Een Petit Palais in Avignon met bijbehorende overdenkingen
Stond ik echt met beide benen stevig op de vloer in het Petit Palais in het Franse Avignon (zie vorige week) gefixeerd te kijken naar een schilderij en bevond ik me toch zomaar ook ineens terug in de Chiesa di San Dominico op ‘ons plein’ in het Italiaanse Gubbio. Hoezo stevige spreidstand! In die kerk stond ik afgelopen lente ook gefixeerd te kijken. Naar een middeleeuws fresco van Ottaviano Nelli (1375-1444).
De oorzaak van die spreidstand? Een schilderij van diezelfde Ottaviano Nelli in dat Musée du Petit Palais. Met als onderwerp de heilige Hiëronymus en zijn leeuw. Een heel aanhankelijk geworden leeuw trouwens. Omdat de heilige hem had bevrijd van een zeer pijnlijke doorn in één van zijn poten.
Zo kun je dus ineens in twee werelden tegelijk verkeren. Daarom was ’t best interessant te zien dat dit ook gebeurde bij een groep nonnen uit, dacht ik, Zuid-Korea.
Die groep was natuurlijk óók gekomen voor de prachtige collectie Italiaanse schilderijen uit de Middeleeuwen en de Renaissance. Met heel veel heiligenafbeeldingen. Roomskatholieke historie tot en met dus in dat heus niet zo kleine paleis waar ooit de aartsbischop zetelde. Maar ja, vergeleken met het aan hetzelfde plein gelegen Palais des Papes? Die strijd verlies je altijd.
Lang geleden, vlak na mijn academietijd, had ik tijdens een Franse vakantie ook al eens genoten van die collectie. Echt een heel bijzondere verzameling werken. Van soms wat primitiever 13e eeuws geschilderd tot technisch fenomenaal zoals bij de beroemde Botticelli (1445-1510). ’t Was voor het eerst dat ik zo’n collectie zag. Dat gevoel van overdonderd zijn is me altijd bijgebleven. In Nederland, hadden wij zoiets niet. En nu nu liep ik er opnieuw rond. Natuurlijk kijkend met mijn Westerse blik.
Van die Aziatische nonnen had ik eigenlijk min of meer hetzelfde verwacht gezien hun sterk katholieke achtergrond. Maar nee dus. Ze liepen met elkaar een beetje verdwaald rond. Soms was er een die plotseling ergens naar wees en iets uitlegde. Waarop haar metgezellen dan ineens vol verbazing en aandacht veel beter gingen kijken. Onder het uiten van enthousiaste kreetjes. Misschien toch een verschil in katholiek cultuurbegrip tussen Azië en Europa?
Mijn gevoel van destijds werd trouwens weer helemaal bevestigd. Waarbij me nu extra opviel dat sommige heiligen, maar vooral Johannes de Doper, vaak behoorlijk gebruind waren afgebeeld. Terwijl Maria natuurlijk volstrekt maagdelijk blank bleef. Zou me dat juist nu opvallen vanwege de heftige maatschappelijke discussies van tegenwoordig over huidskleur en identiteit?
Nu achteraf moet ik ineens ook denken aan dat uit Amerika geherimporteerde en vercommercialiseerde Halloween-gedoe dat net achter ons ligt. Want in dat Petit Palais konden ze er ook wel wat van. Met vooral angstaanjagende afbeeldingen als ’t ging om het lijden van Jezus te verbeelden.
Een leuke geste van het stadsbestuur van Avignon was dat ik dit alles mocht zien zonder toegang te betalen. Wat bleek? Begin dit jaar was besloten dat een zestal stadsmusea in het vervolg gratis en voor niks te bezoeken was. Voor iedereen. Geweldig! Dat gold dan weer niet voor het Palais des Papes. Maar ja, zo’n belangrijk nationaal monument valt natuurlijk onder ‘Parijs’.
Waar je ook nog steeds voor moet betalen is die brug, de Pont d’Avignon. Nou ja, brug? Wat er dan aan schamel aantal bogen nog van resteert. Ooit was ie veel imposanter. Maar kort samengevat, de rivier won te vaak.
Ik vraag me af of die eeuwenoude brug ooit zo bekend zou zijn geworden als er niet dat beroemde liedje van ‘Sur le pont d’Avignon, on y dance, on y dance …..’ was geweest? Een liedje dat een ook al eeuwenoude oorsprong heeft, maar nog wel steeds staat als een huis. Net zoals ook het magnifieke silhouet van het oude Avignon, gezien vanaf die Pont d’Avignon.
De conclusie van twee dagen Avignon? Niet te lang wachten met een volgend bezoek. Alleen al de sfeer op de pleinen. Of al de terrassen. Of Avignon by night, Avignon la nuit. Allemaal de moeite waard.
Misschien toch maar eens naar dat wereldbekende Festival d’Avignon elk jaar in juli? Op bijvoorbeeld de grote binnenplaats van het Palais des Papes?
Tot volgende week.
TOOS
TOOS&ART 