Opera, heerlijk! Ja, ik ben even van het beeldende-kunst-padje af. En de oorzaak ligt bij een unieke opera ervaring. Italiaanse opera natuurlijk. Vorige week kwamen hun namen al voorbij: Puccini, Donizetti, Rossini maar vooral Verdi, ’t liefst heel veel Verdi. Laat dat laatste nou tot mijn grote plezier een paar weken geleden in Brussel gebeuren. In het operatheater De Munt/La Monnaie aan het Muntplein. Bij opera als totaaltheater. Komt zo.
Eerst een geestelijke oprisping van levensgezel in het Café de l’Opera aan dat plein. Of ’t aan het indrinken voor de voorstelling lag? Hoe dan ook, plots was daar die vonk. ‘Was dit niet ooit Nederlands gebied en nu eigenlijk een soort heilige Belgische grond?’ Want ontbrandde hier in augustus 1830 niet definitief de Belgische Opstand tegen het wettige Nederlandse gezag van koning Willem I? Vanwege ……. jawel, een opera! En toen begon ’t mij ook te dagen. Ja, natuurlijk.
Even de smartphone erbij en daar was ie. De aria ‘L’amour sacré de la patrie/ De heilige liefde voor het vaderland’ uit ‘La muette de Portici/De Stomme van Portici’!
Een opera van de langzamerhand in vergetelheid geraakte Franse componist Daniel Auber. Over, daar is ie, een opstand. Maar dan wel in het 17e eeuwse koninkrijk Napels. Hier die aria, te vinden op YouTube.
De opstandig getinte tekst was de artistieke vonk in het Belgische kruitvat. Want de in 1815 gevormde combinatie van de katholieke Zuidelijke Nederlanden en Luxemburg met de toch vooral protestantse Noordelijke Nederlanden bleek uiteindelijk niet zo’n gelukkige. Het ging rommelen in het zuiden. En door die muzikale, strijdlustige en vaderlandslievende retoriek raakte het operavolk in De Munt helemaal aan de kook, stroomde naar buiten en het rellen begon. De rest is, zoals dat heet, geschiedenis. Zeg maar eens dat muziek geen emotie is!
In dat ouwe Munt-gebouw van toen zaten we nu overigens niet. Dat brandde in 1855 af, alleen de muren stonden nog. Maar het werd snel en prachtig protserig herbouwd. Met een heerlijk kitschinterieur. Als zulke kitsch maar helemaal over de top is, wordt ’t gelijk weer kunst.
Terug naar een paar weken geleden. Want toen we een aantal maanden geleden de aankondiging zagen van ‘Rivoluzione e Nostalgia’, twee voorstellingen op twee dagen, waren wij vérkocht en de kaartjes gékocht.
Dirigent Carlo Goldstein had een totaal nieuwe voorstelling in elkaar gedraaid met onderdelen uit de vijftien vroegste opera’s van Giuseppe Verdi (1813-1901). Opera’s die niet veel meer worden uitgevoerd, behalve dan ‘Macbeth’ en ‘Nabucco’ (die met het beroemde Slavenkoor). Een uitdagend idee, ga er maar aan staan.
Een nieuwe ouwe opera in twee voorstellingen ontstond. Van bij elkaar bijna vijf uur lengte. Met aaneengesmeede én bekende én onterecht vergeten aria’s. Met ouvertures, koorpartijen, duetten en onvergetelijke ensembles. Samen met filmbeelden en streetdance een best coherent, nieuw verhaal vormend. Want ’t blijft natuurlijk wel opera en de eerste echt logisch in elkaar stekende opera moet ik nog steeds meemaken. Hier de trailer van het geheel en ook de street dancers (echt van de Brusselse straten geplukt).
De eerste avond, ‘Rivoluzione’, speelde zich af op de barricaden in het roerige jaar 1968. Weet je nog wel oudjes, die studentenoproeren in Parijs, in Bonn, in Italië en zich erbij aansluitende arbeidersbewegingen? Met Nederland achteraan hobbelend met de Maagdenhuisbezetting in 1969.
Eén dag later, maar 40 jaar verder in de tijd, ‘Nostalgia’. De nu gesettelde hoofdpersonen uit 1968 zien elkaar na lange tijd weer in een chique galerie. Bij de opening van een expositie over die opstandige tijd.
En steeds was daar die prachtige muziek van Verdi. Met verrassend goed in het verhaal passende teksten. Over liefde, haat en nijd, liefdesverdriet, vriendschap, geweld, dood. Alles emotioneel op z’n Italiaans, ’t is natuurlijk wel opera! En natuurlijk ook over opstand. Want Verdi was naast razend populair ook een bekend aanjager voor de eenwording van Italië. Dat liet ie wel merken in zijn opera’s. Zou hij daarbij wel eens gedacht hebben aan die opstand in België en die opera in De Munt?
Al met al een prachtige ervaring, daar in De Munt. Dat was ook wel te merken aan de reacties van het publiek. Dat nu trouwens niet de straat opging om te rellen. Te keurig allemaal. Nou ja, misschien had er eentje uit balorigheid dat wel willen doen. De recensent van de NRC. Die had me toch een zuurpruimerig artikel over ‘Rivoluzione e Nostalgia’! Voor mij volstrekt onbegrijpelijk. Maar ach, misschien was ’t voor haar allemaal wat te nieuwlichterig in zo’n totaaltheater uitvoering.
Wil je het zelf nog meebeleven? Ik ontdekte dat beide voorstellingen al integraal op YouTube te bekijken zijn. Wat een service!
Rivoluzione https://youtu.be/sm6uamM77b0
Nostalgia https://youtu.be/1lsL_LR39s4
Tot volgende week.
TOOS
TOOS&ART 