Tagarchief: Puglia

Hoe de Middelburgse Façade leidt naar graffiti in Tarente


Tarente (of Taranto), Italië

Wel eens in Puglia geweest? De regio die de hak van het Italiaanse schiereiland in beslag neemt? Die kans wordt met het jaar groter, want ook de Nederlandse toerist weet dat prachtige gebied steeds vaker te vinden. Ik was er in ieder geval wel. In mei vorig jaar. Onder andere ook in de oude havenstad Tarente (of Taranto). Al een paar duizend jaar oud en met grote welvaartspieken en armoedalen in haar bestaan. Nu duidelijk in een dal want de oude stad maakte een behoorlijk onderkomen en vervuilde indruk. Mee door de natuurlijk onontkoombare smerige spuitbustags op de eeuwenoude muren.

graffiti diarree, Taranto

Maar daar tussendoor ontdekte ik ook heel intrigerende kunstzinnige graffiti. Duidelijk allemaal van één kunstenaar.

die kunstenaar

Waarom ik daar nu zo ineens mee aankom, ruim een jaar later? Tja, associaties! Want in dat brein van mij schiet ’t de hele dag door alle kanten op. Best vermoeiend voor de mensen om mij heen als ik weer eens een opmerking maak die ze absoluut niet kunnen volgen. In mijn hoofd zijn daar dan namelijk al heel wat stappen aan vooraf gegaan waar zij geen weet van hebben. Soms word ik er zelf trouwens ook wel eens moe van. Maar goed, die associaties richting Taranto dus.

meer van die kunstenaar

Een paar weken geleden schreef ik over de nog tot begin november durende kunstmanifestatie Façade in Middelburg. Met als ‘logisch’ gevolg dat in een volgend blog ook de huidige Mondriaanversieringen in rood, geel en blauw op allerlei kantoorgevels in Den Haag ter sprake kwamen. Dan is ’t nog maar een kleine associatiestap naar die internationale plaag van dat afschuwelijke gekladder op allerlei muren in steden en langs snelwegen.

Van honden weten we het, die moeten vanwege een instinctieve drang altijd tegen paaltjes en bomen piesen. Maar sommige leden van het menselijk geslacht lijden blijkbaar ook aan zo’n onbedwingbare primitieve drang. Alleen gebruiken zij een spuitbus voor hun tag. Dan hebben we ons reukorgaan niet nodig, maar kunnen we visueel ‘genieten’ van hun vervuilende oprispingen.

Rome

Overigens leidt dat voor mij af en toe wel tot het maken van foto’s zoals hierboven in Rome of hieronder in Venetië. Maar je moet toch beslist ernstige puberale kortsluitingen in je brein hebben om op die manier de stad te verstieren. ’t Zal wel zoiets zijn van ‘eigen kick eerst’!

Venetië

Toch kan graffiti ook prachtige versieringen opleveren als je in kunstzinnig opzicht echt iets in je mars hebt. Dan ontstaan er zelfs fantasierijke, intrigerende muurversieringen en façadeschilderingen. Zoals die van hieronder. Plaatjes die ik schoot in Havana en New York.

Havana
New York

Je kunt er zelfs wereldberoemd mee worden. De mysterieuze Banksy van wie men nog steeds niet goed weet wie dat is, laat over de hele wereld beelden achter op muren die zelfs uitgroeien tot kunsticonen.

Banksy, Londen

Of die roem ook in het verschiet ligt voor de onbekende muurkunstenaar in dat Taranto in Puglia? Vermoedelijk niet. Want wie zit er nu te wachten op zo’n figuur uit Taranto. Die vervallen, in zee uitstekende stad. Op zich trouwens beslist een stad met grote toeristische mogelijkheden. Als ie maar met de nodige investeringen behoorlijk stevig wordt afgestoft en opgepoetst. Toch gaf de huidige situatie die kunstenaar wel weer de gelegenheid om op allerlei plekken zijn kunstzinnige tags achter te laten. Elk nadeel hep ze voordeel!

Het was wel grappig hoe ’t ging. Eerst zagen we plotseling één zo’n afbeelding, toen een tweede en daarna nog weer een. Tussen al die oerlelijke andere graffiti door. Dat leidde er toe om, genietend van de zon en toch ook van die krakkemikkige omgeving, allerlei straatjes en doodlopende stegen in te lopen met als doel er nog meer te ontdekken. En die waren er. Op allerlei, in ieder geval in mijn ogen, schilderachtige en fotogenieke plekken.

Dan toch nog even een laatste associatie. Waarom niet zoiets in Middelburg? We hebben al een, nog steeds te onbekende, route met gedichten op diverse muren in de stad. Daar kan best een route met muurschilderingen bij. Een soort blijvende Façade. Middelburg op de kaart als kunststad!Tot volgende week.

TOOS

Een zuidelijke hak met noordelijk design


Basilica San Nicola, Bari
Basilica San Nicola, Bari

Sint Nicolaas zal zo langzamerhand wel weer zijn terug gekeerd in zijn residentie. In het Italiaanse Bari dus en niet in Spanje zoals vele goedgelovigen nog steeds aannemen. Ik schreef daarover al eens in september. Na een ongetwijfeld grondige evaluatie met zijn met-of zonder- vegen Zwarte, Blauwe en Bruine Pieten. Dat mag ook wel bij al die gebeurtenissen en avonturen van de afgelopen Sinterklaasperiode. Je hoeft alleen maar het Sinterklaasjournaal te hebben gevolgd om te beseffen dat hij zijn oude knoken best wel weer voor een jaartje te ruste mag leggen. In zijn geriefelijke tombe in de crypte van de Basilica San Nicola in dat Bari. In de streek Puglia, Apulië op z’n Nederlands, de hak van Italië.

de tombe van Sint Nicolaas
de tombe van Sint Nicolaas
kunst in de kathedraal van Bari
kunst in de kathedraal van Bari

Maar waarom is onze populairste heilige juist daar neergestreken en is hij niet in het nu Turkse Myra gebleven? Tijdens mijn rondreis in Puglia dit jaar ben ik dat beter gaan begrijpen. Daar zitten dan natuurlijk gelijk allerlei verhalen aan vast. Over middeleeuwen, kunst, architectuur, religie en kruistochten. En vooral die laatste zijn heel belangrijk voor dit verhaal.

 

Oude havensteden als Bari , Brindisi en nog een paar andere aan de oostkust van de hak vormen al eeuwen lang een belangrijke schakel in de route over zee naar de Griekse en Turkse regio’s. Nog steeds trouwens. Want tel ze maar eens, al die toeristen die voor een Griekse vakantie de veerboot vanuit Brindisi nemen.

Ooit heersten in het begerenswaardige en vruchtbare Puglia de Grieken, de Romeinen en de Byzantijnen. Tot de Normandiërs er neerstreken. De Normandiërs? Jazeker. Absoluut een reislustig en veroverend volkje. Want nam Normandiër Willem de Veroveraar door zijn overwinning in de slag bij Hastings in 1066 Engeland over, andere Normandiërs vestigden zich in die 11de eeuw op Sicilië en in Puglia. En die naam Normandië? Komt van de Noormannen, de Skandinaviërs die zich nog weer eerder  dat stuk van Frankrijk toe eigenden. Maar dat ter zijde.

kerk in Molfetta
kerk in Molfetta

puglia05a-molfetta

Hun timing bij het veroveren van Puglia kun je beslist uitstekend noemen. Want in diezelfde tijd verbrokkelde de macht van het orthodoxe Byzantijnse Rijk en pikten de islamitische Seltsjoeken grote stukken ervan in. Zoals het Heilige Land met Jeruzalem en het oosten van wat nu Turkije is. Incluis Myra en het graf van de in die middeleeuwen al heel populaire San Nicola. Dus werd in 1087 door een stel kooplieden het gebeente van de heilige uit Myra weggeroofd en naar Bari gebracht. Zo’n belangrijk reliek is voor de stad economisch vast heel gunstig zullen die kooplieden wel hebben gedacht. Daar komen veel pelgrims, en dus ook geld, op af. Zeker omdat er vanuit Bari al de nodige bedevaartgangers naar pelgrimsoord nummer één Jeruzalem overstaken. Dus werd er voor onze Sint een speciale kerk, de Basilica San Nicola, gebouwd. In de bekende Romaanse stijl van die tijd, meegebracht uit Normandië. En dat Romaanse? Dat heeft natuurlijk te maken met de Romeinen en Rome. Maar dat ter zijde.

Juist ook toen begonnen de kruistochten. Met de eerste van 1096 tot 1099, resulterend in de verovering van Jeruzalem op de Seltsjoeken. Natuurlijk hallejula alom. Vooral ook in Puglia. Want van daaruit vertrokken heel veel kruisvaarders. Niet alleen vanuit Bari en Brindisi maar ook vanuit andere havenstadjes als Molfetta, Trani  en Barletta.

puglia06-trani
kerk in Trani
puglia07-trani
Trani
puglia08
kerk in Barletta

Er werd flink verdiend met een soort hop on hop off systeem voor al diegenen die kruisvarend hun ziel wilden redden tot meerdere glorie van God. De Normandiërs lieten prachtige Romaanse kerkjes verrijzen op de mooiste locaties. Met natuurlijk ook weer relieken erin. Want er moest wel geconcurreerd worden met Sint Nicolaas. Wat te denken van een stuk van het kruis waaraan Jezus stierf? Of een doorn van zijn doornenkroon? Allemaal natuurlijk met certificaat van echtheid.

reliekschrijn met stukken van het kruis van Jezus
reliekschrijn met stukken van het kruis van Jezus

Er volgden nog meer kruistochten  in de twee eeuwen na die eerste. Zoals bijvoorbeeld die wel heel  curieuze kinderkruistocht van 1212. Lees “Kruistocht in spijkerbroek” er maar op na. Dat bekende jeugdboek van Thea Beckman waarin ook weer Bari en Brindisi voorkomen.

Ook volgden er na de Normandiërs nog vele andere heersers in Italië’s hak. Zoals de keizer van het Heilige Roomse Rijk, de Franse Angevins, de Spaanse koning en het Huis van Bourbon. En allemaal lieten ze hun zichtbare en culturele sporen na. Echt de moeite waard dus om te bezoeken, dat Puglia.

puglia10
kerken in het binnenland van Puglia

puglia11a puglia12 puglia13a puglia14 puglia15a

Eigenlijk is ’t een soort Europa in Madurodam-formaat realiseer ik me ineens. Ga maar na. Grieken, Romeinen, Byzantijnen, Scandinaviërs in de vorm van Noormannen, Normandiërs, Duitsland via het Heilige Roomse Rijk, Spanje, Frankrijk en nu Italië. En niet te vergeten die massa’s kruisvaarders van overal vandaan. Met z’n allen hebben ze die streek vorm gegeven. Over verwevenheid van Europa gesproken! Wat moet ik dan met die huidige ideeën om ons weer binnen eigen grenzen terug te trekken? Denkstof voor rond de kerstboom met al die lichtjes binnen en buiten terwijl de dagen weer gaan lengen. Tot volgende week.

TOOS

Nice, nice place to work


het complex met daarin mijn atelier en ervoor de dagelijkse markt
het complex met daarin mijn atelier en ervoor de dagelijkse markt

Het is altijd weer een genoegen, werken in mijn atelier in Nice. Aan de Côte d’Azur. In de Provençe. Frankrijk dus. Een land dat op dit moment nogal wordt geplaagd. Door de sociale onrust, de stakingen, de aanslagen en alle daarmee samenhangende sores rond het net gestarte Europese voetbal kampioenschap. Het zijn nog niet de 10 plagen van Egypte uit het Bijbelboek Exodus, maar toch! Zolang ik in mijn atelier verkeer, krijg ik er niet zoveel van mee. Maar daarbuiten? Dan is het vooral het openbaar vervoer. De ene staking na de andere. Of, zoals ’t hier ook vaak wordt genoemd, een “mouvement social“. Dat klinkt natuurlijk veel prettiger dan grève, Frans voor staking. Nou is een staking natuurlijk wel een sociale beweging, maar ik ken heel wat sociale bewegingen die geen grève zijn.

Europees voetbal in Nice, dat zul je weten!
Europees voetbal in Nice, dat zul je weten!

Sta je bijvoorbeeld bij het treinstation op een zondagmorgen in mei te wachten op lijn 99, de directe busverbinding met het vliegveld. Want levensgezel en ik zouden voor een korte vakantie vliegen naar Puglia, zoals de regio in de hak van Italië heet. Geen bus om 9 uur zoals zou moeten. Het aantal wachtenden achter ons groeide. Ook geen bus om 9.30 uur, zoals zou moeten. Levert navraag bij een andere bus op dat 99 vandaag even niet rijdt. Terwijl op de donderdag het hele openbaar vervoer, inclusief 99, ook al plat had gelegen. Moet toch kunnen, nietwaar? Onverwacht allerlei toeristen dwars zitten. Plotsklapse grève, sorry, mouvement social! Toen met een derde persoon maar een taxi genomen richting vliegveld. Gedeelde smart en in ieder geval gedeelde kosten. Als je dan in je eentje zou zijn, betaal je voor zo’n taxirit naar het vliegveld met zondagstoeslag toch maar mooi net zoveel als voor die vlucht met easyJet naar Italië.

hoek van mijn atelier in Nice
hoek van mijn atelier in Nice

Bij terugkomst twaalf dagen later wisten we al dat de vliegverkeersleiders staakten. Maar dat ritueel vindt hier zo’n 3 à 4 keer per jaar plaats. Gelukkig vond onze vlucht toch doorgang. Ter compensatie was ’t wel opnieuw hommeles met bussen en treinen. Sommige bussen reden wel, andere weer niet en de tram deed ’t helemaal niet. Dus namen we maar de eerste de beste die ergens au centre ging. Dan maar wat verder lopen. Gelukkig ligt mijn appartement behoorlijk centraal. Ach, je leert er mee leven. De Niçois ondergaan ‘t, zo op het oog, allemaal nogal laconiek. Stakingen in Frankrijk? Dat is toch onderdeel van de cultuur, van het leven? N’est ce pas?

aan het werk
aan het werk

Maar in mijn atelier gaat dat alles aan me voorbij. Dat is ook wel nodig, want voor het komende weekeind, dat van van 18/19 juni, moest er een serie schilderijen af van 40 bij 40 cm. Lees maar over het waarom in de vorige blogaflevering over Galerie Àlafran in Diepenheim. Die serie, waaraan ik in Middelburg al was begonnen, had niet voor niets de autoreis naar Nice meegemaakt. Hier moest de finishing touch worden aangebracht. En dat is gelukt. In alle rust. Want levensgezel moest vanwege kunst en andere besognes voor een dikke week toch even terug naar Nederland. Kon ik dus lekker doorwerken.

Ni05aVoor hem was ’t trouwens toch ook weer even spannend bij terugkomst op het vliegveld van Nice. Reed dat openbaar vervoer wel? Want de website van de Lignes d’Azur, de vervoermaatschappij hier, gaf aan dat de helft ervan die dag weer opnieuw plat lag. Maar zijn bus 23 van 21.45 uur, de laatste van die dag, kon hij nog net hollend halen. Je moet namelijk, omdat “Schengen” tijdelijk is opgeschort en de veiligheidsmaatregelen sterk zijn opgevoerd, nu op het vliegveld bij aankomst weer net als vroeger door de douane. Komen er tegelijk twee volle vliegtuigen aan, zitten er wel twéé douanebeambten om die klus te klaren. Moet kunnen, één per vliegtuig. Dan is ’t echt billenknijpen als je maar een paar minuten speling hebt voor die bus. De laatste overigens van alle lijnen op zo’n avond die richting centrum gaan. Kwart voor tien dus! Bij een druk vliegveld en een grote stad als Nice. Daarmee heb je nu zelfs mazzel. Want een paar jaar geleden ging die allerlaatste al om kwart over negen. Er valt in Frankrijk op allerlei gebied, of ’t nu om een mouvement social gaat of efficiëntie bij openbaar vervoer, nog een wereld te winnen. Maar dat lukt blijkbaar alleen met flink grote horten en stoten. En toch blijft het een prachtig land waar ik graag kom. Gek hè?

De taxichauffeurs gaan trouwens, zo vermoed ik, goud verdienen de komende weken. Er is namelijk een viertal voetbalwedstrijden van Euro 2016 gepland in Nice. En daar maken ze, volgens de huidige planning van de bonden bij het openbaar vervoer, graag gebruik van om niet te rijden. Net zoals de piloten van Air France dreigen niet te vliegen en de vliegverkeersleiders ook graag een dagje niet leiden. Courage! Tot volgende week.

TOOS