Een Aaibare Bonte-Beesten-Boel

Wie kent ze zo langzamerhand niet, die kudde van vijf olifanten op hun grasveldje langs de A6 vlakbij Almere. Al meer dan 20 jaar staan ze daar, geduldig wachtend op iets, in weer en wind. Wel typische olifanten. Bijna geen slurf, veel te dikke poten en nauwelijks zichtbare flaporen. Maar als soort toch direct herkenbaar.

Ongetwijfeld minder bekend is de ook al zo gestileerde zeven meter hoge mol in Best. Vanwege familiebezoek rij ik er af en toe langs. Bovenop het talud van de eronder liggende treintunnel staat hij. Gezien de boorvormige staart duidelijk lid geweest van het tunnel-boorteam destijds. Als je die stijl van vereenvoudiging eenmaal kent, weet je ook gelijk dat het konijn een stuk verderop langs dezelfde straat van dezelfde kunstenaar moet zijn.

Tom Claassen (1964), de man van wie op heel wat openbare plekken in Nederland beelden zijn te vinden. Hoeveel Schipholbezoekers hebben niet even stilgestaan bij die twee zittende figuren met de ruggen tegen elkaar. Het urenlange wachten moe, geen stoelen vrij, dan maar zo.

Allemaal metershoge beelden. Daarom was ’t zo leuk heel kleine beeldjes van hem tegen te komen toen ik wat weken geleden rondliep op de Rotterdam Art Fair. Gewoon op een ook klein plankje. Met prijzen trouwens niet helemaal in verhouding met de afmetingen.

Maar hé, dat figuurtje rechts, valt dat niet een beetje uit de toon? Nou, voor mij op dat moment niet meer. Want kort daarvoor had ik nog rondgelopen in dat mooie en altijd interessante Museum Beelden aan Zee in Scheveningen. Het enige museum in Nederland dat volledig gewijd is aan beelden.

museum Beelden aan Zee in Scheveningen

Waarom ik daar was? Vanwege een overzichtstentoonstelling van die Tom Claassen (tot 1 april). En wat zag ik daar toen tot mijn verrassing? Dit!

Tom Claassen, De palletmannen

Claassen had zich laten inspireren door de Scheveningse traditie van de gigantische, altijd te hoge stapeling van pallets en afvalhout op het strand die bij Oudjaar in de fik worden gestoken. Denk maar even aan de bijna-ramp van enkele jaren geleden. Toen door een verkeerd staande harde wind het oude dorp van Scheveningen ook bijna onderdeel van het vreugdevuur werd.

Claassen heeft speciaal voor het museum zijn eigen figuur-stapelingen gemaakt, tot aan de nok van de museumzaal toe. Wel overdonderend, maar voor mij niet een van de sterkste onderdelen van zijn expositie.

Dat blijven toch die tot minimale vormen teruggebrachte beesten. Je zou ze willen aanraken, zo aaibaar zien ze er uit. Of ze van brons, staal, polyester, aluminium, gips of keramiek zijn, ’t maakt niet uit. En wie kwam ik er ook tegen? De mol uit Best. Wel een stuk kleiner, maar nog steeds guitig, humoristisch, speels.

Ook die olifanten van Almere gaven acte de présence in klein formaat. Echt veel en veel kleiner, maar nog steeds olifanten. En dat vind ik het knappe van al die creaties van Claassen. Ondanks zijn minimaliseren en abstraheren van de lichaamsvorm blijft altijd de herkenbare essentie over. Nog een paar voorbeelden.

Tom Claassen, Buffels (polyester)

Jo (staand konijn, brons)

wil ik nou buiten gaan spelen of binnen blijven?

ik wil eigenlijk wel naar binnen

Klein nieuw zwart beest (polyurethane met laklaag)

Toch is er ook wel wat onaaibaars te vinden. Zoals onderstaande gestroopte dierenhuiden, gemaakt van latex. Prettig aanzicht? Nou nee! Ik moest gelijk denken aan ‘De geslachte os’, een atypisch en nogal bloederig schilderij van Rembrandt. Of dat mogelijk voor Tom Claassen inspiratie is geweest? Geen idee.

Duck Roll (latex)

Rembrandt, De geslachte os

Hier nog een link naar een leuk filmpje van het museum op hun Facebook site.

https://www.facebook.com/reel/1054953032596040

Als je eens in Beelden aan Zee binnenwaait, vergeet dan niet de Gipsotheek. Altijd een bezoekje waard. Door bijvoorbeeld de vele bewaard gebleven gipsafgietsels van bekende beelden uit onze openbare ruimte. Met nu als extraatje een paar van Tom Claassen.

de Gipsotheek

daar is ie weer, De mol, nu als gipsmodel

en de olifantjes met op de achtergrond zo’n zittend mannetje

Ook draait er altijd een speciaal voor de tijdelijke tentoonstelling gemaakte film (na de expositie altijd te vinden op YouTube in de serie ‘Docu’s aan Zee’), zijn er nog andere zalen met beelden uit de uitgebreide vaste collectie en is er natuurlijk dat prachtige, in de duinen verborgen beeldenterras bovenop het museum.

het beeldenterras bij mooie weersomstandigheden

Nu kwam dat terras er jammer genoeg niet van, vreselijk piesweer. Maar dat is een komende keer vast anders. Want Beelden aan Zee behoort zo langzamerhand bij mijn selecte groep van favoriete musea. Tot volgende week.

TOOS