toen ik Leonor Fini en André Masson er tegenkwam. Niet in levende lijve trouwens.  Ze zijn al weer wat jaartjes dood en daaruit opstaan is maar weinigen gegeven. Zelfs bij surrealisten. Maar dode kunstenaars leven wel voort in hun schilderijen. En die hingen er wel.

Leonor Fini, Due Donne, 1939

André Masson, Massacre, 1931

Maar waarom had ik nu juist bij die twee dat surrealistische moment? Er hangt ten slotte volop werk van wereldwijd bekende grote kunstkanonnen als Max Ernst, Salvador Dali, Yves Tanguy en René Magritte. Dat komt omdat er voor mij een persoonlijk lijntje loopt naar Fini (1907-1996) en Masson (1896-1987) van wie de namen regelmatig vallen in gesprekken met Jean-Paul Aureglia in zijn galerie Quadrige in Nice. Die galerie, waarmee ik al weer heel wat jaartjes samenwerk, werkte namelijk ooit  onder de naam La Diane Française ook met hen beiden. In de jaren 50 en 60 van de vorige eeuw.

Max Ernst, Le couple, 1923

Yves tanguy, les survenants II, 1942

Dali, Impressions of Africa (detail), 1938

René Magritte, The red model. 1935

Toen richtte Pierre Cottalorda zich met zijn uitgeverij La Diane Française op literaire kunstboeken in kleine oplage, aangekleed met steendrukken of etsen van bekende kunstenaars. Zoals de toen al wereldberoemde Matisse en Dali. En met, daar zijn ze, Leonor Fini en André Masson.

Gaat hier misschien een belletje rinkelen bij regelmatige lezers van dit blog? Want geeft galerie Quadrige ook niet nog steeds zulke boeken uit onder die naam van La Diane Française? En lever ik daaraan niet ook regelmatig mijn bijdrage? Ziehier het lijntje.

 Begin jaren 90 werden de oude Pierre Cottalorda en de veel jongere Jean-Paul Aureglia compagnons in de nieuwe galerie Quadrige waar uitgeverij La Diane Française onderdeel van ging uitmaken. Samen met de inboedel daarvan. Zoals een door Masson zelf geschreven en geïllustreerd boek “Le PLAISIR  de PEINDRE”. Nu een bibliofiele uitgave. En zoals een kunstuitgave van het beruchte en beroemde erotische “L’histoire d’O” waarbij die 50 tinten grijs volstrekt verbleken. Berucht vooral omdat het onder pseudoniem geschreven was door een toen nog onbekende vrouw. Een vrouw die porno schreef? Kon dat zomaar? Opschudding alom! Maar ja, ’t kon dus.

Net zo goed als dat een andere vrouw voor die kunstuitgave nogal erotisch getinte steendrukken maakte. Leonor Fini dus.

????????????????????????????????????

Een behoorlijk onafhankelijk ingesteld typje dat beslist niet bang was voor een opschuddinkje hier en daar. In Frankrijk en Amerika zeer gekend maar in Nederland nooit echt doorgebroken. Toch hangt ze nu maar mooi in Museum Boijmans. De Leonor Fini waarvan ik via galerie Quadrige nog zo’n L’histoire d’O steendruk heb kunnen verwerven. De Leonor ook die regelmatig verkeerde in het gezelschap van Dali en andere surrealistische tijdgenoten. Wat eveneens gold voor André Masson.

Dali bij de paal, Fini rechts van hem

Snap je nu mijn surrealistisch moment? In 1994, toen ik door toeval betrokken raakte bij Quadrige in Nice, had ik toch nooit kunnen bedenken dat een schakel van gebeurtenissen mij in 2017 in Rotterdam blij verrast voor schilderijen van Fini en Masson zou laten stilstaan?

Leonor Fini, The alcove, met Leonora Carrington (zie hieronder) op de voorgrond

Dat stilstaan gebeurde natuurlijk bij meer werken. Want aan Max Ernst kan ik nooit voorbij lopen. Die heeft zo’n intrigerende wereld geschapen dat ik er elke keer weer naar toe wordt getrokken. En  Salvador Dali blijft natuurlijk een trekker van jewelste met zijn iconische gesmolten horloges en olifanten op dunne pootjes. Maar dat naast die mannen ook de vaak wat weggestopte vrouwelijke surrealisten, zoals Leonora Carrington, in de tentoonstelling aan bod komen, vind ik een groot pluspunt . Als lid van het vrouwelijk geslacht mag ik ten slotte best vinden dat vrouwen in de kunst zowel in het verleden als ook nu nog veel te vaak worden ondergewaardeerd en weggeschreven. Daar valt nog een wereld te winnen.

Leonora Carrington, Are you really serious, 1953

Fini links, Carrington rechts

Tot volgende week.

TOOS

Sint Nicolaas verricht geen wonderen meer

Sint Nicolaas, steendruk door Toos van Holstein bij het levensverhaal van de heilige Saint Nicolas in de uitgave van de Légende dorée van de Franse uitgeverij La Diane Française

 

Sinterklaastijd, druk, druk, druk, dus tot mijn spijt

Is er voor een normaal blog dit keer geen tijd.

Ik vroeg Sint Nicolaas nog een wonder te verrichten

Door onze dagen tot 36 uur te verplichten,

Maar de heilige bleek zijn vroeger wondergedoe zat

Hoe langdurig ik hem ook smeekte en bad.

Vandaar dus nu alleen deze rijmelarij

En de volgende keer weer meer van mij.

Het wonder van de redding van het jongetje uit het vuur door de heilige Saint Nicolas, steendruk van Toos van Holstein in de uitgave van de Légende dorée van de Franse uitgeverij La Diane Française

Tot volgende week.

TOOS

TOOS op audiëntie bij Sint Nicolaas

Een paar maanden geleden was ik op audiëntie bij Sint Nicolaas. Was ik dan in Spanje, zul je vragen? Nee, natuurlijk niet. Wel in Italië. In Bari om precies te zijn. Waarom wij hier in Nederland allemaal denken dat de Sint uit Spanje komt, is me echt een raadsel. Zal wel liggen aan dat liedje van “Zie ginds komt de stoomboot uit Spanje weer aan”. Echt een volstrekt misverstand. Want sinds het jaar 1087, om precies te zijn vanaf de 9de mei, resideert de heilige in dat Bari, de hoofdstad van Apulië, de hak van Italië.

de residentie van Sint Nicolaas

steendruk, Sint Nicolaas en de drie geredde maagden

Dus toen ik daar toch was, leek me een bezoek aan hem in zijn residentie in de Basilica di San Nicola wel op zijn plaats. Ik heb namelijk een speciale band met die man. In de eerste plaats omdat hij ’t ver heeft geschopt. Want ga er maar aan staan. Als katholiek heilige (270-343 n.C.) in de van oorsprong zeer protestantse Republiek der Verenigde Nederlanden een nationaal  vereerd figuur worden. Dat is niet niks. En in de tweede plaats omdat ik over hem een viertal steendrukken heb gemaakt. Als illustraties bij zijn leven en de door hem verrichte wonderen. Speciaal voor een nieuwe, Franse  uitgave van “La Légende dorée”, het beroemde middeleeuwse  boek met beschrijvingen van heel, heel veel heiligenlevens. Destijds naast de bijbel het meest gelezen boek in Europa. Een nieuwe uitgave dus, verzorgd door galerie Quadrige/ La Diane Française, mijn galerie in Nice.

steendruk, Sint Nicolaas redt een schip en wekt een uit de mast gevallen zeeman op uit de dood

Maar goed, daar lag hij dan, de goede Sint. In alle rust. In de crypte van zijn eigenste basiliek, in een mooi versierde kist. Want al komt hij dan nog steeds elk jaar naar Nederland, hij ligt daar in Bari toch echt dood te zijn. Die rust zij hem overigens gegund. Want wat die man niet allemaal aan wonderen heeft verricht! Ga maar na. Drie jongens worden vermoord door een slager, in stukken in vaten gestopt om ze als ham voor de verkoop te bestemmen, maar worden daarna door de gebeden van de toen nog niet heilige bisschop Nicolaas weer tot leven gewekt. Waarna ze nog lang en gelukkig leefden.

Gentile da Fabriano, foto vorig jaar gemaakt in het Vaticaan, Nicolaas redt de drie jongens uit het pekelvat

Of wat te denken van de drie maagdelijke meisjes wier opvoeding door de vader niet meer was te bekostigen. Tja, dan restte in die tijd alleen nog een leven als prostituee. Maar onze bisschop van Myra, het huidige Demre in Turkije, gooide anoniem voor elk meisje een buidel met gouden munten door het raam. Met dat geld als bruidschat werden ze gered van het moeten leven van de zonde.

Fra Angelico, 1437, geboorte van Nicolaas, zijn prediking en het redden van de drie maagden

En dan die pelgrimage van hem per schip naar het Heilige Land. Door opnieuw stevig bidden weet hij niet alleen een hevige, levensbedreigende storm tot bedaren te brengen om zo het schip te redden, maar wekt hij ook nog een uit de mast gevallen bemanningslid weer uit de dood op. Over de vermenigvuldiging van graan om een hongersnood te voorkomen, zal ik ’t dan nog maar niet hebben.

Gentile da Fabriano, ook weer in het Vaticaan, het geredde schip

o.a. de vermenigvuldiging van het graan en het geredde schip in de verte

Kijk, zo iemand verdient een pluim, die moet heilige worden. Een heel belangrijke en veel aanbeden heilige zelfs in de middeleeuwen. En zo iemand heb je natuurlijk graag in je kerk want dat trekt pelgrims aan en daarmee welvaart. Om dat te begrijpen hoef je geen economie gestudeerd te hebben. Dus toen Myra, en daarmee het graf van de Sint, in de 11de eeuw even in handen van de Turken viel, hebben zeelui zijn bottige resten bij een inval gestolen en meegenomen naar Bari. Waar ze in de crypte van de basiliek een welverdiende rust genieten onder het oog van de vele bezoekers die hij daar dagelijks trekt. Want reken maar dat hij nog steeds flink wordt aanbeden.

In mei is er zelfs een dagen durend feest. Daarbij wordt een groot beeld van Nicolaas in een processie vanaf de basiliek gedragen naar de kathedraal van Bari, de Cattedrale di San Sabino.

het beeld van St. Nicolaas in de kathedraal

Maar hij moet ook weer terug. Dat maakte ik live mee. Prachtig om te zien. Dat beeld schommelend en dansend boven de hoofden van toegestroomde bevolking en natuurlijk omring door  allerlei kerkelijke en wereldlijke hoogwaardigheidsbekleders. Met letterlijk veel toeters en bellen erbij.

de processie

Maar hoe Sint Nicolaas nu elk jaar weer in Nederland verzeild raakt, is me toch nog steeds een raadsel. Maar ach, hij heeft zoveel wonderen verricht tijdens zijn leven dat zo’n jaarlijkse opstanding voor hem waarschijnlijk een peulenschil is. Daarbij moet hij trouwens nog wel elke keer een klein logistiek probleempje oplossen. Want toen zijn resten snel vanuit Myra werden meegepikt, waren de rovers in hun haast enigszins slordig. Er bleven nog flink wat kleine botjes achter. Die zijn een poosje later door Venetianen  bij elkaar geveegd en worden nu aanbeden  in de Chiesa di San Nicoló op het Lido(Venetië).  Probeer dan maar eens netjes als één geheel op die stoomboot uit Spanje aan te komen! Tot volgende week.

TOOS

De Odysseaanse omzwervingen van de Niçoise Odysseus van Toos

Odysseus, Griekse held van top tot teen, beleefde tijdens zijn omzwervingen avonturen op vele plekken rond en in de Middellandse Zee. Maar in Nice was hij nooit. Dat ging ook moeilijk. Want de stad werd pas in de 4de eeuw voor Christus door de Grieken gesticht. En toen verkeerde Odysseus al eeuwen lang, naar ik aanneem, in de Elysese velden, de verblijfplaats voor gelukzalige Griekse helden. Toch is hij nu in Nice. Zelfs een heel jaar lang. In de vorm van een aantal tentoonstellingen. Dat alles vanwege een nieuwe, kunstzinnige uitgave van de Odyssee van Homerus door galerie Quadrige en uitgeverij  La Diane Française. Gecombineerd met exposities van zes kunstenaars die met steendrukken, zeefdrukken, houtsneden en gravures aan dit nieuwe kunstboek hebben meegewerkt. En mijn expositie, want ik ben één van die zes, is nu gaande.

Odysseus turend naar de horizon, olieverf van Toos van Holstein

Maar voordat het zover was, zijn er heel omzwervingen en onverwachte kunstavonturen aan vooraf gegaan. Net dus zoals bij Odysseus zelf. Twintig jaar lang werd hij als speelbal voortgedreven door onenigheid tussen een paar Griekse goden. Toen pas mocht hij van hen bij thuiskomst op Ithaka zijn trouw wachtende Penelope weer in de armen sluiten. Zo erg was dat bij mijn expositie gelukkig niet. Maar toch!

Als illustraties voor de Odyssee maakte ik in 2014 al vier steendrukken. Mijn meestersteendrukker Rudolf Broulim uit het Belgische Ekeren ging namelijk met welverdiend pensioen. En voor die tijd wilde ik toch graag nog een keer van zijn uitgebreide ervaring gebruik maken. Vier litho’s van de vereiste afmetingen creëerde ik nog bij hem, op papier van Quadrige en net passend op één steen.

bij Broulim werkend aan de steendrukken

Maar voor die Odysseus uitgave had ik er wel vijf beloofd aan galerie-eigenaar Jean Paul Aureglia. Hoe nu? Daarvoor deed zich in 2015 een elegante oplossing voor. Bij het Nederlands Steendrukmuseum in het Brabantse Valkenswaard. De directie daar vroeg of ik hun jaarlijkse relatielitho wilde maken. Kon ik toch mooi die vereiste vijfde steendruk maken in combinatie met dat relatiegeschenk, ook weer op één steen.

werkend aan de 5de steendruk in het Steendrukmuseum van Valkenswaard

Dat was dus keurig allemaal klaar voor de in 2016 in Nice geplande expositie. Maar voor zo’n tentoonstelling is nog wel iets meer nodig dan vijf litho’s.

de 5 litho’s op rij bij de expositie

Nu maak ik voor een steendruk altijd eerst wat ontwerpen in de vorm van niet al te grote tekeningen en aquarellen. Die had ik dus al begin 2014. Waarom daar niet iets mee gedaan? Zo gezegd zo gedaan. Een aantal van die voorstudies scande ik in hoge resolutie in om ze bij mijn vertrouwde adres van ZWF in Bolsward op hoogwaardig schildersdoek in kleur te laten afdrukken. In een veel groter formaat, namelijk 100-90 cm. Maar daarbij bleef op mijn verzoek aan de zijkant telkens een strook van 10 cm breed onbedrukt. Toen met die losse doeken op naar de Martinikerk in Franeker. Om daar te knielen bij de oude grafstenen in de kerkvloer. Niet vanwege boetedoening. Maar wel om met oliekrijt en rubben delen van oude teksten en gebeeldhouwde fragmenten van die stenen over te brengen op die onbedrukte,witte stukken.

rubben in de Martinikerk van Franeker

Vervolgens heb ik die losse doeken op laten spannen op aluminium frames bij ook al weer zo’n vertrouwd adres, Artel in Rucphen. Dus voordat ik er in mijn atelier in Middelburg mee verder kon, hadden die werken al een hele reis en geschiedenis achter de rug.

En toen ineens kwam in 2014 “O die zee”, georganiseerd door Trudi Warns van Theater de Wegwijzer in Nw.- en St. Joosland, op mijn pad. Een muziekspektakel gebaseerd op de Odyssee en plaatsvindend bij Fort Rammekens in Ritthem. Logisch natuurlijk dat die serie schilderijen waaraan ik toch al werkte, daar een aantal maanden konden komen te hangen.

de expositie in fort Rammekens

Maar daarmee was hun reis nog niet afgelopen. Want daarna kwam de uitnodiging om mee te doen met een kunstmanifestatie tijdens de Biënnale in Venetië in 2015. Waarom dan niet ook in Venetië die serie integreren in mijn deel van de expositie?

de expositie in Venetië

Maar na al die kunstomzwervingen kwam de eindbestemming van mijn Niçoise Odyssee dan toch in zicht. De opening in galerie Quadrige in de loop van mei 2016. Een zeer geanimeerde vernissage met natuurlijk een uitgebreide Niçoise specialiteitenmaaltijd ’s avonds laat er achteraan.

foto’s van de opening

de Niçoise maaltijd na de vernissage

Toen ik uiteindelijk mijn moeie hoofd op mijn kussen kon leggen, wist ik één ding zeker: Odysseus was thuisgekomen in Nice. En daar hangt ie nu. In de vorm van de steendrukken, die mixed media werken met o.a. rubbings en olieverfschilderijen die ik speciaal voor deze expositie maakte. Ook hij mag nu tot rust komen. Net zoals ik trouwens. In mijn atelier in Nice. Tot volgende week.

TOOS

Hoe de macht van de IJslandse goden tot in Alexandrië reikt

uitbarsting van de Eyjafjallajökull

de IJslandse goden bestieren, steendruk bij de Edda

We schrijven april 2010. De vliegtickets voor Alexandrië liggen klaar. Maar dan krijgt de Eyjafjallajökull op IJsland ’t op zijn heupen. De vulkaan begint vuur, lava en stof te spuwen. Heel veel stof. Daardoor komt het vliegverkeer boven Europa een aantal dagen bijna volledig lam te liggen. Weg reis naar Egypte, weg reis naar de Bibliotheca Alexandrina, weg het bijwonen van de opening van de Biënnale voor het Kunstboek aldaar. En dat terwijl er juist mijn “Edda” werd tentoongesteld. Met steendrukken van mij en een deel van de overgeleverde teksten van de oude mythologische verhalen uit Noordelijk Europa. Over goden en helden en hoe die goden beschikken over het menselijk lot. Lang, lang geleden opgeschreven op IJsland. Het was duidelijk, de IJslandse goden beschikten in 2010 dat het voor mij nog geen tijd was om naar Alexandrië af te reizen.

aan de baai van Alexandrië

de Bibliotheca Alexandrina

 Maar nu is dat dus wel gebeurd. Geen stofspuwende vulkanen of ander natuurlijk ongerief in april 2016. Nu kon ik de tickets wel effectueren. Om aanwezig te zijn bij de opening van de Bibliotheca Alexandrina International Biennial for the Artist’s Book. Met een ander kunstboek. Dat over de Four Freedoms Awards. Ik schreef er in de vorige aflevering al over. Over de handgekalligrafeerde citaten van een aantal laureaten van die Awards, geïllustreerd met originele tekeningen. Nu kon ik dus met eigen ogen zien hoe ’t lag te pronken in een eigen vitrine. In een grote zaal waar van meer dan 70 kunstenaars uit 12 verschillende landen hun artistieke kunnen werd getoond.

vitrine met The Four Freedoms

de expositiezaal

ontmoeting met Jean-Paul

En waar ik ook mijn galerist uit Nice, Jean Paul Aureglia, trof. Hij had daar namelijk een hele hoek ter beschikking gekregen voor een aan de bibliotheek geschonken collectie van zijn livres d’art. Kunstboeken in beperkte oplage waarmee hij via zijn galerie/uitgeverij met de prachtige namen Qvadrige enLa Diane Française de liefhebbers verblijdt.

Prachtig om elkaar daar nu tegen te komen terwijl dat over een week ook weer gaat gebeuren. Maar dan in Nice zelf omdat daar in zijn galerie een expositie van mij start. Met als centraal thema de Odyssee van Homerus.

Maar eerst was er dus nu mijn unieke kunstboek over die Four Freedoms. Dat mijn statement aansloeg was duidelijk. Er werd heel wat afgefotografeerd bij de getoonde selectie van de in totaal tien gekalligrafeerde en geïllustreerde citaten.

Want een statement is het natuurlijk, daar in Egypte. Denk maar aan de vrijheid van meningsuiting. Dat die niet staat op het niveau dat we in Nederland gewend zijn, hoef ik niet echt te verduidelijken. Of wat te denken van de vrijheid van religie. Werden een paar jaar geleden, onder de toenmalige regering van de Islamitische Broederschap, niet nog Koptische kerken aangevallen? Dat de freedom for fear, de vrijwaring van angst, daarmee direct samenhangt moge duidelijk zijn. En in een land met heel veel werkloosheid en nog steeds zo’n 50 procent analfabetisme, vooral bij vrouwen, komt natuurlijk de freedom for want, de vrijwaring van gebrek, nog niet echt uit de verf.

Daarvan was trouwens bij het personeel van de bibliotheek niet veel te merken. Veelal jonge mannen en vrouwen die, zoals ik dat kon waarnemen, heel gelijkwaardig met elkaar omgingen. Die ook trots waren op “hun” Bibliotheca Alexandrina. Die ook hun talen spraken. Engels, Frans, Duits was geen probleem, afhankelijk van de persoon. Werkelijk een allerhartelijkste ontvangst met, de dag na de opening, een persoonlijke rondleiding door het gigantische complex van de bibliotheek met verrassend veel verschillende musea. Over de oudheid, over keramiek, met hedendaagse kunst en natuurlijk met de vele kunstboeken die zich al in de verzameling bevinden.   

privé rondleiding door de musea en grote zaal van de bibliotheek

Al met al een zeer inspirerend verblijf. Zowel figuurlijk als letterlijk. Want we waren ondergebracht in het Metropole Hotel. Zo’n hotel met nog de ambiance van de grandeur die Alexandrië in vroeger tijden heeft gekend. Met een lounge en ontbijtzaal waar je je nog kon wanen tussen de vooroorlogse vermogende klassen van zowel Egypte, Europa als Amerika.

het Metropole Hotel

Geen hotel dat ik zelf zou boeken. Iets te duur! Maar als je zoiets in de schoot krijgt geworpen, kan ik er beslist van genieten. Samen met andere kunstenaars die er ook zaten. Zoals met de zelfs wat Nederlands sprekende Nobuho Nagasawa. Een in Manhattan wonende Amerikaans/Japanse kunstprofessor met wie we van de weeromstuit maar voor het exorbitante bedrag van ongeveer één euro per persoon in een authentiek Egyptische omgeving zijn gaan genieten van kusheri, het Egyptische volksvoedsel.

En dat Alexandrië niet meer is wat het vroeger was? Tja, dat is natuurlijk weer een heel ander verhaal. Tot volgende week.

TOOS

Het Eureka-gevoel en de Four Freedoms Awards

de Bibliotheca Alexandrina in Alexandrië, Egypte

Mijn atelier in Nice is zo’n plek waar ik me graag van tijd tot tijd terugtrek. Heerlijk, even een poosje los van de afleidende omgevingsruis in Nederland. Tot rust komen en nieuwe ideeën ontwikkelen.

Zo zat ik daar in december te denken aan de Bibliotheca Alexandrina, de gigantisch grote wereldbibliotheek die in het Egyptische Alexandrië is verrezen. Als moderne versie van de in de Oudheid wereldberoemde bibliotheek in die stad.

ingang van de Bibliotheca Alexandrina

In die nieuwe variant, in 2002 tot stand gekomen met hulp van o.a. de Unesco, grote financiële giften uit het Midden-Oosten en uitgebreide schenkingen door Westerse bibliotheken, worden heel veel tentoonstellingen gehouden. Met natuurlijk het boek als uitgangspunt. Zo kreeg ik afgelopen november een persoonlijke uitnodiging om deel te nemen aan The Bibliotheca Alexandria Biennale of the Artist’s Book.  En dat leek me eigenlijk wel wat. Dat verzoek kwam natuurlijk niet zomaar uit de Egyptische lucht vallen. Er is daar namelijk al werk van mij aanwezig. In de vorm van zeefdrukken en steendrukken in kunstboeken gemaakt door galerie en uitgeverij Quadrige/La Diane Française in Nice.  Daar waar ik dus zat toen ik mijn Eureka moment kreeg.

Want het kon me dan wel wat lijken, meedoen aan die Biennale, maar hoe? Met een kunstboek, allicht! Maar daar moet ook nog wat in. Zo moet het originele kunst bevatten. Niks geen gedoe met kopietjes, digitale prints en offset. Absoluut verboden. Wat dus wel? Een paar ideetjes had ik al verworpen. Tot het juiste ineens opborrelde uit mijn hersenmoeras. Eureka! Dat is ‘t! Ik ben toen overigens niet gelijk in m’n nakie de straat opgerend. Zoals, volgens de anekdote, Archimedes in de 3de eeuw v.C. in Syracuse wel deed,in opperste staat van opwinding eureka roepend. Hij zat trouwens in bad, zonder kleren aan vermoed ik, toen hij zijn wet voor de opwaartse kracht op voorwerpen in vloeistoffen bedacht. En ik zat gewoon gekleed aan mijn werktafel. Wel leuk natuurlijk dat er van de oude Archimedes teksten op papyrusrollen lagen in die oude Bibliotheek van Alexandrië en dat er in die van nu werk aanwezig is van mij.

hoe de oude bibliotheek er uit zou hebben kunnen zien

Eureka dus. Het idee? Mijn artist book zou gaan over The Four Freedom Awards! De vier vrijheden zoals die in 1941 door Franklin D.Roosevelt, de toenmalige president van de VS, werden geformuleerd. En die later in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens van de Verenigde Naties zijn opgenomen. Want spelen die vier vrijheden niet om de twee jaar een heel belangrijke rol in mijn eigenste Middelburg? Als in de Nieuwe Kerk in het bijzijn van een lid van het koninklijk huis de verkozen laureaten hun Four Freedoms Award krijgen uitgereikt. Op het gebied van de  Vrijheid van meningsuiting, Vrijheid van godsdienst, Vrijwaring van gebrek en Vrijwaring van vrees.

En de uitwerking van dat idee? Ik ging een aantal citaten uitzoeken van beroemde wereldburgers die al eerder een Award hadden gekregen. Want Angela Merkel mag er, zoals recent bekend werd, nu op 21 april één uitgereikt krijgen,  bekenden als Nelson Mandela, Kofi Annan en de Dalai Laima gingen haar voor. Die citaten zou ik met de hand kalligraferen en vergezeld doen gaan van daarop gebaseerde originele tekeningen. Met ook een uitspraak van Roosevelt zelf en van zijn vrouw Eleonor. Want zij mochten vanzelfsprekend niet ontbreken.

pagina gewijd aan Franklin D.Roosevelt

Zo kwam het dus dat ik de afgelopen weken stijve vingers kreeg van het kalligraferen. Ooit geleerd op de academie. Met concentratie tot en met. Foutjes niet toegestaan, dan moest ik opnieuw beginnen. Tekenen en aquarelleren is eigenlijk een stuk makkelijker. Nu is de klus geklaard en gaat mijn kunstboek op weg naar Alexandrië. Net zoals ik trouwens. Maar voor mij is dat pas eind april, als die Biennale of the Artist’s Book wordt geopend. Want daar wil ik wel bij zijn! Dichtbij de plek waar ooit die oude, zo wereldberoemde bibliotheek heeft gestaan. De plek waar die ooit in vlammen is opgegaan.

impressie van de brand in de oude bibliotheek

Maar dat is weer een heel ander verhaal. Tot volgende week.

TOOS

Zacht als steen

 Senefelder wist wel wat ie deed, zo rond 1800, toen hij bezig was zijn uitvinding van het steendrukken te ontwikkelen. Graniet, dat was ’t niet, te hard. Had hij even mazzel dat bij hem in Beieren de Solnhofer kalksteen ruim voorradig was.  Daarop kon je met inkt tekenen en het oppervlak was makkelijk weg te schuren. Zacht als steen dus. En daarvan maak ik op het moment gebruik. In het steendrukatelier van Rudolf Broulim in Ekeren bij Antwerpen. Daar ga ik een paar duizend jaar terug in de tijd om een paar jaar vooruit te kunnen werken. Cryptisch taalgebruik? Oké, ik leg ’t uit.

Rudolf is van een uitstervend soort.  De soort “meestersteendrukker”. Binnen die soort zijn alle kneepjes en geheimen van het steendrukvak bekend. Maar steendrukken is uit, zodat de op leeftijd komende meesters er de brui aan geven en er nauwelijks nieuwe voor in de plaats komen. Zo gaat Rudolf eindelijk met pensioen en bij wie moet ik dan mijn litho’s gaan maken? Om dat probleem voor te zijn, ben ik al vast aan de gang gegaan met een serie die waarschijnlijk pas in de openbaarheid zal komen in 2015. Vandaar dus dat vooruit werken voor een paar jaar. Overigens, ik ben nu pas aan de gang met de eerste stappen voor de eerste drukgang.  Er zullen nog heel wat volgen.

En die paar duizend jaar terug? Dat is de schuld van Jean Paul Aureglia, eigenaar van galerie Qvadrige/drukkerij La Diane Française in Nice. Geen onbekende voor de lezers van dit blog, net zo min als Rudolf Broulim trouwens. Met Jean Paul heb ik al aan diverse van zijn bijzondere projecten meegedaan. Gelimiteerde oplagen van iconen uit de wereldliteratuur als de Divina Commedia van Dante en de Ilias van Homerus. Geïllustreerd met originele kunst in de vorm van steendrukken, zeefdrukken, etsen en houtsneden.

Nu heeft Jean Paul een nieuw project op stapel staan. De Odyssee van Homerus. In feite het vervolg op de Ilias. Verhaalt die alles rond de strijd om Troje, in de Odyssee worden de avonturen van Odysseus beschreven als hij probeert na de verovering van Troje weer op huis aan te gaan. Daarbij wordt hij door sommige goden heftig tegengewerkt, door andere juist geholpen. Kijk, die Grieken houden nu dan wel hun handje op, maar in het verleden hebben ze ons ook heel wat nagelaten waaraan we nog steeds inspiratie ontlenen. Ik wel in ieder geval, omdat Jean Paul me heeft gevraagd ook weer aan deze nieuwe uitgave deel te nemen. Een editie dus die pas over een paar jaar het licht zal zien. Maar in de tussentijd zal ik er vast nog wel eens over berichten. Zoals nu. Tot volgende week.

TOOS

www.toosvanholstein.nl

www.toos.biz

YouTube  http://bit.ly/ij4Pag

Een tevreden TOOS

Een paar weken geleden kondigde ik het al aan. De opening van mijn tentoonstelling bij Galerie Qvadrige in Nice. Maar met een 1-wekelijks blog heeft ‘t natuurlijk weer even wat tijd nodig om daarvan verslag te doen. Zeker als ik er dan nog met behulp van mijn Apple een diashowtje bij wil presenteren dat ook op mijn kanaal op YouTube http://bit.ly/ij4Pag geladen moet worden. Maar dat is in de tussentijd gebeurd. Daar is ie nu te zien met de link http://www.youtube.com/watch?v=C1W76bQBlkk&feature=share&list=UU-_M6On6-UhugBurDcImIsA

Ik schreef destijds al iets over het thema van die tentoonstelling. De Ilias van Homerus, dat oude Griekse epos over de verovering van Troje. Lees het nog maar eens na in die aflevering van twee weken geleden. Wat ik daarin nog niet vertelde is de manier waarop de galeriehouder Jean Paul Aureglia zijn kunstboeken in beperkte oplage maakt. Nog steeds op een handpers! En de loden lettertjes zet hij nog steeds met de hand. Precies zoals het vroeger ook gebeurde. Ik weet nog goed dat in de jaren 70 die letterbakken heel populair waren om als decoratie aan de muur te hangen, het liefst met allerlei prullaria erin. Nou, bij Jean Paul zitten daar nog steeds loden letters in van een bepaald type. En als die uiteindelijk oud en versleten zijn, heeft hij steeds meer moeite om goeie vervanging te vinden. Loden letters worden zeldzaam. Heb je er trouwens ooit over nagedacht wat er gebeurt bij een zetfout in één van de eerste paginaregels waardoor alle volgende regels opnieuw moeten worden gezet? De betekenis van het woord “monnikenwerk” wordt dan ineens heel erg duidelijk!

De vernissage was overigens heel geslaagd. Een mooie presentatie, Hollandse vrienden, veel Franse vrienden, klanten van de galerie, de nodige wijn natuurlijk en als afsluiting het onvermijdelijke diner met enkele speciale genodigden. Dat betekende dus dat ik pas ver na middernacht tevreden mijn Niçoise bedje inrolde. Tot volgende week.

TOOS.

www.toos.biz

www.toosvanholstein.nl

YouTube  http://bit.ly/ij4Pag

Politici kunnen ’t niet, kunstenaars wel

Kom daar tegenwoordig maar eens om. Griekenland, Nederland, Frankrijk, Italië, Denemarken en Duitsland in harmonie samenwerkend aan één project. Politici hebben daar heel erg veel moeite mee. Iets met “over je eigen schaduw heen springen”, zo heet dat tegenwoordig geloof ik.  Voor veel kunstenaars is dat totaal geen probleem.

Nu donderdag blijkt dat wel. Dan sluit ik mijn aandeel in een Europees getint kunstproject af met een begin. De opening van een expositie van mij. Niet direct om de hoek trouwens, maar in Nice. Om precies te zijn, aan de Avenue Pauliani 14 bij Galerie Qvadrige.

Ik schreef al wel eens eerder over die galerie, over eigenaar Jean Paul Aureglia en over zijn speciale projecten. Via zijn uitgeverij La Diane Française laat hij speciale kunstboeken in zeer beperkte oplage het licht zien. Dat zogenaamde livre d’art is een Franse traditie die we in Nederland eigenlijk niet kennen. Het drukken van zowel beroemde als minder bekende literaire teksten, geïllustreerd door kunstenaars met multiples. Kunstwerken dus die in een gelimiteerde oplage worden gemaakt. Steendrukken, zeefdrukken, houtsneden, linoleumsneden, etsen, enz.

Maar wat houdt dat kunstproject dan wel in? Dat is een nieuwe uitgave van de Ilias van Homerus, het duizenden jaren oude Griekse epos over de aanleiding tot en het beleg en de verovering van de stad Troje. Doet het noemen van het houten paard van Troje een belletje rinkelen? Of de namen Helena en Achilles? Jean Paul besloot een aantal jaren geleden tot een nieuwe uitgave van dat beroemde verhaal over liefde, ontrouw, verraad, kameraadschap, leed, oorlogsgeweld, heldendaden en nog veel meer. En met zes kunstenaars uit die hierboven genoemde landen, die de verschillende “zangen” van het verhaal verrijkten met hun fantasie. Ik ben daar één van. De enige vrouw en de enige uit Nederland.

Allemaal hebben we in de loop van dit jaar een eigen expositie in de galerie met onze multiple bijdragen daarin centraal. Voor mij is de vernissage dus donderdag 13 september. De steendrukken maakte ik vorig jaar al. Speciale olieverfschilderijen ontstonden dit jaar. Naast ook zogenaamde mixed media werken op papier en op alu-dibond. Dat plaatmateriaal waarmee ik begon te werken naar aanleiding van mijn expositie vorig jaar in het Zeeuwse fort Rammekens. Van die opening die ik natuurlijk verslag in dit blog. Tot volgende week.

TOOS.

www.toos.biz

www.toosvanholstein.nl

YouTube  http://bit.ly/ij4Pag

TOOS in Alexandrië

Toos in Alexandrië? Nou ja, ik was er niet echt lijfelijk aanwezig, daar in Egypte. Maar mijn kunst wel. In de bibliotheek aldaar. Dat werd kort geleden geregeld door Jean Paul Aureglia, eigenaar van Galerie Qvadrige/Uitgeverij La Diane Française in Nice. Maar laat ik bij het begin beginnen.

Ooit, zo’n tweeduizend jaar geleden bezat Alexandrië de grootste en indrukwekkendste bibliotheek van de Oude Wereld. Alle wijsheid uit die tijd was daar bijeen gebracht. Maar hoe gaat dat dan? Eerst een ongelukkige brand. Daarna nog het type heerser dat in samenhang met hun geloof die wijsheid maar niks vindt als die niet strookt met hun inzichten. Weg dus met die hap. Vernietigen! Komt dit beeld bekend voor, ook nog in huidige tijden?

Maar alweer een aantal jaren geleden vond de Egyptische regering dat in Alexandrië de oude glorie moest herrijzen. Nu staat er een zeer prestigieus gebouw waar gewerkt wordt aan een nieuwe, grote verzameling boeken en aanverwante artikelen. In het kader daarvan vond dit jaar de 5^de Internationale Biënnale van het Kunstenaarsboek plaats. En daar komt dan Jean Paul om de hoek kijken.

Want hij heeft zich met zijn galerie en uitgeverij gespecialiseerd in het livre d’art. In het uitgeven van boeken en teksten in beperkte oplage, geïllustreerd door kunstenaars met bijvoorbeeld steendrukken, zeefdrukken, etsen, houtgravures, enz. Ik heb daarover al eens eerder bericht. Op die manier heb ik al meegewerkt aan de uitgave van de Divina Commedia van Dante en van een deel van de Edda, een middeleeuwse IJslandse tekst over de Germaanse goden en helden. Of aan de, ook middeleeuwse, Légende d’orée. Een boek over de vele heiligen in de katholieke kerk. Bij twee van die heiligenlevens heb ik een aantal steendrukken gemaakt (zie voor die techniek bijv. mijn YouTube film http://youtu.be/FllnbULjCqY).

Natuurlijk van Sint Nicolaas, want welke heilige is nou Nederlandser dan hij? Maar ook van de heilige Catharina van Alexandrië. En daarmee is de cirkel dus weer mooi rond. Want bij de opening van die hierboven al genoemde Biënnale heeft Jean Paul ook mijn bijdragen aan de Légende d’orée aan de bibliotheek geschonken. Die is daar dus tentoongesteld geweest. Jammer genoeg kon ik er zelf niet zijn. Een mens kan nu eenmaal niet altijd alles. Maar ik ben er wel trots op dat mijn werk in die prestigieuze bibliotheek aanwezig is!  Tot volgende week.

TOOS.

www.toos.biz

www.toosvanholstein.nl

YouTube  http://bit.ly/ij4Pag

 

 

Herakles, er is geen betere!

 ‘Alle lof en hulde voor Jason en Theseus, maar mijn zoon Herakles zal een voorbeeld zijn voor mensen en goden, als de grootste held aller tijden’. Dat zal maar over je worden gezegd door je vader. Maar ja, die vader is dan natuurlijk wel Zeus, de Griekse oppergod, die Herakles heeft verwekt bij een aardse vrouw.

Een wat verwarrende inleiding misschien? En wat heb ik met die Griekse mythologie? Lees verder! Afgelopen zaterdag dompelde ik mij van 11 uur ’s morgens tot 10 uur ‘s avonds onder in de fascinerende wereld van toneelgroep De Appel in Den Haag. In het verleden al zag ik hun marathonvoorstellingen “Tantalus” en”Odysseus”. En die ervaringen ben ik nooit vergeten! Vandaar dat hun nieuwe marathonstuk “Herakles” over diens bovenmenselijke heldendaden bovenaan mijn verlanglijstje stond. Opnieuw die wereld van de Griekse mythologie met al haar verwevingen tussen de goden en mensenwereld. Opnieuw liefde, geweld, bloed, oorlog, heldendom, goed en kwaad. Er is in de echte wereld de afgelopen paar duizend jaar weinig veranderd.

Voor mij was ‘t des te interessanter omdat ik een paar jaar intensief bezig ben geweest met de “Ilias” van die goeie ouwe Homerus. Dat oude epos met het verhaal over de strijd rond Troje. Mijn galeriehouder in Nice, Jean Paul Aureglia, geeft namelijk die Ilias opnieuw uit in zeer beperkte oplage met daarin kunstwerken van 21 kunstenaars. Ik heb voor dit livre d´art vier steendrukken gemaakt waarvan er één hierboven is afgebeeld. Bloed, ellende, verdriet, dood, de goden, dat zit er allemaal in. Net zoals in één van de bijgevoegde foto’s van “Herakles”. Gemaakt door fotograaf Leo van Velzen en door De Appel vrij beschikbaar gesteld!

Ik hoefde dus niet zelf stiekem wat plaatjes te schieten. Zo kon ik volop genieten van geweldig toneelspel  met decors en ensceneringen om te zoenen. Stuk voor stuk eigenlijk schilderijen met de kleuren, kleding en compositie. Echt weer zo’n beleving die me altijd bij zal blijven. Een aanrader voor elke toneel en kunstenliefhebber!! En ze geven vanwege het grote succes ook nog een aantal extra voorstellingen in het nieuwe seizoen. Trouwens, in Nice ga ik ook meewerken aan een nieuw kunstboek van Homerus´ Odysseus. Tot volgende week.

TOOS. 

www.toos.biz

www.toosvanholstein.nl

YouTube  TOOSvanholstein