‘De vrijwaring van vrees’ in Middelburg

Mijn stad Middelburg heeft iets met ‘The Four Freedoms’ van Franklin Roosevelt. En daardoor heb ik er ook iets mee. Roosevelt, de enige Amerikaanse president die vier keer werd verkozen. Ook de president die in 1941 die vier fundamentele vrijheden voor de mens, waar ook ter wereld, formuleerde. De vrijheid van meningsuiting, de vrijheid van godsdienst, de vrijwaring van gebrek en de vrijwaring van vrees. Vier vrijheden die ik verwerkte in een heel speciale kunstuitgave. Die nu perfect aansluit bij het thema van de grote Middelburgse kunstmanifestatie Façade2022 (zie aflevering vorige week) en daardoor bij de komende Middelburgse Kunst en Cultuurroute op 7 augustus. Maar dat komt zo.

screenshot van de website van de Kunst en Cultuurroute Middelburg

Want hoezo is er die band tussen Roosevelt en Middelburg? Omdat blijkbaar een voorvader heel, heel lang geleden uit Zeeland emigreerde naar de Verenigde Staten. Gevolgen? Twee presidenten Roosevelt: Theodore begin 20^e eeuw en Franklin van 1932 tot 1945. En in Middelburg het Roosevelt Study Center, het University College Roosevelt en allicht een hotel The Roosevelt. Maar met als kers op de taart toch wel de Roosevelt Stichting. Die betrokken is bij de zogenaamde Four Freedoms Awards.

Eens in de twee jaar wordt de omgeving van de Nieuwe Kerk met z’n Lange Jan namelijk tot een fort omgebouwd. Met dranghekken, betonnen beveiligingsblokken, stevige beveiligers en de nodige politie. Want dan geven WA plus andere koninklijken, politieke BN’ers en bijbehorende belangrijken acte de présence voor de uitreiking van die Awards. Aan hen die zich, soms met gevaar voor eigen leven, inzetten voor die vier vrijheden.

de laureaten en de uitreikers dit jaar in de Nieuwe Kerk

Nelson Mandela bezocht daardoor Middelburg. Net als, om er maar een paar te noemen, VN-baas Kofi Anan, de Wit-Russische vrijheidstrijder Svetlana Tichanovskaia, de Tsjechische vrijheidsheld en president Vàclav Havel, godsdienstfilosoof Karen Armstrong, de Dala Laima, vrouwenrechtenstrijder Malala Yousafzai, dominee Desmond Tutu, filmster Liv Ullman, en niet te vergeten Angela Merkel. Want laat die nou zo’n kunstuitgave bezitten als ik in het begin al noemde!

omslag van mijn kunstuitgave gewijd aan de Four Freedoms

Toen zij namelijk, alweer enkele jaren geleden, de Freedom Medal kreeg uitgereikt in de Nieuwe Kerk ontving ze daarbij ook die kunstuitgave van mij. Een genummerd exemplaar met door mij uitgekozen citaten van Four Freedoms laureaten, geïllustreerd met originele tekeningen.

Dit idee was begin van dat jaar in me opgekomen en mocht ik in overleg met de Roosevelt Stichting ook gaan uitvoeren. Dat werd dus tien indringende citaten selecteren. Toen omslag en lay-out bepalen in overleg met Jean-Paul Aureglia van mijn galerie Quadrige in Nice. Want hij ging de kleine oplage van 30 met de hand zetten en draaien op zijn eigen pers.

deel van de letterbakken van Jean-Paul in zijn galerie Quadrige in Nice

Vandaar ook die Franstalige titel op de buitenkant. Want voor een echte Fransman als hij was een Engelstalige titel psychisch gezien toch echt een stap te ver, die citaten waren ten slotte al in het Engels. En daarna was ’t aan mij om bij de gedrukte uitspraken van de laureaten in elke genummerde uitgave tien originele tekeningen te maken. Ik heb wat afgetekend en gesigneerd. Sowieso elk boekje, maar ook elke tekening.

‘In societies where men are truly confident of their own worth, women are not merely tolerated but valued’, uitspraak van de nu in Myanmar gevangen zittende Aung San Suu Kyi

Bewust heb ik toen nog enkele exemplaren achter gehouden zonder tekeningen. Wie weet zou ik die nog eens kunnen gebruiken. En ja dus! De grote 5-jaarlijkse kunstmanifestatie Façade kreeg dit keer als leidraad ‘de vrijwaring van vrees’. Bingo, daar kon ik wel wat mee!

bezig met het maken van nieuwe tekeningen voor de ‘Citations’

Vorige week schreef ik al dat ik best moeite had om te ontdekken wat een aantal van de kunstobjecten nou eigenlijk te maken had met dat thema.  Bij mijn ‘Citations des lauréats’ hoef je daar overduidelijk niet naar te speuren.

Neem het citaat ‘For me peace is not only the absence of war but the absence of fear’. Een uitspraak van Malala Yousafzai. De Pakistaanse Nobelprijswinnaar die als meisje door zo’n gehersenspoelde Taliban door het hoofd werd geschoten omdat ze de euvele moed had naar school te willen, die aanslag overleefde en sindsdien onvermoeibaar vreedzaam strijdt voor de vrouwenrechten en het recht op onderwijs voor hen. Absoluut een dijk van een wijf!

Malala Yousafzai

I no longer think that any principle or opinion is worth anything if it makes you unkind or intolerant

Of bovenstaande uitspraak van Karen Armstrong, voormalige non, spraakmakend auteur en godsdienstfilosoof. Toen zij een paar jaar geleden in Middelburg een lezing gaf heb ik haar, als bewonderaar, gesproken en zo’n uitgave van mijn ‘Çitations’ gegeven.

Karen Armstrong

Nu liggen er zondag 7 augustus tijdens de Middelburgse kunstroute (1-5 uur) nog een paar te koop in mijn atelier (Korendijk 56). Met in elk 10 vers gemaakte tekeningen. Een item voor de verzamelaar en liefhebber?

nog zo’n actiefoto van het maken van de nieuwe tekeningen

Tot volgende week.

TOOS

Toeval, Roosevelt’s Four Freedoms en Karen Armstrong

met Karen Armstrong en mijn cadeau voor haar

‘God dobbelt niet’ zei ooit Albert Einstein in de discussie over een wetenschappelijke controverse tussen zijn relativiteitstheorie en de quantummechanica. Maar toeval bestaat wel, zeg ik dan, en soms kun je dat nog een handje helpen ook. Want wat wilde dat toeval?

Een paar weken geleden schreef ik over de Four Freedoms Awards die in Middelburg uitgereikt gingen worden op 16 mei. En dat vooral vanwege het boekje dat ik in 2016 maakte voor de ontvangers van die Awards in dat jaar. Een boekje in een oplage van slechts dertig exemplaren. Met daarin tien citaten van vorige laureaten, alle geïllustreerd met originele tekeningen. Niks geen reproducties, nee, elke keer weer opnieuw getekend. Eén van die citaten, ‘I no longer think that any principle or opinion is worth anything if it makes you unkind or intolerant‘, was van Karen Armstrong.

quote van Karen Armstrong en de tekening erbij van Toos van Holstein

Ooit non geweest, maar nu een over de hele wereld bekende Britse schrijfster die ’t als haar levensopdracht ziet om te schrijven en filosoferen over de grote religies die in de loop van duizenden jaren over ons gekomen zijn. Met de voor maar ook vele nadelen van dien. En wat wil nu het toeval? Karen, die zelf in 2008 de Award voor Godsdienstvrijheid kreeg, kwam naar Middelburg. Om daar diezelfde Award onder toeziend oog van Willem-Alexander, Maxima en Beatrix uit te reiken aan de laureaat van dit jaar, bisschop Paride Taban uit Zuid-Soedan.

Dus dacht ik ‘waarom dat toeval rond Karen Armstrong niet een handje geholpen’? Want na de uitreiking hield zij een lezing waarvoor ook ik was uitgenodigd. Het gevolg? Na die speech mocht ik haar op het podium mijn boekje  ‘Quotes by laureates of the Four Freedoms Awards 1982-2016, chosen and illustrated by Toos van Holstein‘ overhandigen. Best een eer zogezegd!

Ze bleek een heel aardige, toegankelijke vrouw te zijn met wie het zeer prettig praten was. Over religie natuurlijk. Daarbij bleken we ook nog eens heel aardig op één lijn te zitten in onze opvattingen. Zelf ben ik, net als zij, katholiek opgevoed maar heb ik niets meer met de kerk. Of dat betekent dat ik nu geheel zonder een vaag soort religieus gevoel zou zitten? Nee, die conclusie zou te ver gaan. Modern neurologisch hersenonderzoek suggereert trouwens dat er ergens een soort religieus centrum in ons brein zou zitten. Wat bij de een dan weer makkelijker te triggeren schijnt te zijn dan bij de ander.

Echt bijzonder en interessant om daar met zo’n autoriteit op dat gebied over te kunnen praten terwijl ze voortdurend dat boekje van mij onder haar arm geklemd hield. Of God nu wel of niet dobbelt, daarover hebben we ’t verder niet gehad. Wil je meer over Karen weten, dan zou je kunnen klikken op het volgende YouTube filmpje https://youtu.be/en1LpIu9lsI, een TED-lezing van haar. Wel in het Engels.

Mijn plan was om hier vandaag iets te schrijven over een korte vakantie van mij in Italië. Maar deze toevallige gebeurtenis was te speciaal om er geen voorrang aan te geven. Italië dus over zeven nachtjes slapen. Tot volgende week.

TOOS

MIDDELBURG even MIDDELPUNT van Nederland

uitspraak van vorige laureaat Karen Armstrong, ook opgenomen in mijn artist book over de Four Freedoms

Afgelopen donderdag bevond ik me op de absoluut veiligste plek in Nederland. Op het Abdijplein van Middelburg. Alhoewel de verdedigingswallen al in de loop van de 19de eeuw zijn afgebroken, was het toch weer voor even een echte vestingstad. Blikken politie, ME en militairen waren opengetrokken. In combinatie met heel veel hekken was zo een ondoordringbaar cordon rond dat Abdijplein opgetrokken.

Voor onbevoegden althans, want ik mocht er door heen.

partytent voor de VIP’s op het Abdijplein

bij de zandsculptuur van Roosevelt op het plein

Angela Merkel was in town! En niet alleen Angela. Ook Willem-Alexander, Maxima, Beatrix en Rutte, om maar een paar namen te noemen, gaven acte de présence. En dat allemaal voor de uitreiking van de Awards behorend bij de beroemde Four Freedoms. Ooit door President Roosevelt van de VS in 1941 geformuleerd. De vrijheid van meningsuiting, de vrijheid van religie, de vrijwaring van gebrek en de vrijwaring van angst.

de perstribune in de zaal

in de kloostergangen van de abdij

Angela Merkel tijdens haar indrukwekkende rede

Waarom ik daar dan wel was? Vanwege het kunstboek in zeer beperkte oplage dat ik maakte over die Four Freedoms. Lees er de blogafleveringen van de laatste tijd maar op na. Ik kan nu zeggen dat dit artist book in het bezit is gekomen van alle laureaten die naast Merkel ook een medaille kregen omgehangen. Maar ook Willem Alexander, de Commissaris van de Koning in Zeeland Han Polman en de organiserende Roosevelt Foundation hebben zo’n boek ontvangen.

geen foto van mijn hand want dat ging zo dus echt niet lukken!

Echt een belevenis om dit allemaal mee te mogen maken. Superveilig in de Nieuwe Kerk en op het Abdijplein, terwijl een eind verderop op de Dam een, gelukkig, armetierig zootje demonstranten onze democratische vrijheid gebruikte om te proberen de vrijheid van anderen juist in te perken. Een inconsequentie in hun denkraam waar ik erg veel moeite mee heb om dat te begrijpen. Vandaar hier helemaal bovenaan die uitspraak van Karen Armstrong, laureaat uit een voorgaand jaar. Die is me helemaal uit het hart gegrepen. Ook een uitspraak trouwens die in mijn kunstboek over de Four Freedoms staat. Met bijbehorende originele tekening natuurlijk.

meer politie en pers dan demonstranten

zelfs beveiliging op het water bij deze demonstratie

En nu, terwijl dit blog verschijnt, zit ik in Alexandrië in Egypte. Ook in verband met die Four Freedoms. Een poos geleden berichtte ik al daarover. Drie keer raden waarover de komende aflevering gaat!

Oh ja, bij de Middelburgse Kunst en Cultuurroute op zondag 1 mei ben ik weer terug en heb ik in mijn atelier aan de Korendijk 56 een en ander liggen over dat kunstboek met die citaten en tekeningen. Het is daar zelfs te koop bij voorinschrijving. Bedenk dat de oplage maar heel klein is, namelijk 30. Met in totaal dus 300 originele tekeningen! Tot volgende week.

TOOS