Eind december, zondagmiddag. Levensgezel en ik stappen vanuit het Kunstmuseum Den Haag de zoveelste grijze dag in. En ineens denk ik aan dat bekende ‘Een Zonnige Middag op het Eiland de la Grande Jatte’ van Georges Seurat. Heel zomers en plezant, gemaakt rond 1885.
Want al was ’t buiten grijs, binnen had ik langzaamaan toch een opbeurend zomers gevoel gekregen. Terwijl ik er eerst rondliep met zoiets van ‘is dit het nou, is dit nou die huidige kunstheisa rond Hilma af Klint wel waard?’. Ik leg ’t uit.
Regelmatige volgers van TOOS&ART weten ‘t. ArtHIStory moet ook weer artHERstory worden. Te veel zijn vrouwelijke kunstenaars door mannen weggeschreven uit de kunstgeschiedenis. Alle pogingen daartoe steun ik. Dus moest ik hoe dan ook naar de expositie ‘Hilma af Klint & Piet Mondriaan’ in het Kunstmuseum Den Haag. Wel even een aantekening: de Zweedse Af Klint en ‘onze’ Mondriaan kenden elkaar op geen enkele manier. Maar ze hebben in Den Haag natuurlijk wel de grootste collectie Mondriaans ter wereld. En dat mag best worden uitgebuit.
Dus op naar Af Klint (1862-1944).Rond wie de laatste jaren een internationale museumhype gaande is. Ja, inderdaad staat ze als enige vrouw in het gezelschap van bijvoorbeeld Mondriaan, Kandinsky en Malevitsj aan de basis van de abstracte schilderkunst. En ja, net als Mondriaan heeft ze via de weg van theosofie en antroposofie die abstractie verder ontwikkeld. En ja, als kunstenaar is ze lang niet erkend geweest. Maar ’t helpt natuurlijk ook niet echt als je in je testament vastlegt dat allerlei werk van je tot 20 jaar na je dood niet mag worden tentoongesteld.
Nu gaan haar schilderijen wel de wereld over en kon ik ze mooi eens in het echt zien. Schilderijen die zelfs deels tot stand kwamen met hulp van een paar spirituele geesten die haar opdrachten gaven. Ja, je leest ’t goed. En dat ze met vier andere vrouwelijke kunstenaars ook aan tafelseances met geesten deed? Logisch toch?
Ondanks die hogere machten kon ik niet onder de indruk komen. Natuurlijk speelt ze een rol in de kunstgeschiedenis. Maar is ze daarmee ook een groot kunstenaar en niet alleen curieus? Al die symbolisch bedoelde cirkels, ovalen, vrucht en bloemvormen in niet echt aansprekende kleuren, ik kon er weinig mee.
Afgezien van Mondriaans aandeel dus vooral een teleurstelling! Behalve de zaal met Af Klint’s opus magnum: De Tien Grootste (1907). Over de fasen van het leven. In opdracht van die geesten gemaakt voor een nooit gerealiseerde tempel. Dat had wel iets.
Maar verder was er veel om wel blij van te worden.
Prachtig toch, zo’n combinatie van het oude Delfts Blauw met daarop geïnspireerd modern design? Onder de titel ‘Het Wonder van Delfts Blauw’ kun je je er in een aantal ruimtes heerlijk aan vergapen.
Want dat is het aantrekkelijke van het Kunstmuseum. Naast de vaste collectie altijd heel veel gevarieerde tijdelijke exposities. Zoals die over Tjechisch en Slowaaks glas.
Schitterend zoals daarin gespeeld wordt met geometrische vormen, snijvlakken, kleuren en de bijbehorende verrassende breking en weerkaatsing van licht. Daar word je toch vrolijk van?
En helemaal blij werd ik bij ‘Springvloed’ van het duo Heringa/Van Kalsbeek.
Wat moeten die een lol hebben bij het creëren van hun ruimtelijke ……… . Tja, wat? Nou, sculpturen dan maar. Gewoon heerlijk goochelen met allerlei materialen, daarbij grenzen opzoeken en toch iets kleurigs, esthetisch en magisch laten ontstaan. Vind ik ten minste.
Nog meer sculpturen, maar dan van keramiek? ‘Bergen van porselein’ van Babs Haenen is er goed voor. Geïnspireerd op de eeuwenoude Chinese cultuur rond het weergeven van bergen en rotsformaties.
De laatste jaren kijk ik toch met andere kunstogen naar al die verschillende keramische kunstuitingen. Want ook dit jaar ga ik, alweer voor de vijfde keer, naar het Italiaanse Gubbio om keramiek van eigen ontwerp te beschilderen.
Nog meer leuks? Ja. Een zaal met werken van Marlene Dumas, niet de minste tegenwoordig. Met vlak daarnaast ‘Kunst voorbij de grenzen’. Ruimten vol kunst uit de jaren 60. Cobra, Europees en Japans Minimalisme plus grote namen waaronder Francis Bacon, een van mijn lievelingskunstenaars.
En dan heb ik ’t nog niet eens gehad over de vaste expositie ‘Ontdek het moderne’. Altijd goed voor iconische kunst.
Terwijl dan ‘Mondriaan & De Stijl’ (https://vimeo.com/399860812) ook nog op je wacht. Dan ontdek ik altijd weer dat Mondriaans overgangsperiode van de figuratie naar de abstractie mij het meest boeit. Voor mij als Ze(euwse)Bra(bander) natuurlijk ook vanwege zijn Zeeuwse bijdragen.
Snap je dat ik buiten toch weer zomers blijmoedig die grijze winterse zondagmiddag aankon. En begrijp je dat levensgezel en ik al een aantal jaren vrienden zijn van dat Kunstmuseum Den Haag? Tot volgende week.
TOOS
TOOS&ART 
Mooi verslag Toos! Als ik in Den Haag ben, ga ik altijd even langs de ‘wonderkamers’ , het wonder van Delfts Blauw,Mondriaan, het Poppenhuis ( ook met Delfts blauw) en de tijdelijke tentoonstellingen. Af Klint stond (nog) niet op mijn lijstje. Het sprak me niet aan. Ik weet niet waarom.
Na het lezen van jouw blog staat hij nog niet in mijn ‘wil ik zien’-lijstje. Als het zo uitkomt, ga ik wel even kijken,
maar ik hoef niet per se voor Af Klint naar Den Haag.
LikeGeliked door 1 persoon
Ik kan me goed voorstellen dat je altijd even lekker gaat ronddwalen in het museum. Voor mij is het Kunstmuseum Den Haag één van de beste in Nederland.
LikeLike
Met m’n schoondochter bezocht ik er de tentoonstelling Rebels en Royals met Vivienne Westwood.
Ik ben op m’n tenen langs de deur geslopen waar Klint op stond je hebt een reputatie als kunst barbaar of niet, maar dat blijkt dus een goede keuze geweest te zijn. 😉 Mondriaan mag zich ook al niet in mijn belangstelling verheugen maar ik denk niet dat hij zich in zijn graf om zal draaien om dit feit. 😉
De Delftsblauwe hoek is altijd prachtig om te zien, alleen al de mooie wandbekleding is een bezoekje waard.
De wonderkamers in de kelder zijn, hoewel voor kinderen bedoeld , ook leuk om te bekijken.
LikeGeliked door 2 people
Zo hebben we allemaal onze museale voorkeuren en het mooie van het Kunstmuseum is dat er eigenlijk altijd voor elk iets wils is. Een prima beleid daar.
LikeLike
Ja klopt, er zijn altijd veel verschillende exposities en het gebouw zélf is ook altijd een leuke extra.
LikeGeliked door 1 persoon
Zeer gevarieerde tentoonstelling met inderdaad veel om blij van te worden.
LikeGeliked door 2 people
Dat is eigenlijk altijd wel het geval in het Kunstmuseum Den Haag. Ze hebben daar een stel prima curatoren rondlopen.
LikeGeliked door 1 persoon
Vaak denk ik als ik je donderdag-stukjes lees: “Oo wat jammer dat ik niet even (enzovoort)”. Deze Hilma af Klint (nooit van gehoord) is ook niet mijn cup of tea. Veel van de andere werken die je toont, herinner ik me van diverse vorige bezoeken.
LikeGeliked door 2 people
Ik kan me voorstellen dat als je weer in Nederland bent, je altijd weer heel veel hebt in te halen.
LikeLike
Ha Toos, ik was vorige week zaterdag in het kunstmuseum. Ik was van te voren best wel sceptisch over die geesten. De combinatie met Mondriaan vond ik wat gezocht, hoewel ze allebei lid werden van een Theosofische vereniging. Alleen kwamen ze allebei tot verschillende verwerking. Dat vond ik wel interessant. Maar het werk van Hilma af Klint had ook wel op zichzelf kunnen staan. Was ik erdoor geraakt? Nee door allebei niet. Maar ik vond het een bijzondere kennismaking met een aparte kunstenaar.
Je enthousiasme over Heringa/van Kalsbeek deel ik!
LikeGeliked door 2 people
Hilma af Klint is inderdaad een bijzonder persoon. Maar als kunstenaar vind ik haar met die hype te veel omhoog geschreven.
LikeLike
Waarschijnlijk heb ik die hype geheel gemist. Ik had nooit van haar gehoord tot deze tentoonstelling. En was dus een onbeschreven blad.
LikeGeliked door 1 persoon