Opera als Middel voor Revoluties

Opera, heerlijk! Ja, ik ben even van het beeldende-kunst-padje af. En de oorzaak ligt bij een unieke opera ervaring. Italiaanse opera natuurlijk. Vorige week kwamen hun namen al voorbij: Puccini, Donizetti, Rossini maar vooral Verdi, ’t liefst heel veel Verdi. Laat dat laatste nou tot mijn grote plezier een paar weken geleden in Brussel gebeuren. In het operatheater De Munt/La Monnaie aan het Muntplein. Bij opera als totaaltheater. Komt zo.

voor de ingang van het operatheater De Munt/La Monnaie in Brussel

Eerst een geestelijke oprisping van levensgezel in het Café de l’Opera aan dat plein. Of ’t aan het indrinken voor de voorstelling lag? Hoe dan ook, plots was daar die vonk. ‘Was dit niet ooit Nederlands gebied en nu eigenlijk een soort heilige Belgische grond?’ Want ontbrandde hier in augustus 1830 niet definitief de Belgische Opstand tegen het wettige Nederlandse gezag van koning Willem I? Vanwege ……. jawel, een opera! En toen begon ’t mij ook te dagen. Ja, natuurlijk.

Even de smartphone erbij en daar was ie. De aria ‘L’amour sacré de la patrie/ De heilige liefde voor het vaderland’ uit ‘La muette de Portici/De Stomme van Portici’!

oude affiche van die opera

Een opera van de langzamerhand in vergetelheid geraakte Franse componist Daniel Auber. Over, daar is ie, een opstand. Maar dan wel in het 17e eeuwse koninkrijk Napels. Hier die aria, te vinden op YouTube.

De opstandig getinte tekst was de artistieke vonk in het Belgische kruitvat. Want de in 1815 gevormde combinatie van de katholieke Zuidelijke Nederlanden en Luxemburg met de toch vooral protestantse Noordelijke Nederlanden bleek uiteindelijk niet zo’n gelukkige. Het ging rommelen in het zuiden. En door die muzikale, strijdlustige en vaderlandslievende retoriek raakte het operavolk  in De Munt helemaal aan de kook, stroomde naar buiten en het rellen begon. De rest is, zoals dat heet, geschiedenis. Zeg maar eens dat muziek geen emotie is!

het volk in De Munt raakt verhit

In dat ouwe Munt-gebouw van toen zaten we nu overigens niet. Dat brandde in 1855 af, alleen de muren stonden nog. Maar het werd snel en prachtig protserig herbouwd. Met een heerlijk kitschinterieur. Als zulke kitsch maar helemaal over de top is, wordt ’t gelijk weer kunst.

de foyer in De Munt

de zaal

de balkons

deel van de plafondschildering

met ook nog een ode aan de schilderkunst

Terug naar een paar weken geleden. Want toen we een aantal maanden geleden de aankondiging zagen van ‘Rivoluzione e Nostalgia’, twee voorstellingen op twee dagen, waren wij vérkocht en de kaartjes gékocht.

Dirigent Carlo Goldstein had een totaal nieuwe voorstelling in elkaar gedraaid met onderdelen uit de vijftien vroegste opera’s van Giuseppe Verdi (1813-1901). Opera’s die niet veel meer worden uitgevoerd, behalve dan ‘Macbeth’ en ‘Nabucco’ (die met het beroemde Slavenkoor). Een uitdagend idee, ga er maar aan staan.

Een nieuwe ouwe opera in twee voorstellingen ontstond. Van bij elkaar bijna vijf uur lengte. Met aaneengesmeede én bekende én onterecht vergeten aria’s. Met ouvertures, koorpartijen, duetten en onvergetelijke ensembles. Samen met filmbeelden en streetdance een best coherent, nieuw verhaal vormend. Want ’t blijft natuurlijk wel opera en de eerste echt logisch in elkaar stekende opera moet ik nog steeds meemaken. Hier de trailer van het geheel en ook de street dancers (echt van de Brusselse straten geplukt).

De eerste avond, ‘Rivoluzione’, speelde zich af op de barricaden in het roerige jaar 1968. Weet je nog wel oudjes, die studentenoproeren in Parijs, in Bonn, in Italië en zich erbij aansluitende arbeidersbewegingen? Met Nederland achteraan hobbelend met de Maagdenhuisbezetting in 1969.

officiële foto’s van ‘Rivoluzione’, geplukt van de website, want tijdens de voorstelling ga je natuurlijk niet fotograferen

koor en streetdancers samen

Eén dag later, maar 40 jaar verder in de tijd, ‘Nostalgia’. De nu gesettelde hoofdpersonen uit 1968 zien elkaar na lange tijd weer in een chique galerie. Bij de opening van een expositie over die opstandige tijd.

de streetdancers als opvulling op het toneel voor de start van de voorstelling

hier weer wat officiële foto’s van ‘Nostalgia’

En steeds was daar die prachtige muziek van Verdi. Met verrassend goed in het verhaal passende teksten. Over liefde, haat en nijd, liefdesverdriet, vriendschap, geweld, dood. Alles emotioneel op z’n Italiaans, ’t is natuurlijk wel opera! En natuurlijk ook over opstand. Want Verdi was naast razend populair ook een bekend aanjager voor de eenwording van Italië. Dat liet ie wel merken in zijn opera’s. Zou hij daarbij wel eens gedacht hebben aan die opstand in België en die opera in De Munt?

het applaus is losgebarsten

Al met al een prachtige ervaring, daar in De Munt. Dat was ook wel te merken aan de reacties van het publiek. Dat nu trouwens niet de straat opging om te rellen. Te keurig allemaal. Nou ja, misschien had er eentje uit balorigheid dat wel willen doen. De recensent van de NRC. Die had me toch een zuurpruimerig artikel over ‘Rivoluzione e Nostalgia’! Voor mij volstrekt onbegrijpelijk. Maar ach, misschien was ’t voor haar allemaal wat te nieuwlichterig  in zo’n totaaltheater uitvoering.

Wil je het zelf nog meebeleven? Ik ontdekte dat beide voorstellingen al integraal op YouTube te bekijken zijn. Wat een service!

Rivoluzione https://youtu.be/sm6uamM77b0

Nostalgia https://youtu.be/1lsL_LR39s4

Tot volgende week.

TOOS

De Muzen? Onmisbaar!

Negen heb je er, negen muzen in de Griekse mythologie. Negen onsterfelijke godinnen als inspiratiebronnen voor de kunsten en de wetenschap. En ook nog eens allemaal dochters van Zeus. Want die kon er wel wat van bij het zorgen voor een rijkelijk nageslacht. 

de negen Muzen op een Romeinse sarcofaag

Hoe ik daar zo op kom? Door het bladeren in mijn agenda van afgelopen maart. Waardoor ik me ineens realiseerde dat ik best heel behoorlijk had genoten van door diverse muzen geïnspireerde culturele voortbrengselen. “Waarom dat niet eens op een rijtje gezet” was toen mijn inspiratieve gedachte. Daar gaat ie.

Middelburgse Kunst & Cultuurroute

Altijd op de 1e zondag van de maand en daarmee ook altijd een mooie kunstzinnige maand-start. Met dit keer een extra cachet omdat er iemand binnenkwam die ik allang kende maar nog nooit in levende lijve had ontmoet. Koen Schijvens, een collega-blogger en culturele duizendpoot.Wonend in Mozambique, maar ook regelmatig verkerend in Nederland. Zoals die 1e zondag. Echt een heel bijzondere verrassing. En laat hij nou ook nog mijn atelierdeuren uitgaan met een paar van mijn kunstobjecten!

Koen fotografeert zijn nieuwe kunstaanwinsten terwijl levensgezel dat weer fotografeert

Van dat soort verrassingen wordt ik altijd heel blij. En Koen (want hij leest dit, dat weet ik), volgende keer wat langer. Want we hebben, zo bleek, heel veel raakvlakken.

‘Ja, Leuk’ van Pieter Derks in Rotterdam

de zaal van Oud Luxor in Rotterdam vlak voor de voorstelling van Pieter Derks

Levensgezel en ik bezoeken met een paar vaste vrienden regelmatig cabaretvoorstellingen. Zoals de nieuwe voorstelling ‘ Ja, Leuk’ van Pieter Derks. Net in première gegaan in Rotterdam, in Oud Luxor. Nou, wie kent hem zo langzamerhand niet. Van zijn radiocolumn, van de televisie en van zijn theatervoorstellingen. De man die onze maatschappij en de politiek niet alleen humoristisch maar ook vlijmscherp fileert. De man ook die, zo werd eind maart bekend, de komende Oudejaarsconference gaat doen. Reken maar dat ik dan paraat zit. En ‘Ja, Leuk’? Doen! Leuk en nog veel meer.

‘Frans Hals’ blockbusterend in Rijksmuseum Amsterdam

bij het Rijksmuseum in Amsterdam

Natuurlijk een moetje. Die megatentoonstelling over ‘onze’ grote Gouden Eeuwse schilder. En dat moetje bleek ook het moetje waard. Een geweldig overzicht van zijn schilderijen en zijn fabuleuze schilderstechniek. Naast genieten werd me al heel snel duidelijk ‘dit wordt een verhaal’. Binnenkort dus in dit (blog)theater.

‘Dune 2’ in Den Haag

’t Zal rond 1970 zijn geweest dat ik het eerste deel van Frank Herbert’s ‘Dune’ sage verslond. Dat machtige sf-verhaal over de bizarre planeet Arrakis oftewel Dune. Het boek riep subiet allerlei beelden bij me op, ik zag die woestijnplaneet helemaal voor me. En frappant,levensgezel die toen nog geen levensgezel was, had dezelfde ervaring gehad. Liggend lezend op een Grieks strand vlak bij een oude tempel. Logisch dus dat we naar de net uitgebrachte film ‘Dune 2’ moesten.

scene uit Dune 2

Wat er bij ‘Dune 1’ een paar jaar geleden jammer genoeg niet van was gekomen.  Maar die zagen we gelukkig als voorafje recent nog op tv. Nu ging echter onze gezamenlijke wens in vervulling: de filmische verbeelding van Dune zien op het grote filmdoek. Overdonderend.

‘Universum Max Beckmann’ in Kunstmuseum Den Haag bij een speciale avondopening

Lid zijn van de Vereniging Rembrandt levert niet alleen de Rembrandtkaart op (een pendant van de Museumkaart), maar ook aangename extraatjes. Zoals een aparte avondopenstelling in het Kunstmuseum Den Haag. Voor de grote overzichtstentoonstelling daar van de door Hitler als entartete kunstenaar bestempelde Max Beckmann (1884-1950). Die mee hierdoor in de jaren van de Tweede Wereldoorlog noodgedwongen in Amsterdam verbleef.

groot 3-luik van Max Beckmann, geschilderd op zijn Amsterdamse zolder

Een donkere, benauwende maar ook indrukwekkende wereld, dat universum van hem. Wie weet ook nog eens een ander verhaal.

Brussel, voor de Surrealisten en Verdi

Ik ben gek op Italiaanse opera’s. Puccini, Donizetti, Rossini, maar vooral Verdi, veel Verdi. De laatste kregen we rijkelijk voorgeschoteld in het prachtige 19e eeuwse operatheater De Munt in Brussel.

Nationale Opera De Munt/ La Monnaie in Brussel

de zaal in De Munt

Met de twee volstrekt unieke voorstellingen ‘Rivoluzione e Nostalgia’ op twee achtereenvolgende dagen. Waarover ik nu lekker niks zeg. Dat wordt een ander verhaal. Een surrealistische bijkomstigheid was dat 100 jaar geleden, in 1924, in Parijs het Surrealisme werd geboren. Zowel in schrift als in beeld. Met daarom nu in het Brusselse Bozar een uitgebreide expositie daarover. Dat kon ik gelijk mooi meepikken. Ook binnenkort in dit blogtheater.

‘Histoire de ne pas rire’, de expositie over het Surrealisme in België in het Bozar in Brussel

KunstRAI in Amsterdam

op de KunstRAI

Als toetje bij deze rijkelijke culturele maart-maaltijd was er dan nog de KunstRAI. Eén van de grootste Nederlandse kunstbeurzen. Waar je je helemaal kunt laten overvoeren met beeldende kunst in allerlei maten en soorten. Altijd interessant om te kunnen aanschouwen wat er zoal in de kunstwereld leeft. Want alleen maar schilderen in mijn eigen Middelburgse schildershok, nee zeg, ik wil ook de wereld in. Nou, dat is dan in maart niet onaardig gelukt.

Oh ja, tussendoor nog regelmatig liefhebbers van mijn werk blij maken hoort er natuurlijk ook bij. Zie bijvoorbeeld onderstaande foto van een paar weken geleden. Waar een lege muur smachtend wachtte op mijn ‘Twogether’.

Toos van Holstein, Twogether (olieverf 100 cm-120 cm)

Tot volgende week.

TOOS