De Associatieve Magie van Kunst

Kunst kan veel! Staan, liggen, hangen, plakken, enthousiasmeren, begeesteren, inspireren, associëren, beangstigen, en nog zowat. Maar via Niçoise associaties hou ik ’t vandaag bij staan en plakken.

Want hier in Nice, waar ik al weer een paar weken verkeer in mijn atelier secondaire (lees vorige week maar), zagen levensgezel en ik een dikke week geleden bovenstaande publiciteit voorbij schuiven. Op tram Ligne 1, gezeten op ‘ons’ koffieterras hier om de hoek aan de Avenue Malaussena met ook nog de dagelijkse markt voor de neus.

de prachtige, grote fontein op Place Massena

Hè, Nice kandidaat voor de verkiezing van Europese Culturele Hoofdstad 2028? Zoals Leeuwarden dat was in 2018? Maar nee, niet meer. Internet vertelde me na enig zoekwerk dat net een paar dagen eerder Nice was afgevallen in de Franse kunstrace. C’est la vie, jammer! Maar er blijft hier hoe dan ook genoeg over aan kunst.

Heb je er oog voor, en dat heb ik natuurlijk, dan loop je er hier in de openbare ruimte overal bijna letterlijk tegenaan. En dat zijn dan echt geen objecten van de minste kunstenaars. Want Nice heeft veel beroemde namen voortgebracht. Wat voorbeelden.

een hele grote duim van César bij het stadhuis van Nice

een sculptuur van Arman bij het het Palais des Congrès et des Expositions

beeld van Ernest Pignon-Ernest in de ondergrondse hal van halte Garibaldi van tram Ligne 2

beeld van Niki de Saint Phalle bij het beroemde Hotel Negresco

beeld van Maillol in een park in het centrum

sculptuur van Bernar Venet aan de Promenade des Anglais

beeldengroep van Jaume Plensa op Place Massena

Die César, Armand, Ernest Pignon Ernest, Maillol, Niki de Saint Phalle, Jaume Plensa en Bernar Venet zijn in de kunst en museumwereld allemaal internationaal bekend zo niet wereldberoemd. En dat Yves Klein, al lang dood, met zijn eigenste blauwe kleur in zijn eigenste stad Nice wordt geëerd, ligt allicht voor de hand.

ode aan het speciale blauw van Yves Klein in de onderdoorgang bij het treinstation

Maar mindere kunstgoden die ‘t puur nationaal goed doen, ontbreken ook niet.

sculptuur bij de eindhalte van tram Ligne 2 bij de haven van Nice

ergens in een stadspark

in de openbaar toegankelijke beeldentuin achter het museum Mamac

Nice heeft daardoor, in combinatie met de heerlijk kleurrijke en barokke zuidelijke architectuur, ontegenzeggelijk grandeur. En dat voor een stad die qua inwoneraantal te vergelijken is met Utrecht! Sorry Utrechtenaren, maar Nice heeft nu eenmaal mijn hart gestolen!

En loop ik dan als Niçoise ingeschrevene met mijn gratis ‘Pass Musées de Nice’ zomaar even het Mamac binnen, dan kom ik veel van die kunstenaars opnieuw tegen. Want in dat ‘Musée d’Art Moderne et d’Art Contemporain’ (het Museum voor Moderne en Hedendaagse Kunst) hebben ze een prachtige collectie.

Yves Klein in het Mamac

Arman in het Mamac

Niki de Saint Phalle in het Mamac

Nu even terug naar dat associëren. Want hoe zit ’t eigenlijk met dat plakken van hierboven. Dat heeft te maken met de foto hieronder. Ook van een dikke week geleden.

een dikke week geleden in het Mamac

Met daarop een collage van losgelaten en afgerukte straataffiches uit 1959 van een kunstenaar met de jaloers makende naam Jacques Mahé de la Villègle (1926-2022). Allicht hoort daar een lange filosofische en diepzinnige uitleg bij, maar die bespaar ik je. Mij gaat ’t om de bij mij door zijn werk opgewekte associatie ‘maar op die manier is mijn atelier secundaire in Nice ook een museum.

één van de affichemuren in de keuken in Nice

Want wat doe ik ook al jaren à la die Jacques? Heel stiekem her en der in allerlei steden, loerend rondkijkend of ik niet wordt betrapt, opgeplakte straataffiches net iets losser trekken dan ze al zijn, ze opvouwen of rollen, ze in mijn tas verbergen of ’t liefst nog in die van levensgezel, en ze dan in Nice of in Middelburg weer opplakken. Affiches die voor mij iets speciaals vertegenwoordigen. Een gevoel, een jaartal, een gebeurtenis.

Wel combineer ik ze dan met de door de jaren heen gedrukte affiches van mijn eigen exposities.  Want, laat ik dat gelijk maar toegeven, enige kunstijdelheid is me natuurlijk niet vreemd. In mijn keuken en wc hier in Nice kan ik me, omringd met diverse beplakte muren, rustig in het Mamac wanen.

een andere keukenmuur

in de wc

Zo is er net nog weer een nieuwe aanwinst bijgekomen. Maar dat verhaal komt nog wel.

een paar dagen geleden de nieuwe aanwinst in de keuken

In de slaapkamer heb ik maar geen affichemuur gemaakt. Want buitenmuurkunst mag dan tegenwoordig helemaal in zijn, een aantal jaren geleden heb ik binnensmuurs boven het bed al vorm gegeven aan een moderne stad bij nacht. Normaal wat minder gebruikte spieren in mijn lichaam hebben toen bij die vele vierkante meters wel behoorlijk geprotesteerd tegen die activiteit, maar ‘t is gelukt.

mijn eigen slaapkamer ‘mural’

En als ik nu in mijn eigen museum ‘s avonds de oogjes sluit, doven ook de lichtjes in die wolkenkrabbende stad. Tot volgende week.

TOOS

De Januskop van Venetië, La Serenissima, de Meest Serene

Venetië, La Serenissima, de Meest Serene, de stad waar ik gek op ben. De stad waar ik onlangs weer een heerlijke week doorbracht. De stad zonder auto’s, zonder brommers, zonder fietsen. Voortbewegen? Te voet en te water. Maar ook de stad waar, zoals Ilja leonard Pfeijffer het in zijn magistrale roman ‘Grand Hotel Europe’ zo plastisch uitdrukt, “miljoenen toeristen met hun stinkende slippers en gympen stampen op de verzakkende stenen van een zinkende stad”.

De stad waar in 1960 nog bijna 150.000 mensen woonden en nu geen 50.000 meer. De ooit zo machtige lagunestad die leefde van haar handelsvloot, nu van het massatoerisme. Waardoor veel inwoners de coronaperiode als één lange verademing hebben ervaren. De stad ook waar, net als in Amsterdam, door dat toerisme het aantal tweede huizen, de Airbnb’s en de huizenprijzen de pan uitrijzen. De stad waar het aantal toeristenshops met vooral made-in-China’s de hoeveelheid levensmiddelenzaken gigantisch overstijgt. Zodat je als inwoner dus makkelijk kunt beslissen om je huis maar te verkopen.

een van de vele, vele soortgelijk etalages

Maar ook de stad waar ik, zoals nu weer opnieuw, nog steeds in alle rust kan ronddwalen en verdwalen en voor mijn schilderijen inspiratie aan ontleen (zie verderop in dit blog). Terwijl Pfeijffer in ‘Grand Hotel Europe’ ook terecht het volgende beeld  kan schetsen als hij op zoek is naar een bloemenzaak.

de Rialtobrug met de hele dag door dit beeld

“En toen was er de Rialtobrug nog. Dat was ooit in een ver verleden een arabesk van elegantie in het hart van de stad die met één gedurfde, trefzekere boog het hele Canal Grande overspande, een project van Antonio da Ponte uit 1588, dat in 1591 werd voltooid. Op de foto’s van een afstand is iets van die elegantie nog steeds herkenbaar. Maar van nabij is de brug een kermis. ……… (stukje overgeslagen). Wat hij in de zestiende eeuw echter niet had voorzien, was dat daar aan de relingen met uitzicht over het Canal Grande door iedereen selfies gemaakt zouden worden. Er was werkelijk geen doorkomen aan. ………. Overigens werd mij op de Rialtobrug ongelogen tot drie keer toe in gebroken Engels gevraagd waar de Rialtobrug was.”

Conclusie: voor mij de mooiste stad van de wereld, maar dan wel een met twee heel verschillende gezichten. Een museale stad met een gigantische Januskop. Die van het massatoerisme en die van kunst en rust. Die van de botendrukte op het Canal Grande met particuliere watertaxi’s, allerlei soorten vrachtbootjes en de publieke vaporetto’s. En die van de stille kanalen in middeleeuwse woonwijken.

het Canal Grande

en de rust

een paar stille kanalen

Want die jaarlijks vele, vele miljoenen toeristen bewegen zich, zoals levensgezel dat dan zegt, vooral door de Kalverstraat. In feite een Kalverstratennetwerk van met elkaar door bruggetjes verbonden bredere, smallere en steegnauwe straten die lopen van het grote busplein en het treinstation naar de voorgeschreven hoogtepunten die iedereen blijkbaar gezien moet hebben. Die Ponte di Rialto, de Ponte dell’ Academia en het San Marcoplein met z’n schijtduiven, de verbazingwekkende basiliek en het imponerende Dogenpaleis.  En die iedereen durft zich daar, gelukkig, nauwelijks buiten te begeven. Je zult als dagjesmens, en dat is het overgrote deel, maar eens verdwalen in dat doolhof en nooit meer worden teruggevonden!

vaporettohalte bij de Rialto, de mondmaskers zijn daarop nog steeds verplicht

San Marcoplein met op de achtergrond de gevel van het Dogenpaleis

San Marcoplein met basiliek en Dogenpaleis

even boven de massa uit de San Marco basiliek

een van de zalen van het Dogenpaleis waarbinnen vanwege de massa een eenrichtingsroute is uitgezet

Wat betreft de rest van de stad? ’t Zal ze, godzijdank, worst wezen. Daar, in die overblijvende prachtige en rustige stukken, verkeer ik het liefst.

rust voor de verliefden

rust om lekker bij te lezen

rust voor de was om te drogen

rust voor de jonkies na schooltijd

Het is alweer jaren geleden dat ik de Rialtobrug ben overgestoken. Waarom zou ik? Want met een plattegrond op zak en te voet in combinatie met de uitgekiende vaporettoverbindingen  kunnen we meestal heel aardig de grootste drukte mijden. Daar doe ik dan de inspiratie op voor mijn Venetië-schilderijen. Die in onderstaande video door een vriend gebruikt zijn om zijn mooie lied ‘Mijn stad’ in beeld te begeleiden.

Één plek is er echter in de stad waar ik absoluut niet te voet kan komen. Zonder vaporetto kom je er niet, tenzij je wilt zwemmen. Dat is Giudecca. Aan de overkant van het Canale della Giudecca. Nog echt een aparte, niet toeristische woonwijk van waaruit je een prachtig uitzicht hebt. En waar we van harte aan het einde van de middag neerstrijken op het terras van Bar La Palanca. Voor een Campari Spritz. Of, als ie lekker is en dat is ie, twee. Maar dat is een ander verhaal.

terras van La Palanca met een prachtig uitzicht op het Venetië van de overkant

deel van de kade van Giudecca

nog een ander deel ervan

Net zoals de verhalen over de prachtige, imponerende en adembenemende kunst die ik er nu weer zag in musea, kerken en palazzi.

een paar lekkermakertjes voor de komende weken

Tot volgende week.

TOOS

Money, money, money: van Pillen, Poeders en Prikken naar Godsdienstige Grandeur, deel I

Arles, Zuid-Frankrijk. En nee, ik heb me niet op de bekende Zwarte Zaterdag in Frankrijk  tussen al die verdwaasde vakantielemmingen gestort die zo nodig in honderden kilometers lange files op de Route du Soleil urenlang zuidwaarts kruipen. Asjeblieft zeg, hoe gek kun je zijn! Nee, ik was daar al eerder dit jaar. En nee, ik was daar niet vanwege onze Vincent, Vincent van Gogh. Ik was er omdat ik vijf jaar geleden onderstaande in wording zag.

En dat ding in wording, La Tour, is nu af. Architect Frank Gehry, ja, die van wereldfaam en van bijvoorbeeld het museum in Bilbao, heeft weer eens één van zijn befaamde verwrongen eieren gelegd. Waardoor opdrachtgever Maja Hoffmann, telg van het stinkend rijke farmaceutische Hoffmann-La Roche concern uit Zwitserland, haar grote droom van het ‘LUMA Arles au Parc des Ateliers’ waarheid heeft zien worden.

het spoorwegcomplex zoals ’t er ooit bij lag

en zoals het nu is

Het door haar aangekochte gigantisch grote, oude emplacement waar ooit treinen en treinonderdelen werden gerepareerd in grote en kleinere hallen is volstrekt onherkenbaar veranderd. Terwijl die hallen er toch nog steeds staan. Maar nu om samen met die alien-toren van Gehry dat Parc des Ateliers te vormen. Een, om maar eens haar eigen woorden te gebruiken,  interdisciplinaire creatieve campus waar door middel van tentoonstellingen, conferenties, live performance, architectuur en design, denkers, kunstenaars, onderzoekers, wetenschappers de relaties tussen kunst, cultuur, milieu, mensenrechten en onderzoek ter discussie stellen.

toegangsweg vanaf het parkeerterrein

eerste aanblik en toegang

Nou, daar kun je natuurlijk wel wat mee, met zo’n doelstelling. Zeker als ’t dan ook nog best wat mag kosten. 150 Miljoen zette Maja er uit haar behoorlijk gevulde spaarpotje voor opzij. Levensgezel kon bij het aanschouwen van al dat moois natuurlijk niet nalaten een wat ironische vraag te stellen en gelijk ook maar het antwoord te geven.”En wie zouden dat nou eigenlijk echt betaald hebben? Wij dus! Door ons door Hoffmann te laten prikken en door Hoffmannpilletjes en poedertjes te slikken”. Om direct relativerend toe te voegen dat ze voor dat bedrag natuurlijk ook een leuk oligarchenjachtje had kunnen aanschaffen maar nu in plaats daarvan wel een prachtig cultuurcomplex realiseerde dat ook nog eens vrij toegankelijk is.

klein stukje van het park

en natuurlijk is er horeca met prachtige uitzichten

nog meer horeca

Want dat is een hele grote plus voor Maja. Het nieuwe park kun je zo binnenlopen. Een park met honderden net aangeplante maar al verduveld grote bomen. Want kleine boompjes die nog flink moeten doorgroeien voor ’t wat is, nee, daar deden ze niet aan. De nieuwe, gigantisch grote parkeerplaats in de buurt is ook vrij. Voor de exposities in La Tour en andere gebouwen hoef je alleen maar op de website https://www.luma.org/fr/arles.html  je toegangsbiljet kosteloos te reserveren. Om bij de entree door een legertje jonge mensen enthousiast begroet en voorzien te worden met allerlei nuttige informatie. “Daar kunnen ze bij Museum Voorlinden in Wassenaar nog wat van leren”, zo ging door me heen. Voor dat kunstspeeltje van de ook behoorlijk rijke Joop van Caldenborgh, een prachtig  kunstspeeltje trouwens, betaal je bijna €20 toegang. En houd je Museumkaart en Rembrandtpas maar gewoon op zak. Niet geldig. Maar ja, het vermogen van Joop wordt dan ook geschat op slechts een schamele €800 miljoen. Elke extra stuiver is dus van harte welkom. Maar dat terzijde.

Die La Tour is absoluut indrukwekkend, zowel van buiten als van binnen.

uitzicht vanaf La Tour op het oude Arles

levensgezel leeft zich, net als ik, uit met fotograferen, let op de weerspiegeling bovenin vanwege een reusachtige spiegel in het plafond

Frank Gehry heeft zich ook helemaal kunnen uitleven, met zelfs nog een glijbuis

prachtig toch, al die blokken?

De kunst is natuurlijk de keuze van Maja Hoffmann. Niet altijd mijn keus. Maar ja, de kunstwereld bestaat nu eenmaal uit vele parallelle universums. Hier een paar indrukken ervan, verspreid door La Tour.

hier een paar foto’s van kunst die me nog wel aansprak

bij de liften een muur van uitgekristalliseerde zoutblokken

deel van het trappenhuis

kunst in het park

Eigenlijk was mijn plan nu gelijk door te schrijven naar een soortgelijk groots project, even buiten Arles. Alleen wat eeuwtjes ouder. Maar dat gaat ’t niet worden, te veel. Vandaar dus een snelle ‘deel I’ in de titel erbij getikt met nog een klein opgetild sluiertipje tot slot.

Want ook een project dat indirect mee tot stand kwam via de penningen van de gewone mens.  Niet door lichamelijk geabsorbeerde pillen, poeders en prikken maar door een in de geest diep doorgedrongen devotie. Welk project ik bedoel? De Montmajour.

vanaf de toren zicht in de verte op de Montmajour

Oh ja, en Van Gogh speelt ook nog een rolletje. Tot volgende week.

TOOS

It giet oan, maar dan wel in Zeeland + andere kunst en seks gerelateerde zaken

It giet oan! Die legendarische Friese woorden hebben al 25 jaar lang niet meer geklonken. Behalve dan op tv als er weer eens nostalgisch wordt teruggeblikt op de laatste Tocht der Tochten. Daarom voel ik me wel gerechtigd ‘it giet oan’ nu te gebruiken voor een Zeeuws gekleurde vooruitblik. Voor de zo langzamerhand ook best wel legendarische Kunst en Cultuurroute Middelburg. Want begon de eerste editie ervan pas twee jaar na die laatste Elfstedentocht, daarna is ie zonder enige onderbreking wel elk jaar opnieuw doorgegaan! Weer of geen weer, altijd vanaf februari elke maand op de 1e zondag. Elf keer per jaar dus. Zij ’t in 2020 en 2021 met enige van regeringswege opgelegde haperingen. Iets met een virus!

openingspagina van de website van de kunstroute in Middelburg

Maar nu mogen we, ook weer van regeringswege en met in achtneming van een paar niet al te moeilijke coronaregels, lekker weer helemaal los. Met het traditionele februari-thema ‘Zeeuwse Gasten’. Daarbij nodigen routedeelnemers een Zeeuwse kunstenaar uit als mede-exposant in hun atelier of galerie. En dan bij wijze van uitzondering naast de zondag ook op de zaterdag. Dit jaar dus op 5 en 6 februari (van 13-17 uur). Ik ga dit keer voor keramist Marion Kamper uit Wissenkerke.

keramniek van Marion Kamper, kan ’t Zeeuwser?

Dat leek me wel interessant omdat ik met haar erbij twee heel verschillende keramieksferen in mijn atelier kan creëren. Met mijn eigen handbeschilderde keramische borden en vazen die ik maakte in het Italiaanse Gubbio en met de strak geometrische 3-dimensionale keramische objecten van Marion die uitnodigen tot spelen. Want je mag er gewoon aan draaien en schuiven. Je mag er eigenlijk zonder enig probleem een nieuwe vorm aan geven. Echt bijzonder. Kom ’t maar proberen in dat weekeinde van 5/6 februari.

links keramiek van Marion Kamper, rechts van Toos van Holstein

verdraaibaar keramisch object van Marion Kamper

routekaart van de kunstroute, met de vele te bezoeken adressen, te downloaden op de site van de kunstroute

Deze week ben ik met levensgezel al bezig geweest met de absoluut noodzakelijke klus van het grondig kuisen van mijn atelier -om dat prachtige Vlaamse woord maar eens te gebruiken- en het gedeeltelijk inrichten ervan. Opdat de objecten van Marion goed gaan uitkomen.

het al vast ingerichte deel van mijn atelier

En mocht je van plan zijn om onze kunstroute te komen bezoeken, het prachtige Zeeuws Museum is gelukkig ook weer open. Net zoals alle andere musea in Nederland.

welkom in het atelier van mijn 18e eeuwse monumentenpakhuis

’t Moet me toch echt even van het hart dat ik behoorlijk pissig ben geweest over dat regeringsbesluit van enkele weken geleden. Zogenaamde doorstroomlocaties als IKEA en de Bijenkorf mochten wel open en musea, ooit ook als doorstroomlocaties aangemerkt, niet. On-be-grij-pe-lijk!!! Dat zou volgens minister Kuipers te maken hebben met het zoveel mogelijk inperken van verkeersbewegingen. Mijn god! Heb je ooit de elke dag volle parkeerplaatsen gezien bij welke IKEA-vestiging dan ook? Een absolute gotspe! Volkomen terecht dat onze cultuursector eindelijk,eindelijk in opstand kwam. Met tot nagelstudio’s en kapsalons omgetoverde theaters en musea waar je zowel lichamelijke als hersengymnastiek kon doen of een kunstmarathon kon lopen. Wat me wel opviel was dat er, voor zover ik weet,  nergens bordelen in de musea werden ingericht om de deuren open te kunnen gooien. Want de sekswerkers mochten er officieel ook weer op los gaan. Gewoon 10 m² vrijmaken, uitgaande van 5 m² per persoon bij een duo. Daar waren toch beslist wel interessante variaties op te bedenken geweest. Maar dan blijkt dat de cultuursector toch best een heel nette sector is die de afgelopen tijd veel te weinig een echte vuist heeft gemaakt. Een les voor de toekomst? Misschien toch maar een grotere mond in een wereld waarin de hardste schreeuwers vooraan staan?

Maar goed, het culturele en kunstzinnige leven wordt godzijdank weer wat vrijer. Toch wil ik je tot leringhe ende vermaeck nog deze vlijmscherpe video van de bekende cabaretier Pieter Derks  voorschotelen. Echt tot het einde uitkijken en luisteren!

Oh ja, en dan nog iets betreffende dat thema ‘Zeeuwse Gasten’. ’t Ziet er naar uit dat we dat thema volgend jaar breder gaan trekken. Waardoor het mogelijk wordt ook kunstenaars van buiten Zeeland als gast uit te nodigen. Dus mocht iemand denken ‘hé, dat lijkt me wel wat’, aarzel niet. Ik sta altijd open voor nieuwe ideeën en kunstavonturen. Tot volgende week.

TOOS

In afwachting van ………

Bijgaande foto is een uitsnede van een mixed media kunstwerk van mij met de titel ‘In afwachting’. Dat leek mij een mooie,metaforische afspiegeling van de gemoedstoestand van velen van ons aan het begin van dit nieuwe jaar 2021. In ieder geval geeft het mijn gevoel weer. Want wat wacht ons na dat krankjorume jaar 2020? De vaccinatie waar de meesten naar uitzien? Wanneer gaat dat gebeuren? Opdat we weer het leven kunnen oppakken waar we zo aan gewend zijn. Wanneer kun je weer een winkel inlopen zonder gezichtsmasker? Wanneer kunnen we weer gewoon naar het theater? Of naar de bioscoop? Wanneer kun je weer spontaan naar een museum? Of gewoon een galerie inlopen? En bovenal natuurlijk, wanneer kunnen we elkaar weer normaal ontmoeten? Thuis, in het restaurant, in het café. Iets dat een jaar geleden heel normaal was, is nu ineens uitzonderlijk. Wanneer gaan we elkaar weer normaal begroeten en niet op die kunstmatige manieren van nu?

Ik wens iedereen toe dat in de loop van dit jaar ons ‘normale’ leven weer op gang kan komen. Met daarbij toch ook de hoop dat er maatschappelijk een en ander gaat veranderen  op grond van allerlei wijze lessen die we met z’n allen hebben kunnen leren in 2020. Dan houden we aan het coronavirus ook nog iets positiefs over.

Ik wens jullie hoe dan ook een goed, mooi, gezond en kunstzinnig 2021 toe. Tot volgende week!

TOOS

’t Kan slechter dan lekker aan de gang zijn in Nice

het gebouw in Nice met daarin mijn atelier/appartement met de markt voor de deur

Een paar weken retraite in Nice is geen slechte bezigheid. Nu zeker niet. Want er staan een paar grote projecten te wachten dit jaar. Projecten die bij de voorbereiding om de nodige rust en concentratie vragen. En in Nice vind ik die makkelijker dan in Middelburg waar allerlei kunstruis op mijn lijn zit. Me daarvoor afsluiten lukt hier veel beter.

Wat die projecten dan wel zijn? Allereerst een nieuw boek.

aan het werk voor mijn nieuwe Grote Boek

Alweer een flink aantal jaren geleden kwam er een groot, dik boek uit over mijn schilderijen met op de rug overduidelijk het Romeinse cijfer I. Natuurlijk de indicatie dat ooit deel II zou verschijnen. Nu is dat zover. Maar dat vergt veel denkwerk, redactie en overleg. Welke schilderijen, beelden en steendrukken moeten er in komen? In welke volgorde? Welke teksten? Wie gaan die schrijven? Waar gaat ’t gedrukt worden? Om over het lettertype nog maar te zwijgen. Begin oktober moet dat boek van meer dan 200 pagina’s er volgens de planning zijn. Werk aan de winkel dus in mijn rustgevende Niçoise atelier en appartement.

aan de lunch in de lentezon

Dat ligt dan wel weer in het bruisende hart van het Libération-quartier. Met de dagelijkse markt voor de deur, de zeer frequente tram om de hoek, de beroemde Promenade des Anglais op 20 minuten loopafstand voor het geval ik die tram niet neem en een zeer ruime keus aan bars en restaurants binnen een straal van 150 meter. Voor de af en toe noodzakelijke onderbreking van mijn werkzaamheden en ter aangename verpozing is het dan ook geen enkel probleem  een zonnig terras te vinden waar ’t met een vriendin goed lunchen is. Te midden van heel veel Fransen. Want die lunch in Frankrijk is natuurlijk wel een cultuuruiting van de heilige soort. Maar daarna is ’t weer werken geblazen.

Aan nog een tweede groot project. Mijn ’70-Series’.

werk voor mijn ’70 Series’

Een paar reeksen van 70 kleine werken: olieverven en dibonds. Allemaal 20 bij 20 cm. Ook die ’70-Series’ gaan in oktober in première. Tegelijk met dat Toos van Holstein Deel II. Een datum is ook al geprikt: zondag 6 oktober in de grote ruimtes van Galerie Peter Leen in Breukelen. Zet ’t maar in je agenda, want dat gaat een leuk feestje worden. Reken trouwens maar dat én dat boek én die ’70-Series’ hier voor die tijd nog wel vaker ter sprake gaan komen.

Dat ik ’t toch niet kan laten om tussendoor ook nog kunstuitingen van anderen te bezoeken? Ach, dat zit nou eenmaal in mijn nieuwsgierigheidsgenen. Als ingeschrevene hier kan ik, als een soort halve Niçoise, met een speciaal pasje alle gemeentelijke musea vrij bezoeken. Zoals hier de Galerie des Ponchettes, gelegen aan die al genoemde wereldbekende Promenade.

dav

Met dit keer een uitgebreide installatie van aan elkaar genaaide, kleurig verweerde doeken. Best esthetisch en interessant om te zien. Ook omdat ik zelf, als artist in residence, in 2008 iets dergelijks creëerde  met grote, bedrukte en beschilderde banners in een kunstruimte in Peking.

mijn banners in Peking

Die banners gaan deze zomer trouwens een soortement vervolg krijgen in de prachtige oude Italiaanse stad Gubbio in Umbrië. Een derde groot project dit jaar. Maar dat is weer een ander, nog toekomstig verhaal. Tot volgende week.

TOOS

Museum Musiom met ook mijn werk in de kerncollectie

Hoeveel van alle dode en nog levende Nederlandse kunstenaars zouden wereldwijd, of zelfs alleen maar in Nederland,  in een museum hangen? Werk van hun hand dan natuurlijk, niet zij zelf. Ik schat zo in dat dit maar een heel klein percentage is. Ga maar na. Tegenwoordig studeren er per jaar vele, vele honderden af aan de kunstacademies. Per jaar dus! Die komen echt niet allemaal in een museum terecht. Want daar gaat in de loop der tijden een selectie aan vooraf die o.a. sterk beheerst wordt door trends. Door de waan van de dag en die van museumdirecteuren en bijbehorende kunstcuratoren. Klein klassiek voorbeeldje? Frans Hals (1582-1666), wereldberoemd toch? Maar wel helemaal uit na zijn leven tot hij ineens een soort afgod werd voor de  Franse impressionisten in de tweede helft van de 19e eeuw. En nu? Zie het Frans Hals Museum in Haarlem.

Daarom zijn een paar enthousiastelingen in Amersfoort een eigen museum begonnen. Het ‘Musiom, huis voor hedendaagse kunst’. Een museum bedoeld voor kunstenaars geboren rond 1950. Want velen uit die tijd hebben zich nooit in een hokje laten stoppen, zich nooit aan heersende kunst en museumdirecteurentrends aangepast. Ze zijn gewoon helemaal hun eigenste gang gegaan, hebben door de kwaliteit van hun werk een mooie carrière opgebouwd maar zijn nooit doorgedrongen in het gesubsidieerde museale  circuit. Te on-Cobra of te weinig abstract expressionisme of veel te figuratief. Of geen verwantschap met min of meer onbegrijpelijke kunstperformances en installaties. Enzovoort. Niet passend dus in het aankoopbeleid van de grotere musea. Gewoon te eigenwijs en teveel werkend vanuit hun eigen fantasie, vanuit hun eigen beleving.

voorkant van het Musiom

Op die manier is een kunstenaarsgeneratie die juist volwassen werd in de roerige jaren 60 en 70 en die zich niets aantrok van stromingen nooit museaal aan bod gekomen. Allemaal individualisten die zich niet lieten vangen in een kunsthokje. Nee, ze waren gewoon allemaal apart allemaal hun eigen kunststroming. Maar wel op zo’n manier dat een deel van hen nationaal en ook internationaal bekendheid kreeg. Met als gevolg dat ze bij heel veel particulieren hangen en staan met hun schilderijen en beelden. Omdat heel veel ‘gewone’ kunstliefhebbers wel wat zagen in hun werk.  En vergeet ook niet bepaalde bedrijfscollecties die eigenwijs hun gang gingen met verzamelen.

deel van de huidige expositie in het Musiom

met kunstenaar Hans Vanhorck, een van de initiatiefnemers, kijkend naar een werk van mij voor de kerncollectie

Het Musiom (www.musiom.art) aan de Stadsring 137 in Amersfoort springt nu in dit museale gat. Waarbij ik mag meespringen. Want vorige week bracht ik er wat schilderijen heen die deel gaan uitmaken van de kerncollectie. Samen met werk van bijvoorbeeld Hans Vanhorck, Richard Smeets, Poen de Wijs, Saskia Pfaelzer, Sjer Jacobs, Ad Arma, Arvee en Jan van Lokhorst. Allemaal kunstenaars met een mooie carrière en vaak ook nog volop bezig in de kunst. Daar ben ik best een beetje trots op.

met Hans Vanhorck voor een werk van Richard Smeets

Elke drie à vier maanden is er in het Musiom weer een nieuwe expositie te zien van enkele van de Musiom-kunstenaars aangevuld met een keus uit die kerncollectie. Wanneer ik aan de beurt ben? Reken maar dat ik dat hier meld. Tot volgende week.

TOOS

Honderd miljoen dollar voor dat beeldje? Oké, pak maar in!

Giacometti in Galerie Lympia, Nice

Ik heb in twijfel gestaan. Wel of niet voor een korte trip naar Londen. Want in kunstbladen en op kunstsites valt  ’t maar met moeite over het hoofd te zien, de grote overzichtstentoonstelling van Giacometti in het Tate Modern in Londen. En die heerlijk vreemde kunstvogel Alberto Giacometti  (1901-1966) is een lievelingsartiest van me. Zeker sinds ik in 1994 zijn werk voor het eerst ‘live’ zag bij de Fondation Maeght, een prachtig museum in Saint-Paul-de-Vence even boven Nice.  Daar staan permanent een aantal beelden van hem. Die beslissing over Londen had ik overigens toch nog maar even voor me uitgeschoven. En dat kwam plots ook heel goed uit.

Giacometti bij zijn beelden in Fondation Maeght

Want zo lees ik tijdens mijn recente verblijf in Nice ineens dat daar bijna bij mij om de hoek, nou ja, heel veel bijna dan, ook een expositie van Giacometti is geopend. En niets daarvan dus in die kunstbladen en op die kunstsites. Een Angelsaksisch staaltje van Brexit-kunstdiscriminatie! Dan is de PZC van de Côte d’Azur, de Nice Matin, toch maar weer een nuttige informatiebron. Even terzijde voor de niet-Zeeuwen, die aloude PZC is de Provinciale Zeeuwse Courant die met een viertal verschillende edities de nog steeds heersende eilandengeest van Zeeland voortreffelijk weet te benadrukken.

Wat bleek in de Nice Matin? Er was bij de oude haven pas een nieuw museum geopend. De Galerie Lympia. Twee honderden jaren oude gebouwen die in hun bestaan al hadden gediend als pakhuis, gevangenis of badhuis waren omgetoverd tot een kunstcentrum. Jammer genoeg niet door de stad Nice zelf, maar door het Département. Waardoor ik er niet gratis naar binnen kon.  Alle Niçoise gemeentemusea zijn namelijk gratis toegankelijk voor inwoners mits in bezit van het juiste pasje. Maar het Département des Alpes-Maritimes doet daar niet aan mee. De begroting zal wel net zo krap zijn als die van de provincie Zeeland.

de haven lang geleden, met het gebouw met de klok en de lange muur rechts ervan, nu samen Galerie Lympia

zoals nu, met Galerie Lympia

Maar dat betalen had ik er wel voor over. Geheel terecht, zo bleek. Het Tate Modern? Hoeft niet meer. In samenwerking met de Fondation Giacometti uit Parijs was een heel mooi overzicht gemaakt van werk uit Giacomett’s laatste vijf levensjaren. Hoe groot de verzekeringssom is die ze daarvoor hebben moeten betalen? Geen idee! Maar goedkoop zal ’t niet zijn geweest. Ga maar na, in de top-tien van duurste beelden ooit komt Giacometti veelvuldig voor. Met zelfs plaats 1 en 2 noteringen door rammelende geldbuideltjes gevuld met respectievelijk zo’n 140 miljoen en 100 miljoen US dollars. Volstrekte waanzin natuurlijk, zulke bedragen voor kunst. Maar ja, je hebt dan wel een beeld van Giacometti. Best interessant om aan je vriendjes te laten zien. Toch?

Alberto zelf zal dit nooit hebben kunnen bevroeden. Hij werd tijdens zijn leven wel steeds bekender, maar zat eigenlijk ’t liefst in zijn maar 25 vierkante meter grote, rommelige Parijse atelier. Tekenend, schilderend  en eindeloos werkend in gips en klei aan zijn uiterst langgerekte menselijke figuren en gezichten.  Later een inspiratiebron voor heel veel kunstenaars.

Giacometti in zijn atelier

schets door Giacometti van zijn atelier

Uren moesten zijn modellen in dat vaak koude atelier poseren. Niet, naar zijn eigen zeggen, om ze te boetseren zoals je ze zag maar om weer te geven hoe ze als persoon waren. In eerste instantie gaven vooral zijn broer Diego en zijn vrouw Annette zich over aan die onvermijdelijke procedure. In zijn laatste levensjaren kwamen daar vriend Eli Lotar en een nieuwe vlam, de 20-jarige Caroline, bij. Zogezegd de oude bok en het groene blaadje. Maar zij verleidde hem er in ieder geval ook toe om veel meer uit dat donkere atelierhok te komen. Samen lekker toeren door Parijs. In die mooie sportwagen die hij voor haar had gekocht. Dat dan weer wel. Misschien zelfs nog wel een kostenpost voor de Franse belasting. Want vanuit die auto maakte hij ook nog schetsen van de stad.

foto’s van de expositie in de twee gebouwen

Wat ik altijd heel knap vind van Giacometti is dat de koppen van zijn modellen die hij al deformerend heel langgerekt zat te creëren direct herkenbaar zijn. Daarin toont zich de grote kunstenaar. Want probeer een sterk overdreven lichamelijke deformatie maar eens esthetisch aanvaardbaar en daarnaast ook nog realistisch te laten overkomen. Dat is razend moeilijk.

afbeeldingen van Annette, de vrouw van Giacometti

afbeeldingen van vriend Eli Lotar

Echt een museumaanwinst voor Nice, die Galerie Lympia. Sowieso vanwege de bijzondere Giacometti-expositie. Want hoe vaak zal ’t voorkomen dat te gelijkertijd zijn langste beeld en zijn kleinste samen worden geëxposeerd? Dat laatste van maar een paar centimeter hoog kun je eigenlijk niet eens goed kunt bekijken, zo petieterig. En dan te bedenken dat hij er eindeloos mee bezig is geweest.

kleinste beeldje van Giacometti

hoogste beeld van Giacometti

Maar ook gebouw en ligging zijn heel aantrekkelijk. Je loopt het museum uit en kunt gelijk neerstrijken op een van de terrasjes aan die levendige, mediterraan gekleurde haven. Met ook nog het dagelijks af en aan varen van de veerboten naar Corsica en Sardinië vlak voor je neus. Tot volgende week.

TOOS

TEFAF, het grootste commerciële, tijdelijke museum ter wereld

Vorige week liep ik helemaal verlekkerd rond  op de TEFAF. Die jaarlijkse, wereldwijd bekende kunstbeurs in Maastricht waar bijna de helft van de 75.000 bezoekers buitenlands is. Een beurs met kunst van 7000 jaar geleden tot nu. Eigenlijk één groot museum, zij ’t dat alles wat er hangt, staat en ligt te koop is.

Daarvoor moet je dan wel een heel dikke portemonnee meenemen of een diamanten credit card. Wat te denken van een net ontdekt schilderijtje van de jonge Rembrandt.

de net ontdekte Rembrandt

Of van een zeldzaam, zo te zien niet afgemaakt middeleeuws gebedenboek met prachtige miniaturen van de kunstzinnige gebroeders Van Limburg uit 1407 dat een paar jaar geleden opdook. Zes of zeven nullen met een of ander  getalletje ervoor, ga daar maar vanuit.

getijdenboek van de gebroeders van Limburg

Roeland Saverij, bloemstilleven, 1615

Oh ja, en dan vergeet ik nog het bloemstilleven van Roeland Saverij uit 1615 dat door het Mauritshuis werd aangeschaft voor € 6,5 miljoen. Of wil je misschien een koopje? Een pianostoeltje van ontwerper Gerrit Rietveld voor slechts € 195.000! Zo’n soort beurs dus. En zo’n soort museum.

 

Ook geen goedkoop museum trouwens. Veertig euro entree. Maar ik had vrijkaartjes via een bevriende galerie. Dat scheelt toch gelijk een leuk slokje op een borrel. Jammer genoeg golden ze niet voor de openingsavond. Die is tegenwoordig voorbehouden aan voornoemde dikke-beurzen-cliënten en de kunstbobo’s dezer aarde . En zelfs daar geldt al een strikte pikorde. Zo heb je niet alleen een preview voor de officiële opening begint, er is ook al een pre-preview. Ik heb het idee dat de pikorde wordt bepaald de lengte van de limousine waarmee je komt voorrijden in combinatie met de grootte van de privéjet waarmee je landt op Maastricht-Aachen Airport. Die vliegen daar de hele week af en aan, vooral op de openingsdag.

 In de jaren 90 was dat alles toch eenvoudiger. Toen was ik een keer uitgenodigd voor de opening, ’s avond vanaf 6 uur. En één beeld daarbij staat me nog steeds helder op het netvlies gebrand. Met levensgezel op weg van Eindhoven, waar ik toen nog woonde, naar Maastricht peuzelden we in de auto al vast een boterhammetje op ter maagvulling. Op de beurs liepen al heel wat bezoekers rond. Vooral heel veel gesoigneerde heren in grijzige maatkostuums en feestelijk opgetuigde dames die kort daarvoor nog bij de kapper hadden gezeten. Je hoorde Engels, Frans, Duits, Italiaans, absoluut een internationaal gezelschap. In de gangpaden stonden her en der grote langwerpige tafels met, naar ik aannam, etenswaar. Omdat er grote, damasten tafellakens overheen lagen kon je namelijk niet zien wat zich daaronder bevond. En nu dat beeld. Toen die lakens om klokke zeven werden verwijderd stortte de fine de fleur de l’Europe zich op het aldaar getoonde exquise voedsel alsof ze door dagen vasten uitgehongerd waren. Zagen die tafels er bij aanvang nog als culinaire kunstwerken uit, een kwartier later waren het voedselruïnes. Eén groot slagveld aan etensresten. Ik heb ’t verbijsterd waargenomen. Echt tenenkrommend. En door de plaatsvervangende schaamte heb ik zelf geen hap meer tot me genomen. Ik had ten slotte in de auto al die boterham met kaas verorberd.

 Ik neem aan dat ’t tegenwoordig door de spreiding bij de opening anders gaat. Pre-preview met de eerste gretige, voorrang hebbende kopers. Dan de preview met geïnteresseerden en kooplustigen van wat lagere maar nog altijd hoge orde. En ten slotte de officiële opening met museumdirecteuren, tentoonstellingscuratoren,  verzamelaars en andere bobo’s van allerlei kunstinstituties als genodigden. Zo’n 10.000 in totaal, die eerste dag, volgens het persbericht. ’t Zou eigenlijk best een studie waard zijn om na te gaan in hoeverre de TEFAF het beeld bevestigt dat tegenwoordig in diverse economische studies naar voren komt. Namelijk dat het verschil tussen arm en rijk op onze aarde de laatste decennia weer duidelijk toeneemt. Maar dat is een heel ander verhaal.

Hoe dan ook, ik heb genoten van de kunst. Griekse en Romeinse beelden en beeldjes of de resten daarvan. Prachtige oud-Chinese kunst. Middeleeuwse veelluiken. De prachtigste miniaturen in perfect bewaard gebleven middeleeuwse handschriften. Natuurlijk ook navolgers van Jeroen Bosch in het kader van zijn grote tentoonstelling in Den Bosch.

Allicht ook de 17de eeuwse oude meesters, ooit de core business van de TEFAF.

En niet te vergeten de moderne en hedendaagse kunst. Ooit in de jaren 90 voorzichtig begonnen met een tiental stand wordt daarmee nu al bijna een kwart van het beursoppervlak in beslag genomen. Noem een beroemde kunstenaarsnaam en die hangt er. Picasso kon je niet eens ontwijken, al zou je dat hebben gewild. Ook zelfs al hedendaagse installaties. Kleren van de keizer waarmee ze beter gelijk kunnen stoppen. Zonde!

Echt dus één groot, gigantisch museum waar ik van half twaalf ’s morgens tot sluitingstijd om 7 uur heb rondgedwaald. Met als gevolg wel behoorlijk brandende voetjes. Maar voor de kunst moet je wat overhebben. Tot volgende week.

TOOS

Minimal art in een minimaal blogje

Zoals ik vorige week al meldde is het internet een paar weken even geen onderdeel van mijn leven. Daardoor is een wekelijkse uitgebreide blogaflevering  enigszins problematisch. Maar een heel kort, van te voren klaargezet blogje is geen probleem. Daarom leek ’t me wel leuk die paar weken op te vullen met een uitspraak over de kunst en wat foto’s. Hierbij dus.

Hilton Kramer, Amerikaans kunstcriticus (1928-2012):

“Des te minimaler de kunst, des te maximaler de uitleg.”

Die uitspraak is me uit het hart gegrepen. Goeie kunst spreekt genoeg voor zichzelf en al die uitgebreide, conceptuele en onbegrijpelijke kunstuitleg? Daar ga ik geen uitleg over geven!

Jan Schoonhoven (1914-1994)

Wat me gedurende de laatste paar jaar wel opvalt is dat de zogenaamde minimal art weer aan een revival bezig is op kunstbeurzen en in bepaalde galerieën.

Donald Judd (1928-1994)

Tot volgende week.

TOOS

35 Miljoen duur? Ach, alles is relatief!

In gesprek met bevriend galeriehouder op de PAN

Vorige week was ik nog in Amsterdam op de PAN. De Nederlandse en eenvoudiger pendant van de dure wereldbeurs TEFAF in Maastricht. Dus antiek in allerlei soorten, schilderijen van oude meesters en werken van hedendaagse kunstenaars. Eigenlijk was ik van plan daarover iets te schrijven. Want op de hedendaagse kunstbeurzen zijn allerlei ontwikkelingen gaande die duidelijk te maken hebben met het feit dat kunstkopers tegenwoordig hun portemonnee of creditcard wat minder snel tevoorschijn halen dan kunstverkopers eigenlijk wel graag zouden willen.

Georgia O’Keeffe, Red Hills, verkocht voor €35 miljoen

Georgia O’Keeffe op jongere leeftijd

Maar toen kwam er ineens het nieuws dat in New York een schilderij van Georgia O’Keeffe was geveild voor, omgerekend vanuit dollars, 35 miljoen euro. Daarmee werd ze zomaar ineens de duurste vrouwelijke kunstenaar op onze aardkloot. Niet dat ze er zelf nog veel aan had. Want Georgia stierf in 1986, op de gezegende leeftijd van 98 jaar. Maar ze is al heel lang een van mijn favoriete kunstenaars. Een dijk van een wijf zogezegd. Dus daarom dacht ik “geen PAN maar Georgia O’Keeffe”. Die PAN is er volgend jaar ten slotte ook weer.

Een dijk van een wijf dus, zeker door haar schilderijen die ik hier en daar door deze aflevering strooi. Maar ook omdat ze in haar leven aardig wat strijd moest leveren om aan de kunsttop in Amerika te komen. Dat was in de eerste helft van de 20ste eeuw voor vrouwen beslist minder vanzelfsprekend dan voor mannen. Ga maar na, pas eind 19de eeuw was het voor vrouwelijke kunstenaars enigszins normaal geworden op de academies het mannelijk naakt te mogen tekenen en schilderen. Leidinggevenden, mannen dus, vonden dat ze die tere vrouwelijke ziel daartegen toch echt in bescherming moesten nemen. Over die strijd van de vrouwen zijn heel wat kunstverhalen te vertellen. Maar dat is misschien iets voor volgende keren.

Toen Georgia in de jaren 20 begon met het heel vergroot te schilderen van bloemen of delen daarvan brak de hel los in behoudende kunstkringen. Want wat ze schilderde deed die mannen toch wel heel erg aan bepaalde vrouwelijk lichaamsdelen denken (zie hiernaast). Tja, en dat kon natuurlijk niet, dat was pornografisch. Kijk, dat mannelijke kunstenaars het vrouwelijk naakt op allerlei manieren exploiteerden in hun werk was logisch. Daarvoor waren ze ten slotte man. Maar als een vrouw erotische beelden maakte, althans in mannelijke ogen? Dan waren ze wel van god los. O’Keeffe  werd zelfs afgeschilderd als ‘een door sex geobsedeerde nymfomane’. Zelf heeft ze altijd ontkent dat haar werk een erotische inslag zou hebben. Dat verzon men maar. Zelfs toen in de jaren 70 de feministische beweging in Amerika haar kunst annexeerde en ook duidelijk in het seksuele vlak probeerde te trekken, protesteerde ze. Als de altijd onafhankelijk denkende kunstenaar weigerde ze in deze mening mee te gaan.

Museum van Georgia O’Keeffe in Santa Fe

Overigens maakte ze ook heel ander werk dan die bloemen. Werk geïnspireerd door de natuur van de staat New Mexico waar ze jaren woonde en ook een eigen museum heeft in Santa Fe. Zelf heb ik die schedels ook zien liggen in de woestijn daar in dat deel van de USA. Amerikaanser kan bijna niet. Regelmatig kom je daar bij ranches zo’n koeienschedel tegen, gespijkerd aan het toegangshek. Dat heeft ook bij mij tot inspiratie geleid voor een schilderij dat nu ergens in Amerika hangt.

Georgia O’Keeffe, Cow Skull, Red, White and Blue

Toos van Holstein, Hades

Natuurlijk is die 35 miljoen belachelijk veel. Dat soort bedragen slaat nergens meer op. Maar het doet me toch wel veel plezier dat “mijn” Georgia O’Keeffe nu de vorige vrouw met het recordbedrag zeer ruim heeft overtroffen. Dat was Joan Mitchell (1925-1992) die “maar” zo’n 10 miljoen euro haalde met het soort werk zoals hieronder.

 

 

Joan Mitchell, Granders carrieres

’t Is maar waar je van houdt. Tot volgende week.

TOOS

www.toosvanholstein.nl

http://www.toos.biz/

YouTube http://bit.ly/ij4Pag

Facebook http://www.facebook.com/TOOSvanholstein

Het Nationaal Muiseum

logo van Muiseum

Ben ik een beetje spellingsblind aan het worden? Muiseum? ’t Is toch museum? Nee hoor, die i extra staat helemaal op de goeie plek. Een museum dus van, voor en door muizen? Nou, in ieder geval wel met muizen. Maar wees gerust. Het is niet zoals ik een aantal jaren geleden in een tempel in India meemaakte. Een tempel, gewijd aan die diertjes, waar je alleen met blote voeten naar binnen mocht. Dan kon je ze lekker over je voeten laten lopen. Het krioelde er namelijk van de muizen op de tempelvloeren. Een heel speciale ervaring! Niks voor mensen die direct bovenop een stoel klimmen als ze een muis gewaar worden. Maar in dit Muiseum is dat beslist ook niet nodig. Alle muizen daar zijn namelijk gewoon heel erg tam en lief want heel erg plat en bewegingsloos stevig ingeklemd.  In kaders van 7 bij 7 cm. En als ze soms al driedimensionaal zijn, kunnen ze ook niet bewegen. Zielig? Valt best mee. Het zijn namelijk kunstmuisjes.

het nog virtuele Nationaal Muiseum

Een paar jaar geleden kwam Gerard van Hoogenhuyze op het idee een museum op te richten waarin alleen afbeeldingen van muizen mochten komen te hangen. En dan ook alleen nog op doekjes van 7 bij 7 cm of in kubusjes met ribben van dezelfde afmeting. Met dat idee begon hij kunstenaars te benaderen. Wilden die eventueel gratis zo’n muis maken voor het Nationaal Muiseum? Een museum trouwens dat nog alleen in zijn gedachten bestond. In de tussentijd hebben zo’n 300 kunstenaars een gratis muizenbijdrage geleverd, waaronder ook ik. Want dit vond ik zo’n origineel en creatief idee dat ik graag op het verzoek in ging. Nou zijn muizen niet echt groot, maar ze persen in een vierkantje van 49 vierkante centimeters? Mijn muis vond dat eigenlijk ook wat klein dus heb ik hem/haar, ik heb geen gender-onderzoek laten doen, maar flink laten brullen.

The mouse that roared

Want voor de titel van het schilderijtje moest ik namelijk denken aan “The mouse that roared”, de gelijknamige, komische film die rond 1960 in de bioscopen draaide. Met de grote komiek Peter Sellers in een dubbelrol als hertogin en als legeraanvoerder van een heel klein staatje in de Alpen dat de oorlog verklaard aan de VS.

Alle tot nu toe gecreëerde muizen staan op de website http://amusesmouseion.wix.com/amuses-mouseion maar een werkelijk bestaand Muiseum is er nog niet. Zoiets heeft namelijk heel wat muizenpootjes in de aarde. Kijk maar eens op die site en bewonder de verscheidenheid aan muizenafbeeldingen. Echt niet te geloven. Tot volgende week.

TOOS.

www.toosvanholstein.nl

http://www.toos.biz/

YouTube http://bit.ly/ij4Pag

Facebook http://www.facebook.com/TOOSvanholstein

Wat zouden middeleeuwers vinden van Pompidou-Metz?

Ik ben een groot liefhebber van de middeleeuwse gotiek. En dan vooral van de kathedralen uit die tijd. Als er ergens zo’n machtig gebouw boven een stad uittorent , moét ik er gewoonweg heen. In het noordelijk deel van Frankrijk kan ik mijn hart dan ook helemaal ophalen. Echt ongelooflijk wat de bouwmeesters van die tijd, zo ongeveer vanaf het jaar 1200, gepresteerd hebben. Gewoon bouwmeesters dus, want de architecten moesten nog worden uitgevonden. Ambachtslieden, vaak van vader op zoon, met een heel goed oog voor verhouding en esthetiek. Toen, in die van christendom doordrenkte tijden, bouwden ze gewoon de hoogte in ter ere van hun God. En natuurlijk ook, maar dan wat bedekter, van die van de plaatselijke kerkbestuurders en gegoede burgerij die het van groot belang vonden dat hun toren toch hoger was dan die van concurrenten. God regeerde in plaats van het grote geld. Alhoewel? Over die wereld heeft  Ken Follett een paar interessante boeken geschreven, Pilaren van de Aarde (Pillars of the Earth) en Brug naar de Hemel (World without End). Aanraders wat mij betreft.

 

Maar goed, die kathedralen dus. Toen ik laatst in Straatsburg moest zijn, reden we langs een hele mooie. Die van Metz. Die zie je vanaf de autoroute al overduidelijk liggen. Moderne architecten en politieke stedenbouwers zouden ’t nu in dat taaltje van hun hebben over   “een stedelijk icoon” of “een statement” of “een architecturale sculptuur om je stad mee op de kaart te zetten”.  Gewoon voor het algemeen belang natuurlijk, dat spreekt voor zich! Interessant is daarom dat een paar jaar geleden Metz er zo’n modern “statement” bij kreeg. Een dépendance van het Pompidou in Parijs. Het Pompidou-Metz. Tja, en als ik dan toch in de buurt ben!

Dat Pompidou-Metz staat er inderdaad als zo’n architecturale sculptuur. Zo’n vreemde vorm  waar architecten zich, dankzij alle moderne bouwtechnieken, helemaal op kunnen uitleven. Bij nieuwe musea is dat zelfs een absolute noodzaak. Kijk maar naar wat er op onze wereld de laatste tientallen jaren aan waanzinnig gevormde kunstgebouwen is bijgekomen. Niet altijd even esthetisch vind ik, wel interessant. Dat geldt ook in Metz.

Naast de expositiezalen was er één ruimte die ik extra interessant vond. Een grote uitbouw met een gigantisch raam dat vanuit dit moderne “icoon” direct uitzicht biedt op dat middeleeuwse icoon, de kathedraal. Een mooie vondst, die directe link van nieuw naar oud.

Maar ook in die Cathédrale Saint-Étienne de Metz heb je dat. Want daar zie je niet alleen nog gebrandschilderde ramen uit de 14de eeuw, maar ook de indrukwekkende ramen die Marc Chagall ontwierp in de jaren 1958-1960. Als de zon daar doorheen schijnt, wordt je gewoon overweldigt door de kleurenpracht ervan. Echt een kunststuk. En een link van oud naar nieuw.  Toch mooi, die verbondenheid tussen dat oudste en nieuwste icoon van Metz. Wel kwam de vraag in me op wat een middeleeuwer zou vinden van het Pompidou-Metz als die nu plotsklaps in Metz zou worden gedropt.  Maar ik moet mezelf het antwoord schuldig blijven. Dat weet ik niet. Tot volgende week.

 

TOOS

http://www.toosvanholstein.nl

http://www.toos.biz

YouTube http://bit.ly/ij4Pag

Leven als god in Frankrijk

 Het is een bekende uitdrukking, dat “leven als god in Frankrijk”. Maar ik kan aardig aanvoelen waar dat gevoel over het goede Franse leven vandaan komt. Dat krijg je wel als je regelmatig in Nice verkeert. Dat Parijs in het klein, maar dan op z’n Italiaans.

Nu ook weer. ’s Middags aangekomen met Transavia vanaf Rotterdam en ’s avonds gelijk aan tafel met kunstliefhebbers in diverse soorten en maten op een terras in het bergachtige achterland. Een kunstverzamelend echtpaar had mijn Niçoise galerist Jean-Paul Aureglia, mij en mijn lief, en nog een ander kunstenaarskoppel uitgenodigd. Hun nieuwe huis was bijna klaar, de kunstverzameling hing en dat moest gevierd worden. Met veel champagne en een overvloedige barbecue. En natuurlijk een bezichtiging van hun kunstverzameling. Zo stond ik dan ineens samen met hun voor één van de schilderijen die ze van mij hebben hangen op prominente plekken in de woonkamer.

Loop ik de volgende morgen het Palais de Venise uit, het gebouw waarin zich mijn atelier/appartement bevindt, dan bots ik bijna tegen de markt aan die zich daar dagelijks tot 13 uur bij mij voor de deur en in de omgeving afspeelt. Groenten, fruit, vis, bloemen, wat al niet.

’s Avonds is diezelfde omgeving omgetoverd tot een soort Quartier Latin met een keur aan restaurants. Allemaal met terras natuurlijk. Want vrijwel elke avond is ook een zomerse avond waarbij je tot laat buiten kunt zitten.

Tel daarbij ook nog maar op het strand met de beroemde Promenade des Anglais op loopafstand, net zoals trouwens ook vele musea. Acht gemeentelijke musea telt Nice, naast nog een aantal andere. Normaal zijn die acht vrij toegankelijk. Deze zomer moet je echter €10 toegang in totaal betalen vanwege een circuit van acht exposities die allemaal met Henri Matisse (1869-1954) hebben te maken. Die wereldberoemde kunstenaar die een groot deel van zijn leven in Nice woonde en er ook stierf. Maar daarover een volgende keer.

 Nu ben ik alweer terug in Middelburg. Na vanzelfsprekend een afscheidsetentje met Jean-Paul onder de arcaden van mijn favoriete plein in Nice, place Garibaldi. Leven als god in Frankrijk! Hoezo? Nu moet er echter weer worden gewerkt vanwege komende exposities. Ook daarover meer de komende tijd. Tot volgende week.

TOOS

www.toosvanholstein.nl

www.toos.biz

YouTube http://bit.ly/ij4Pag

Hoe TOOS toch nog in Marseille kwam

 Leven als God in Frankrijk. La douce France. Wie kent niet die uitdrukkingen. Ik kan er wel mee instemmen. Want ook nu weer, in Nice, in mijn appartement/ atelier, bij zomerse temperaturen en een azuur blauwe hemel, voelt ‘t beslist goed. Maar een aantal dagen geleden, eerst met het vliegtuig naar Nice en daarna met de trein naar Marseille, had ik toch goed de smoor in. “La France, pays des grèves”, Frankrijk, land van stakingen, was toen het motto. Want dat is een nationale hobby daar. Altijd eerst staken en daarna eventueel praten. Het omgekeerde dus van wat we in Nederland gewend zijn.

Franse luchtverkeersleiders staken so wie so een paar keer per jaar. Dat hoort gewoon. Maar als je vlucht vanuit Rotterdam daardoor plotsklaps, nadat je al door de controle bent, verandert in een busreisje naar Schiphol en een sterk vertraagde vlucht daar zodat je pas tegen middernacht aankomt in Nice, is dat niet overmatig aangenaam. Als dan de volgende dag ook nog treinbestuurders staken, opnieuw als uiting van de Franse cultuur, en je niet weet of je nog in je besproken hotel in Marseille zult aankomen, is Frankrijk toch even iets minder “douce”. Ondanks die lekkere, onhollandse zomertemperatuur en die strakblauwe lucht. Maar uiteindelijk ging er toch nog één héééle lange trein die ons naar Marseille bracht.

Maar waarom wilde ik naar Marseille? Da’s eenvoudig. Marseille is dit jaar de Culturele Hoofdstad van Europa, ik schreef er eind vorig jaar al eens iets over. Dus was ik eigenlijk wel verplicht om te gaan kijken wat ze ervan hebben gemaakt. Zoals bijvoorbeeld de drie nieuwe musea die er zijn gebouwd, de drie al bestaande die werden gerenoveerd en/of uitgebreid, de kunst in de openbare ruimte en de infrastructuur van de stad die serieus op de schop is genomen.

Op Facebook heb ik al wat foto’s gezet van het MuCEM, één van die nieuwe  architectonische museumhoogstandjes. Echt een paradijs voor fotografen. Kijk er maar eens bij Toos van Holstein als je al op FB zit.

Meer over mijn vierdaagse bezoek aan niet alleen havenstad nummer 1 van Frankrijk maar ook misdaadstad nummer 1 vertel ik graag de volgende keer. Wel heb ik hier al vast een paar sfeerplaatjes bijgevoegd. Tot volgende week.

TOOS

www.toosvanholstein.nl

www.toos.biz

 

YouTube  http://bit.ly/ij4Pag

Van zuidelijke naar noordelijke sferen

Ik ga vandaag even een paar weken terug in de tijd. Want ja, bij zo’n wekelijks blog schiet er soms noodgedwongen wel eens iets bij in als andere zaken voorrang vragen. Zoals dus dat Italiaanse truffelcentrum Norcia en de expositie daar in het Museo Castellino met ook werk van mij. Lees er de twee laatste blogafleveringen maar op na.

Maar die paar weken terug was ik nog druk bezig in een heel ander, vlakker, groener, waterrijker en truffelloos gebied van Europa, met ook een heel andere taal. Friesland namelijk! Ik schreef al eerder over mijn tentoonstelling die er daar zit aan te komen in de middeleeuwse Martinikerk in Franeker. Om er  straks, en dat is eind april, mijn werk goed tot uiting te laten komen, moest er nog wat meetwerk worden verricht. Hoeveel strekkende meters muur hebben de vakken tussen de prachtig grote en oude  grafstenen die er tegenaan staan? Hoeveel werken van welke formaten kan ik daar op een esthetisch verantwoorde manier ophangen?

Ook wilde ik nog rubbings maken op een paar van de grafstenen die in het koor in de vloer zijn verwerkt. Prachtig toch, als je dan van de koster in alle vertrouwen zo’n ouderwets grote sleutel krijgt van de toegangspoort en je gang kunt gaan. In alle rust en in alle stilte in zo’n cisterciënzer bouwwerk van eeuwen geleden. In een behoorlijke kou ook trouwens, zo in de winter! Maar geen gotische kerk natuurlijk zonder een oud café direct om de hoek. Om de bloedstroming weer op gang te krijgen.

En daarna nog op naar Elfstedenstad Workum, naar Galerie Kesk-Art (http://www.kesk-art.com). Waar Sophie en Klaas Elzinga vorig jaar hun galerie startten in een prachtig 17de eeuws patriciërspand, waar politieke goeroe Hans Wiegel de opening toen verrichtte en waar ik een eigen zaal kreeg voor mijn schilderijen. Dat laatste is dit jaar ook weer het geval. Maar dan natuurlijk wel met vers werk. Sjouwen dus en helpen met ophangen.

De start van het nieuwe kunstjaar bij Kesk-Art is intussen geweest. Echt de moeite waard, dat Workum met zijn oude sfeer, het Jopie Huisman Museum en natuurlijk Kesk-Art. Bij de middeleeuwse kerk daar stikt het trouwens ook van de horeca! Tot volgende week.

TOOS

www.toosvanholstein.nl

www.toos.biz

YouTube  http://bit.ly/ij4Pag

TOOS, truffels en kunst

 Schreef ik vorige week nog over kunst en Wenen, nu gaat ’t over kunst en Norcia. En dan nog wel mijn eigen kunst. In Norcia? Ja, inderdaad, Norcia. Een oud stadje in Umbria dat het Italiaanse centrum is voor de Tuber Melanosporum Vittadini, il tartufo nero, oftewel de zwarte truffel. En van de norcineria, wereldberoemde salami. Grote kans dat bij de gastronomen onder ons nu de speekselklieren door een Pavlov reactie optimaal gaan werken. Net nu, voor de 50^ste keer, is daar de internationale truffelmarkt, de Mostra Mercato del Tartufo Nero. En ook net nu is daar dus werk van mij te zien in het Museo Castellino.

Hoe ik daar terecht kwam? Tja, zoals gewoonlijk is dat weer een ingewikkeld verhaal. Maar heel kort door de bocht geformuleerd komt ’t er op neer dat mijn levensgezel goeie connecties heeft met ImSpa Poductions (www.imspa.com ). En ImSpa , liefhebberend in de kunst, heeft weer connecties in Umbria. Zodoende hebben mijn schilderijen nu een flinke reis afgelegd, samen met die van een paar andere kunstenaars. Want het betreft een groepstentoonstelling in dat museum van Norcia. “5 Artisti Olandese a Norcia”.

Heerlijk om weer eens die Italiaanse toestanden mee te maken. Want Italianen zijn niet echt sterk in organiseren, maar des te sterker in improviseren. Dat weet ik uit ervaring. Dus weet ik ook dat je je niet al te druk moet maken als zaken in eerste instantie niet helemaal lopen zoals je als georganiseerde Nederlander verwacht. Uiteindelijk komt ‘t weer, bijna, op z’n pootjes terecht.

Het museum is zo’n stevig oud kasteel waar Italië volmee staat.  Dat is het mooie van dit land. Overal beeldende kunst in de vorm van architectuur, beeldhouwwerken en schilderingen. Van die oude stadjes die op zich vaak al een kunstwerk zijn. Zo ook Norcia, met nog steeds de oude omwalling waarin ook huizen zijn opgenomen. Maar in een volgende blogaflevering laat ik nog wel wat foto’s zien. Van bijvoorbeeld de heilige Benedictus. Want die zou hier geboren zijn. Ja, die van de Benedictijner monnikenorde. En ook nog de schutspatroon van Europa. Ten minste, zo heeft de Paus dat bepaald in 1964. Of hij “Brussel” daarin heeft gemengd? Vast niet! Tot volgende week.

TOOS

www.toosvanholstein.nl

www.toos.biz

YouTube  http://bit.ly/ij4Pag

Belofte maakt schuld

Als je iets belooft, moet je dat ook nakomen. Zo ben ik opgevoed en zo zit ik nog steeds in elkaar. Maar soms duurt het iets langer dan bedoeld  voor een belofte kan worden ingelost. Die waarop ik hier doel, stamt van begin oktober van vorig jaar. In mijn blog schreef ik toen over een bezoek aan Genua, een heel verrassende stad. Ik gaf aan van dat bezoek een fotoboek te gaan maken en dat ook hier te publiceren. En dan komt er natuurlijk weer van alles tussen. Maar het is er nu dus!

De komende paar weken kan het bekeken worden via de verkorte link http://bit.ly/VDIa49 . Die opent een pagina waarop de volgende toegangscode moet worden ingevuld:  3RW8G5 . Klikken op “verder”, op de volgende pagina nog eens klikken op “fotoboek bekijken” en je bent er. Sneller kan ik het niet maken, dat ligt aan de software van PostNL.

Overigens is het wel interessant in dit verband dat ik vorige week schreef over Marseille, Culturele Hoofdstad van Europa in 2013. Want Genua was dat, samen met Lille, in 2004. Ik hoop dat Marseille er meer uitsleept voor de toekomst dan Genua deed. Ze hebben daar nu wel een aantal prachtig opgeknapte paleizen die als musea dienst doen en een havenboulevard waaraan destijds het nodige is gedaan. Maar dan houdt ’t op. Je merkt er eigenlijk weinig meer van dat ze Culturele Hoofdstad waren.

Lille heeft dat toch anders aangepakt. Daar zie je langs de autoroute nog steeds een heel groot bord staan waarin herinnert wordt aan 2004. Ook vinden er nog steeds grootse kunstmanifestaties plaats die hun oorsprong vinden in dat jaar. Maar het voert iets te ver daar nu op in te gaan.

Bekijk in ieder geval maar mijn foto’s van Genua om te zien waarom ik het toch een heel aantrekkelijke en verrassende stad vind. Een paar van die plaatjes heb ik er hier al vast tussendoor gestrooid. Tot volgende week.

TOOS

www.toos.biz

www.toosvanholstein.nl

YouTube  http://bit.ly/ij4Pag

Kunst? Onvermijdelijk!

Voor die onvermijdelijkheid van kunst wordt wel gezorgd. Door ons allemaal. Want kunst is, in al haar vormen, een bestanddeel van ons leven. Kunst zit gewoon in ons aller genen. Vandaar dus kunstbijlagen, kunstdiscussies, kunstsubsidies, discussies over kunstdiscussies, kunst aan de muur, galerieën, musea, grotschilderingen en wat al niet. En dan natuurlijk nog de Culturele Hoofdstad van Europa.

Begin december schreef ik hierover al iets naar aanleiding van een lezing die ik ging geven in Zuid-Frankrijk. Want Marseille, met de verre omgeving daarbij, is in 2013 onze Culturele Hoofdstad. Komend weekeinde zijn in Marseille, Arles en Aix-en Provence de groots opgezette openingsfestiviteiten. Intussen heb ik ook mijn lezing gehouden voor de leden van de ANM, de Association Néerlandaise du Midi.

Dat was heel  leuk om te doen, en echt niet alleen vanwege het aangeboden diner, maar ook omdat ik me daarvoor meer moest verdiepen in alles wat er in Marseille dit jaar te doen is. Ik meldde al eerder dat ze daar zo’n € 600.000.000 gestoken hebben in infrastructuur en nieuwe musea. De artist impressions  van die nieuwe kunsttempels zien er werkelijk indrukwekkend uit.

Dus als ik deze zomer weer in Nice verblijf om daar te werken, ga ik zeker naar Marseille en Aix om daar de manifestaties  te bekijken. En om te zien of Marseille er van opknapt. Want ook dat is de bedoeling. De stad een flinke zet geven om van de naam van criminele hoofdstad van Frankrijk af te komen. Die hebben ze daar niet zomaar. Lang geleden liep ik er rond in gezelschap van een politie inspecteur die in bepaalde wijken heel duidelijk liet zien dat hij zijn pistool bij zich had. “Gewoon om problemen te voorkomen” zoals hij zei. Als ik de krantenberichten van nu lees over het aantal moorden  daar in het misdaadcircuit zijn ze nog steeds aardig bezig met een inhaalslag.

Maar als kunstenaars zich er gaan vestigen of als er musea gebouwd worden, blijken stadsdelen zich vaak heel positief te ontwikkelen. Daarvoor zijn genoeg harde bewijzen. Dus wie weet gaat dat in Marseille ook lukken. Afgelopen oktober was dat trouwens nog niet helemaal het geval. Toen ondervonden diverse leden van die ANM van hierboven bij een excursie dat je toch niet al te opvallend met dure spullen moest rondlopen. Dat ga ik dus komende zomer daar ook duidelijk niet doen. Te zijner tijd vertel ik er wel over. Tot volgende week.

TOOS

www.toos.biz

www.toosvanholstein.nl

YouTube  http://bit.ly/ij4Pag

Nederlandse stedenoorlog anno nu

Ooit genoten van een oorlog? Ik wel de laatste tijd. Van een heftige stedenoorlog, in Nederland nog wel. Niet dat men elkaar de kop inslaat en over en weer beschietingen uitvoert, dat zeker niet. Maar wel wordt er flink gesmeten met grote buidels vol harde munt. En de oorzaak? Het jaar 2018. Dan mogen Nederland en Malta de Culturele Hoofdsteden van Europa leveren. Daarvan hebben we er namelijk twee in Europa, elk jaar weer en elk jaar andere.

Maar Culturele Hoofdstad word je natuurlijk niet zomaar. Daarvoor moet heftig gestreden worden. Dat wilden Leeuwarden, Utrecht, Den Haag, Eindhoven en Maastricht dus wel. Met elk vele tientallen  miljoenen,met commissies, ideeën, concepten, bidboeken. En nieuwe kunstgebouwen, zoals in Den Haag een nieuw cultuurpaleis voor 181 miljoen (zie de artist impression hierboven) . Reken maar dat zoiets sterke regionale onderbuikgevoelens los maakt. Positief en negatief. Zo zit cultuur het ene moment in het financiële verdomhoekje en is het een linkse grachtengordelhobby volgens die geblondeerde politicus. En zo slaan ze elkaar bijkans de hersens in om een jaar lang cultuur in al haar facetten de hoofdrol te mogen geven.  Begrijp je dat ik dat niet begrijp maar er als kunstenaar wel van geniet?

Heel toevallig in samenhang hiermee kreeg ik een poosje geleden het verzoek  om voor een Nederlandse club in Zuid-Frankrijk een lezing te houden. Over, je raadt ’t nooit, Marseille Culturele Hoofdstad van Europa 2013. Want Marseille voert die titel namelijk volgend jaar.

Maar eerst nog over Nederland. Net afgelopen week bepaalde een internationale jury dat Den Haag, ondanks dat cultuurpaleis, moest afvallen. Evenals Utrecht.  Leeuwarden, Eindhoven (zie affiche) en Maastricht mogen dus voorlopig nog proberen hun miljoenen in goede ideeën om te zetten. Maar uiteindelijk blijft er toch, eind volgend jaar, maar één over.

Zo ging dat dus ook met Marseille. Het is echt gigantisch wat daar allemaal al is gebeurd en nog staat te gebeuren. Meer dan 600 miljoen is er geïnvesteerd in culturele infrastructuur, zoals een aantal nieuwe musea. Ik heb nog maar een spectaculair plaatje bijgevoegd. Over een paar weken, als ik mijn lezing in Les Arcs in de Provence heb gehouden, vertel ik daar wel meer over. Het is echt indrukwekkend. Tot volgende week.

TOOS

www.toos.biz

www.toosvanholstein.nl

YouTube  http://bit.ly/ij4Pag